Thắt chặt chi tiêu

Thay vào đó, nữ tư vấn tiếp thị 39 tuổi ở Thượng Hải đang là một trong số nhiều người trẻ Trung Quốc phải cắt giảm chi tiêu và tiết kiệm do các hạn chế COVID-19, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên cao và thị trường bất động sản đang chững lại ở nước này.

Fu nói rằng: "Tôi không còn làm móng tay, không làm tóc nữa". Lối sống "thanh đạm" này đang được tuyên truyền bởi những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội và chia sẻ các mẹo tiết kiệm tiền.

Chi tiêu của người tiêu dùng trong nước từng chiếm hơn một nửa GDP của Trung Quốc. “Chúng tôi đã lập bản đồ hành vi của người tiêu dùng trong 16 năm qua và điều tôi quan tâm nhất là những người tiêu dùng trẻ tuổi”, ông Benjamin Caosystem, Giám đốc điều hành của Tập đoàn Nghiên cứu Thị trường Trung Quốc (CMR) cho biết.

Chính sách "Không COVID" của Trung Quốc đã gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế nước này. Theo số liệu của chính phủ, tỷ lệ thất nghiệp ở những người từ 16 đến 24 tuổi đang ở mức gần 19%, sau khi đạt mức kỷ lục 20% vào tháng 7.

Theo hai cuộc khảo sát, một số người trẻ đã phải chấp nhận giảm lương, ví dụ như trong lĩnh vực bán lẻ và thương mại điện tử. Mức lương trung bình ở 38 thành phố lớn của Trung Quốc đã giảm 1% trong 3 tháng đầu năm nay, theo dữ liệu của công ty tuyển dụng trực tuyến Zhilian Zhaopin.

Do đó, một số người trẻ thích tiết kiệm hơn là phung phí. "Tôi từng thường đi xem hai bộ phim mỗi tháng, nhưng tôi đã không bước vào rạp chiếu phim kể từ khi đại dịch xảy ra", cô Fu cho hay.

Doanh số bán lẻ ở Trung Quốc chỉ tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 7, phục hồi lên 5,4% vào tháng 8 nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức tăng trung bình là 7% trong năm 2019.

Theo khảo sát hàng quý gần đây nhất của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), gần 60% người dân có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn thay vì tiêu dùng hoặc đầu tư. Con số đó là 45% vào 3 năm trước. Các hộ gia đình Trung Quốc nói chung đã tiết kiệm 10,8 nghìn tỷ nhân dân tệ trong 8 tháng đầu năm nay, tăng từ 6,4 nghìn tỷ nhân dân tệ trong cùng kỳ năm ngoái.

Đây là một vấn đề đối với các nhà hoạch định chính sách kinh tế của Trung Quốc, những người từ lâu đã dựa vào việc tăng tiêu dùng để thúc đẩy tăng trưởng. Bởi vậy, Trung Quốc đang là nền kinh tế hàng đầu duy nhất cắt giảm lãi suất trong năm nay, với nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng. 

"Bữa cơm 10 tệ"

Sau nhiều năm sống với chủ nghĩa tiêu dùng được thúc đẩy bởi lương tăng, tín dụng dễ dàng và mua sắm trực tuyến, xu hướng tiết kiệm đưa những người trẻ tuổi ở Trung Quốc đang trở lại với lối sống của phần lớn cha mẹ họ.

"Giữa thị trường việc làm khó khăn và áp lực kinh tế đi xuống mạnh mẽ, cảm giác bất an và không chắc chắn của những người trẻ tuổi là điều họ chưa bao giờ trải qua", ông Zhiwu Chen, giáo sư tài chính tại Trường Kinh doanh Đại học Hong Kong, cho biết.

Một phụ nữ ở độ tuổi 20 ở thành phố Hàng Châu đã có hàng trăm nghìn người theo dõi khi đăng hơn 100 video về cách kiếm bữa tối trị giá 10 nhân dân tệ (khoảng 33 nghìn VNĐ) trên ứng dụng Xiaohongshu và trang web phát trực tuyến Bilibili. Trong video dài một phút có gần 400.000 lượt xem, cô ấy nấu bữa tối từ phi lê cá ba sa trị giá 4 nhân dân tệ, 5 nhân dân tệ tôm đông lạnh và 2 nhân dân tệ rau củ.

Các cuộc thảo luận trên mạng xã hội cũng thường xuyên chia sẻ về các mẹo tiết kiệm tiền, chẳng hạn như "Thử thách sống với 1.600 nhân dân tệ một tháng - (tương đương 5,4 triệu VNĐ)" ở Thượng Hải, một trong những thành phố đắt đỏ nhất Trung Quốc.

Cô Yang Jun, người cho biết cô đã nợ thẻ tín dụng rất nhiều trước đại dịch, đã thành lập một nhóm có tên là Viện Nghiên cứu Tiêu thụ Thấp trên trang mạng Douban vào năm 2019. Nhóm đã thu hút hơn 150.000 thành viên. Cô Yang cho biết cô đang cắt giảm chi tiêu và bán một số đồ đạc của mình trên các trang bán đồ cũ để kiếm tiền.

Cô gái 28 tuổi nói: "COVID-19 khiến mọi người bi quan. Bạn không thể giống như trước đây, tiêu hết số tiền kiếm được, và kiếm lại vào tháng sau". Yang cho biết cô đã cắt bỏ việc uống cà phê hàng ngày của mình. Cô đã chuyển nhãn hiệu phấn trang điểm từ Givenchy sang một nhãn hiệu của Trung Quốc có giá rẻ hơn khoảng 60%.

Bởi vậy, không có gì ngạc nhiên khi các thương hiệu thời trang cao cấp như Louis Vuitton và hay các dịch vụ ăn uống "sang chảnh" như cà phê Starbucks đều cho biết doanh số bán hàng của tại Trung Quốc đã giảm mạnh trong quý gần nhất.

Quốc Thiên