Căng thẳng leo thang

Bộ Quốc phòng Mỹ tại Washington cho biết khoảng 8.500 lính Mỹ đã được đặt trong tình trạng báo động cao độ và đang chờ lệnh triển khai tới khu vực nếu Nga tấn công Ukraine. Căng thẳng dâng cao sau khi Nga điều khoảng 100.000 quân tới biên giới nước láng giềng. Nga phủ nhận việc lên kế hoạch xâm lược. Sau khi bao vây Ukraine với các lực lượng từ phía bắc, đông và nam, Nga luôn cho rằng họ đang chỉ tự vệ chứ không phải chủ đích gây hấn.

Tổng thống Joe Biden đã tổ chức một cuộc hội đàm an ninh trực tuyến dài 80 phút với một số nhà lãnh đạo châu Âu vào thứ Hai từ Phòng Tình huống của Nhà Trắng để thảo luận về cuộc khủng hoảng Ukraine.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng hoan nghênh hàng loạt hoạt động triển khai quân đội của các thành viên liên minh trong những ngày gần đây, đồng thời cho biết họ sẽ thực hiện "mọi biện pháp cần thiết".

“Chúng tôi sẽ luôn ứng phó với bất kỳ sự xấu đi nào của môi trường an ninh trong khu vực, bao gồm cả việc tăng cường khả năng phòng thủ tập thể của chúng tôi” , Stoltenberg cho biết trong một tuyên bố. Ông nói thêm rằng sự hiện diện tăng cường ở sườn phía đông của NATO có thể bao gồm việc triển khai thêm các nhóm tác chiến.

Cho đến nay, NATO có khoảng 4.000 quân trong các tiểu đoàn đa quốc gia ở Estonia, Litva, Latvia và Ba Lan, được hỗ trợ bởi xe tăng, hệ thống phòng không, các đơn vị tình báo và trinh sát.

Các quan chức Mỹ cho biết Lầu Năm Góc cũng đang hoàn thiện những sự chuẩn bị cuối cùng để đưa thêm các đơn vị chiến đấu tới sườn phía đông của NATO. Một trong các quan chức Mỹ cho biết họ có thể triển khai tới 5.000 quân, trong khi một quan chức ngoại giao NATO cho biết Washington đang xem xét chuyển dần một số binh sĩ đóng ở Tây Âu sang Đông Âu trong những tuần tới.

NATO cho biết, Đan Mạch, Tây Ban Nha, Pháp và Hà Lan cũng đều đang lên kế hoạch gửi quân đội, máy bay hoặc tàu đến các quốc gia đồng minh ở Đông Âu. Ukraine có chung biên giới với 4 nước NATO là Ba Lan, Slovakia, Hungary và Romania.

Hậu quả sẽ rất “đau đớn và đẫm máu”

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cáo buộc phương Tây là "sự cuồng loạn" và đưa ra thông tin "bịa đặt". Ông nói: "Chúng tôi đã thấy Liên minh Bắc Đại Tây Dương tăng cường lực lượng sang sườn phía đông. Tất cả điều này dẫn đến thực tế là căng thẳng ngày càng gia tăng".

"Căng thẳng không phải vì những gì chúng tôi đang làm. Tất cả điều này đang xảy ra vì những gì NATO và Mỹ đang làm và do thông tin mà họ đang tuyên truyền", ông nói thêm.

Thị trường chứng khoán toàn cầu giảm điểm khi viễn cảnh về một cuộc tấn công của Nga đã dập tắt nhu cầu đối với các tài sản rủi ro như bitcoin, đồng thời củng cố đồng USD và dầu. Đồng rúp chạm mức thấp nhất trong 14 tháng so với đồng USD, chứng khoán và trái phiếu của Nga cũng sụt giảm.

Nga đã dùng việc xây dựng quân đội của mình để lôi kéo phương Tây vào các cuộc thảo luận và đưa ra yêu cầu vẽ lại bản đồ an ninh của châu Âu. Nga muốn NATO không kết nạp Ukraine, đồng thời rút lại quân đội và vũ khí từ các nước Liên Xô cũ.

Mỹ nói rằng những yêu cầu đó là không thể thỏa hiệp nhưng sẵn sàng thảo luận về các ý tưởng khác về kiểm soát vũ khí, triển khai tên lửa và các biện pháp xây dựng lòng tin. Nga đang chờ phản hồi bằng văn bản của Mỹ trong tuần này sau khi các cuộc đàm phán vào thứ Sáu tuần trước - vòng thứ tư trong tháng này - không có kết quả đột phá.

Khi được hỏi liệu ông có nghĩ rằng một cuộc chiến sắp xảy ra hay không, Thủ tướng Anh Boris Johnson nói thông tin tình báo là "khá ảm đạm về điều này". Ông còn tuyên bố rằng tấn công Ukraine sẽ là "một công việc kinh doanh đau đớn, bạo lực và đẫm máu" của Nga.

Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) từng cảnh giác với ý định của Nga từ khi nước này sáp nhập Crimea và ủng hộ lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine vào năm 2014. Họ đều tuyên bố, Nga sẽ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt khốc liệt nếu tấn công lần nữa. Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, cũng đã đề xuất gói hỗ trợ 1,2 tỷ euro (1,36 tỷ USD) để giúp Ukraine giảm thiểu tác động của xung đột.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói với Chủ tịch EU Charles Michel qua điện thoại rằng điều quan trọng đối với Kiev là EU đã thể hiện sự thống nhất. Văn phòng của ông cho biết: "Ukraine sẽ không sa vào các hành động khiêu khích và cùng với các đồng minh giữ bình tĩnh và kiềm chế".

Hoàng Anh