Tại hội nghị, báo cáo về một số nội dung cơ bản trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung đối tượng không chịu thuế là xăng và điều hòa nhiệt độ vì đây là những hàng hóa thiết yếu.

Cơ quan thẩm tra cho rằng, tại Việt Nam, mặt hàng xăng thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tại Việt Nam từ năm 1995. Để khuyến khích sử dụng xăng sinh học, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt đã quy định mức thuế suất ưu đãi đối với mặt hàng xăng E5 là 8%, E10 là 7% (thấp hơn so với mức thuế suất 10% áp dụng đối với mặt hàng xăng khoáng). Quy định này phù hợp với mục tiêu của thuế tiêu thụ đặc biệt là điều tiết tiêu dùng đối với hàng hóa cần sử dụng tiết kiệm và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu đang là vấn đề toàn cầu, cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, cùng với các giải pháp khác thì việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) như hiện nay là phù hợp, góp phần giảm phát thải và định hướng tiêu dùng tiết kiệm. Do đó, cơ quan tiếp thu, giải trình xin cho giữ như dự thảo luật.

Đối với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu quan điểm, việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống đang được áp dụng ổn định nhằm nâng cao nhận thức về việc hạn chế tiêu dùng cũng như định hướng tiêu dùng tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, như ý kiến Đại biểu Quốc hội nêu, nhu cầu sử dụng các thiết bị lạnh và điều hòa không khí ở nước ta tăng cao và trở thành phổ biến để đáp ứng nhu cầu bình thường của người dân trong điều kiện nhiệt độ ngày càng tăng cao.

“Do đó, tiếp thu ý kiến Đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo đang cân nhắc phương án giới hạn lại phạm vi các mặt hàng điều hoà nhiệt độ bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt”, đại diện cơ quan thẩm tra nêu quan điểm.

Cho ý kiến về nội dung này, Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) lưu ý “giới hạn lại phạm vi” nghĩa là vẫn còn đánh thuế với mặt hàng điều hòa nhiệt độ. Ông Cường phân tích: “Điều hòa nhiệt độ là sản phẩm tiêu dùng phổ biến và không có cái gì thay thế, đánh thuế cao thì vẫn phải dùng, có hạn chế đối tượng nào đó thì vẫn không thay đổi hành vi”.

Cùng bày tỏ quan điểm, Đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông) nhấn mạnh, áp thuế phải đúng bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt. Xăng là mặt hàng thiết yếu và không thể hạn chế sử dụng xăng được. Hơn nữa, xăng vừa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, vừa chịu thuế bảo vệ môi trường. Nếu xác định dùng xăng ảnh hưởng tới môi trường thì tăng thuế bảo vệ môi trường chứ không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Tương tự với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang đồng ý với quan điểm của Đại biểu Hoàng Văn Cường rằng không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vì đây là mặt hàng thiết yếu.

Báo cáo tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn nhấn mạnh, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm điều tiết và hành vi tiêu dùng. Với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, trước đây đặt vấn đề là mặt hàng xa xỉ, nhưng nay đã là phổ thông, các gia đình sử dụng nên ban soạn thảo sẽ cùng với các cơ quan liên quan rà soát để có phương án điều tiết phù hợp.

Về mặt hàng xăng, ông cho biết đã áp thuế này từ rất lâu và nhiều nước cũng đánh cả thuế tiêu thụ đặc biệt (thu theo tỷ lệ phần trăm) và thuế bảo vệ môi trường (thu thuế tuyệt đối). Hơn nữa, mức thuế với xăng sinh học đang được đề xuất thu ở mức thuế thấp hơn để khuyến khích dùng loại xăng này.