Theo tìm hiểu, được biết Công ty CP Xí nghiệp than Uông Bí được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy phép khai khoáng sản số 2622/BTNMT ngày 23/12/2013, khai thác bằng phương pháp hầm lò thuộc khu Khối Nam mỏ Đông Tràng Bạch, địa bàn phường Phương Đông với diện tích 41,1 héc ta; thời hạn khai thác 18 năm (đến năm 2031); công suất khai thác 70.000 tấn/năm; trữ lượng được phép lhai thác là 1,1 triệu tấn.

Dự án này năm 2015 đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 mặt bằng khai thác khối Nam mỏ Đông Tràng Bạch, tổng diện tích 155.501 m2; được UBND tỉnh cho thuê đất tại Quyết định số 743/QĐ-UBND ngày 17/8/2015 theo phương thức trả tiền thuê đất hàng năm để khai thác than.   

Việc công bố quy hoạch chi tiết, sơ đồ hiện trạng vị trí thi công đã được Công ty cùng UBND phường Phương Đông niêm yết công khai tại nhà văn hóa khu Tân Lập 2; đối với ranh giới mỏ, mốc giới cũng đã được Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức bàn giao thực địa với sự tham gia của UBND TP Uông Bí, UBND phường Phương Đông tại biên bản lập ngày 15/4/2014.

Đối với thiết kế cơ sở của dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác khối Nam mỏ Đông Tràng Bạch được Sở Công thương tham gia ý kiến tại văn bản số 873/SCT-KAM ngày 8/5/2014 và việc điều chỉnh cửa lò thông gió được Sở Công thương xem xét tại văn bản số 2230/SCT-QLCN ngày 4/8/2017; việc xây dựng đường lò trong lòng đất do không sử dụng lớp đất nên không phải giải phóng mặt bằng để thuê đất mặt theo quy định tại Điểm d khoản 3 Điều 152 Luật đất đai 2013. Sau khi hoàn thiện đầy đủ các hồ sơ pháp lý theo quy định, năm 2016 Xí nghiệp than Uông Bí bắt đầu triển khai đào lò và khai thác than tại Khối Nam mỏ Đông Tràng Bạch.

Ngay khi một số hộ dân khu Tân Lập 2 có ý kiến về việc Công ty CP Xí nghiệp than Uông Bí nổ mìn khai thác than ảnh hưởng đến nhà dân, UBND TP Uông Bí đã thành lập tổ công tác kiểm tra, xác minh và mời đơn vị tư vấn có chức năng về đo đạc chấn động do nổ mìn. Quá trình đo đạc xác định có 05 hộ dân nằm trong phạm vi ảnh hưởng chấn động. Căn cứ kết quả khảo sát chi tiết hiện trạng, tổ công tác và đơn vị tư vấn đã lập phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ gia đình nằm trong vùng ảnh hưởng. Đến nay, trong số 05 hộ đã có 01 hộ nhận tiền hỗ trợ và 01 hộ đã đồng ý nhận giá trị đền bù để di dời đến nơi ở mới. Còn lại 03 hộ không đồng ý với phương án hỗ trợ mà đề nghị được di dời. Hiện Xí nghiệp than Uông Bí đang tiếp tục bàn bạc với 03 hộ dân này để giải quyết trên tinh thần hợp lý, hợp tình.

Trong quá trình đàm phán với 03 hộ dân trên còn đang vướng mắc thì mới đây gần 40 hộ dân ở tổ 1 và tổ 2 khu Tân Lập 2 (phường Phương Đông) có phản ánh tới chính quyền rằng Công ty CP Xí nghiệp than Uông Bí đang nổ mìn, làm đường lò dưới khu vực các hộ dân đang sinh sống.  

Sau khi nhận được đơn thư kiến nghị của nhân dân, UBND TP Uông Bí và phường Phương Đông phối hợp các Sở Công thương, Sở Tài nguyên - Môi trường và đại diện các hộ dân cùng Trường ĐH Mỏ địa chất về kiểm tra đo chấn động nổ mìn. Kết quả đo được nằm trong giới hạn cho phép theo Quy chuẩn Việt Nam QCVN 02:2008/BCT Bộ Công Thương (Quy định tại Mục 5 - Quy định về giám sát các ảnh hưởng nổ mìn).

Để làm rõ sự việc trên, phóng viên Báo Nhà báo và Công luận đã làm việc với lãnh đạo Xí nghiệp than Uông Bí, tại buổi làm việc lãnh đạo công ty này đã cung cấp toàn bộ hồ sơ cấp giấy phép khai thác số 2622/GPKT-BTNMT ngày 23/12/2013 và cập nhật thực tế sản xuất của Công ty. Theo đó, khu vực có 03 vỉa than gồm vỉa 2; vỉa 3 và vỉa 4. Năm 2017 Công ty đã tiến hành đào lò dọc vỉa 4 mức -80 và -25 cách ranh giới được cấp phép về phía Tây khoảng 150m; khoảng cách từ đường lò mức -25 đến nhà gần nhất (hộ gia đình Ông Tống Đình Thanh) theo chiều dài bằng khoảng 40m và theo chiều dài nghiêng khoảng 60m.

Còn lại vỉa 2 và vỉa 3 phía Tây, khu vực mà người dân cho rằng Công ty đang làm đường lò phía dưới, lãnh đạo Công ty CP Xí nghiệp than Uông Bí khẳng định đến thời điểm này đơn vị chưa có bất kỳ hoạt động thi công khai thác nào ở đây. Quá trình đi kiểm tra địa hình thực tế và tài liệu cập nhật địa chất cho thấy khu vực các vỉa than đã bị đào bới, thăm dò và khai thác một phần từ thời Pháp thuộc và hoạt động khai thác than trái phép trước đây.

Kế hoạch sản xuất dự kiến trong thời gian tới, công ty sẽ thi công tiếp vỉa 4 mức -25 lên -80 đến ranh giới được cấp phép; Khu vực này nằm ngoài khu dân cư, tiếp giáp với phía đồi của một số hộ dân tổ 1 và tổ 2 khu Tân Lập 2. UBND phường Phương Đông phối hợp với công ty thuê đơn vị giám sát độc lập cập nhật đánh giá toàn bộ hiện trạng công trình nhà ở của các hộ dân nằm trong ranh giới mỏ làm cơ sở giải quyết các kiến nghị của các hộ dân (nếu có) và có chủ trương di dời theo nguyện vọng của một số hộ dân nằm trong vùng ảnh hưởng.

Lãnh đạo Công ty CP Xí nghiệp than Uông Bí cho biết thêm; Những năm gần đây nay tình hình sản xuất, kinh doanh của gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, thời gian qua Công ty luôn tích cực thực hiện công tác xã hội hoá, an sinh xã hội và phúc lợi địa phương. Có thể kể đến như việc đầu tư xây dựng nâng cấp tuyến đường và làm 04 cầu qua suối trên tuyến đường vào bãi rác Khe Giang với giá trị đầu tư 4,5 tỷ đồng. Công ty đóng góp kinh phí 350 triệu đồng tiếp tục nâng cấp tuyến đường qua khu 10 phường Thanh Sơn; và năm 2019 đầu tư nâng cấp tuyến đường từ QL 18 qua khu Tân Lập 2 phường Phương Đông 2 tỷ đồng.

Đối với khu Tân Lập 2, phường Phương Đông, Công ty hỗ trợ xây dựng hoàn thiện Nhà văn hoá khu; tuyến đường điện chiếu sáng; tuyến đường ống cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt cho người dân; ủng hộ nạn nhân nhiễm chất độc da cam; ủng hộ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nâng cấp cải tạo nghĩa trang liệt sỹ,...với kinh phí hàng tỷ đồng mỗi năm.

"Trước những khó khăn của công ty chúng tôi mong muốn người dân ủng hộ. Việc đưa ra những đề xuất không hợp lý khiến doanh nghiệp đã khó khăn càng thêm bí bách, ảnh hưởng đến đời sống và viêc làm của hơn 400 lao động đã có thời gian làm việc tại Công ty trên 20 năm qua." lãnh đạo Công ty CP Xí nghiệp than Uông Bí nói

 Hoàng Nguyên