Dự thảo Quy chế bầu cử và Quy chế làm việc của Đại hội XIII được chuẩn bị trên cơ sở tổng kết việc thực hiện Quy chế bầu cử và Quy chế làm việc của Đại hội XII, nghiên cứu công tác tổ chức Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025, tình hình, bối cảnh của Đại hội XIII và thực tế hiện nay. Quá trình xây dựng dự thảo hai Quy chế Đại hội XIII đã được Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo sát sao, kịp thời cho ý kiến những nội dung khó, phát sinh trong thực tế.

Dự thảo hai Quy chế Đại hội XIII đã được xin ý kiến nhiều lần của các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương, các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn ở Trung ương và các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Quy chế bầu cử Đại hội XIII có bố cục gồm 5 chương và 24 điều (như Quy chế Đại hội XII). Về đối tượng, phạm vi điều chỉnh: Được áp dụng đối với việc bầu cử tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và tại Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII.

Quy chế bầu cử tại Đại hội XIII có một số điểm mới cơ bản là: Thứ nhất, quy định cụ thể về trách nhiệm của người đề cử nhân sự trong việc đề cử nhân sự tham gia Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Tổng Bí thư, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XIII phải bảo đảm các tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định. Hai là, sử dụng phần mềm kiểm phiếu do Quân ủy Trung ương cung cấp. Ba là, việc ghi phiếu bầu cử được thực hiện tại Hội trường và phòng họp của Đoàn đại biểu (Đại hội XII, đại biểu có thể ghi phiếu bầu cử tại nơi ở).

Quy chế làm việc của Đại hội XIII có bố cục gồm 6 chương 16 điều (tăng 1 điều so với Quy chế làm việc Đại hội XII). Về đối tượng, phạm vi điều chỉnh gồm: các hoạt động, nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa đương nhiệm, đại biểu dự Đại hội, các đoàn đại biểu và các cơ quan điều hành, giúp việc Đại hội trong thời gian diễn ra Đại hội XIII của Đảng.

Quy chế làm việc của Đại hội XIII có một số điểm mới cơ bản: Một là quy định cụ thể hơn về trách nhiệm nêu gương của đại biểu dự Đại hội. Hai là quy định rõ hơn trách nhiệm của đồng chí Trưởng đoàn đại biểu và nhiệm vụ của các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương tham gia sinh hoạt cùng đoàn đại biểu. Ba là, về nhiệm vụ của Ban thầm tra tư cách đại biểu và trách nhiệm của Trưởng Ban thẩm tra tư cách đại biểu. Bốn là về thực hiện phòng, chống dịch bệnh, trong đó có phòng, chống dịch bệnh COVID-19.

Nói về những điểm mới, nổi bật trong Phương hướng xây dựng Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, giới thiệu cán bộ chủ chốt nhiệm kỳ Đại hội XIII, ông Nguyễn Thanh Bình cho biết: Công tác chuẩn bị nhân sự được Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, toàn diện, thường xuyên, chặt chẽ, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, sự đoàn kết, thống nhất cao; đồng thời, tiến hành một cách khoa học, bài bản, khách quan, toàn diện, hiệu quả theo phương châm: Làm từng bước, từng việc, từng khâu, từng nhóm chức danh từ thấp đến cao, bảo đảm thận trọng, chặt chẽ, kỹ lưỡng, làm đến đâu chắc đến đó.

Thực hiện có hiệu quả quan điểm xử lý hài hòa, hợp lý giữa tiêu chuẩn và cơ cấu; giữa tính phổ biến và tính đặc thù; giữa chuyên môn đào tạo và sở trường, năng lực thực tiễn; giữa kinh nghiệm công tác và chiều hướng phát triển; trong đó, đặc biệt coi trọng chất lượng, hiệu quả; bảo đảm phù hợp về cơ cấu theo địa bàn, lĩnh vực công tác, độ tuổi, giới tính, dân tộc... nhưng không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn. Kiên quyết không để lọt những người không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, không xứng đáng vào Ban Chấp hành Trung ương nhưng cũng không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, có uy tín trong Đảng và trong Nhân dân.

Quy trình nhân sự được tiến hành theo các bước chặt chẽ, kỹ lưỡng, dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch; đồng thời, được cụ thể hóa cho cả các trường hợp tái cử, lần đầu tham gia và theo từng nhóm đối tượng chức danh. Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải bảo đảm chất lượng, có số lượng và cơ cấu hợp lý; bảo đảm sự kế thừa, ổn định, đổi mới, phát triển liên tục và có sự chuyển tiếp vững vàng giữa các thế hệ.

Trên cơ sở kết quả công tác chuẩn bị nhân sự, tại các Hội nghị Trung ương lần thứ 13, 14 và 15, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã xem xét thận trọng, kỹ lưỡng và thống nhất cao danh sách nhân sự đề cử để trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xem xét, bầu cử theo quy định.