Lo ngại những động thái quyết liệt gần đây của Trung Quốc

Trớ trêu thay, chính Trung Quốc đã và đang thực hiện việc thúc đẩy.

Sự quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh đối với Hong Kong, Đài Loan; hay với các bên tranh chấp ở biển Đông; hay bây giờ thậm chí chống lại Ấn Độ dọc theo dãy Himalaya, đã dẫn đến một thỏa thuận chưa từng có trên Thái Bình Dương. Và xa hơn nữa, cách tiếp cận 'cơ bắp' của Trung Quốc là một sự phát triển không được hoan nghênh trong khu vực.

Một số quốc gia liên quan hiện đang làm sâu sắc thêm các mối quan hệ an ninh với nhau và với Hoa Kỳ để giảm thiểu mối đe dọa. Nếu Bắc Kinh tiếp tục tăng cường sự quyết đoán của mình, nhiều quốc gia khác có khả năng sẽ làm theo, khiến Trung Quốc càng bị cô lập.

Chẳng hạn, Đối thoại An ninh Tứ giác, còn gọi là Quad, bao gồm Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ. Cả bốn quốc gia đã nhiều lần khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì trật tự và chuẩn mực hành vi quốc tế dựa trên luật lệ. Hợp tác an ninh của họ ngày càng sâu sắc.

Vào ngày 1/7, Bộ Quốc phòng Australia đã công bố bản cập nhật chiến lược và kế hoạch cơ cấu lực lượng nhằm chống lại Trung Quốc. Vài ngày sau, Trung Quốc và Ấn Độ đồng ý chấm dứt tình trạng quân sự dọc biên giới đất liền đang tranh chấp của họ, nhưng thiệt hại đã xảy ra.

Giờ đây, ngay cả những người ủng hộ Trung Quốc nhiệt thành nhất của Ấn Độ cũng đang củng cố lập trường của họ. Sau đó, vào ngày 14 tháng 7, Tokyo đã công bố sách trắng quốc phòng hàng năm của mình để chỉ trích nỗ lực không ngừng và đơn phương của Trung Quốc nhằm "thay đổi hiện trạng bằng cách cưỡng bức ở khu vực biển xung quanh quần đảo Senkaku."

Các hành động quyết đoán của Bắc Kinh đồng nghĩa việc Washington cũng đang có mối quan hệ khá tốt ở Đông Nam Á - sân khấu chính của sự cạnh tranh ảnh hưởng.

Mới đây, Malaysia đã đệ trình lên Liên Hợp Quốc vào ngày 29 tháng 7 từ chối "hoàn toàn" các đệ trình trước đó của Trung Quốc lên LHQ về chủ quyền Biển Đông.

Trước đó, vào ngày 2 tháng 6, phe chống Hoa Kỳ và Tổng thống thân Trung Quốc của Philippines, Rodrigo Duterte, đã hoãn quyết định cuối cùng về việc có chấm dứt Thỏa thuận các lực lượng thăm Mỹ-Philippines hay còn gọi là VFA, một phần lớn là do sự quyết đoán tiếp tục của Trung Quốc ở Biển Đông.

VFA cho phép các lực lượng quân sự của Hoa Kỳ dễ dàng tiến vào và điều động bên trong Philippines để đối phó với các tình huống bất ngờ liên quan đến Trung Quốc.

Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ phát huy tác dụng

Indonesia ngày 22/7 đã tổ chức một cuộc tập trận quân sự lớn trong khu vực, rõ ràng là nhằm ngăn chặn sự xâm nhập sâu hơn của Trung Quốc vào vùng đặc quyền kinh tế của nước này.

Ngay cả Brunei, vào ngày 20 tháng 7, thường là quốc gia im lặng nhất trong số các bên yêu sách, đã nhấn mạnh một cách đáng ngạc nhiên sự cần thiết phải duy trì pháp quyền theo UNCLOS để giải quyết tranh chấp.

Đài Loan cũng cam kết duy trì một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở. Hòn đảo này phải đối mặt với sức ép không ngừng và gia tăng của Trung Quốc trên mọi mặt trận, góp phần to lớn vào sự cải thiện gần đây trong quan hệ Hoa Kỳ-Đài Loan.

Hành vi gần đây của Bắc Kinh cũng đã thúc đẩy các nước ngoài khu vực ủng hộ chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ. Đáng chú ý nhất là năm 2018, Anh và Pháp đã tham gia vào các hoạt động tự do hàng hải và hiện diện trong các hoạt động trên biển ở Biển Đông để thách thức các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.

Vào ngày 17 tháng 6, trong cuộc họp với nhóm G7, Đài Loan đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về luật an ninh quốc gia mới của Bắc Kinh đối với Hong Kong.

Chắc chắn, không phải tất cả các quốc gia trong khu vực đều cảm thấy thoải mái khi ủng hộ chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Washington không nên mong đợi nhiều sự hỗ trợ từ Campuchia, Lào, Myanmar hoặc đáng lo ngại hơn là Thái Lan, nước vẫn là đồng minh của Mỹ.

Lời cảnh báo ngày 29 tháng 7 của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đối với Hoa Kỳ ngừng "coi Trung Quốc là kẻ thù", cũng khiến Hoa Kỳ phải suy nghĩ thêm. Singapore là một đồng minh an ninh trên thực tế, và họ có truyền thống đóng vai trò là cầu nối giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc và nhịp đập của toàn bộ khu vực.

Và chỉ vì nhiều quốc gia đang ủng hộ các mục tiêu của Hoa Kỳ không nhất thiết có nghĩa là họ đang chọn Hoa Kỳ thay vì Trung Quốc. Thật vậy, hầu hết, nếu không phải là tất cả các quốc gia Đông Nam Á rất có thể sẽ chọn một cách thức nhằm tránh gây bất lợi cho cả hai bên.

Nhưng điều đó có nghĩa là các quốc gia Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ngày càng tỏ ra lo lắng trước hành vi của Trung Quốc. Nếu xu hướng này được duy trì, thì Bắc Kinh có thể bị xa lánh bởi các quốc gia này và có lẽ cả những quốc gia khác.

Cuối cùng, điều này có thể hỗ trợ tích cực hơn cho các mục tiêu của Hoa Kỳ.