Trách nhiệm của các thương nhân

Như báo Nhà báo và Công luận đã thông tin, vẫn còn rất nhiều các gian hàng trên sàn thương mại điện tử (TMĐT) Lazada có dấu hiệu bán hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là với các thương hiệu thời trang, trang sức nổi tiếng như: Gucci, Chanel, Rolex…

Với vệc đầu tư hàng tỷ USD cho việc quảng bá hình ảnh trong suốt hàng chục, hàng trăm năm, các công ty này mới có thể định hình được thương hiệu trên thị trường và bán ra các sản phẩm được liệt vào hàng xa xỉ. Thế nhưng, nhiều người đã sao chép tên, logo, mẫu mã của những sản phẩm đó để tạo ra các sản phẩm hàng giả, hàng nhái và bày bán chúng trên các sàn TMĐT như Lazada với giá chỉ vài chục cho đến vài trăm ngàn đồng.

Mặc dù đã có nhiều bài viết phản ánh về thực trạng này, tuy nhiên cho tới thời điểm hiện tại, các gian hàng bán hàng giả, hàng nhái vẫn còn đang hiện hữu trên Lazada bất chấp việc vi phạm chính những quy định của sàn TMĐT này và các quy định của pháp luật.

Vậy những người bán hàng giả, hàng nhái và người quản lý sàn TMĐT sẽ phải chịu trách nhiệm và bị xử phạt thế nào nếu tiếp tục để tình trạng hàng giả, hàng nhái còn tồn tại?

Trả lời về vấn đề này, luật sư Phùng Thanh Loan – Công ty luật TNHH My Way cho biết, theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định 17/2022/NĐ-CP đã định nghĩa chi tiết về hàng giả. Trong đó có quy định rõ, các loại hàng hóa được gắn logo của các nhãn hàng nổi tiếng khi không được phép của chủ sở hữu nhãn hàng được đều xem là hàng giả.

Ngoài ra, theo Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 quy định về hàng hóa giả mạo đó là hàng hoá, bao bì của hàng hoá có gắn nhãn hiệu, dấu hiệu trùng hoặc khó phân biệt với nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đang được bảo hộ dùng cho chính mặt hàng đó mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu hoặc của tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý.  Hàng hoá sao chép lậu là bản sao được sản xuất mà không được phép của chủ thể quyền tác giả hoặc quyền liên quan.

Về quy định xử phạt với các vi phạm cung cấp hàng giả, hàng nhái ra thị trường, luật sư Phùng Thanh Loan cho biết, hình thức xử phạt này được quy định rõ tại Nghị định 98/2020/NĐ-CP với mức phạt cao nhất là 50 triệu đồng với cá nhân và 100 triệu đồng với tổ chức. Với một số sản phẩm thuộc lĩnh vực nhất định, mức phạt có thể gấp hai lần mức phạt nói trên.

Bên cạnh đó, các cá nhân buôn bán hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ theo quy định tại Điều 213 của Luật Sở hữu trí tuệ sẽ phải chịu các chế tài xử phạt vi phạm theo quy định tại Điều 214 của Luật này.

Cụ thể, các cá nhân vi phạm sẽ phải chấm dứt hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền. Mức tiền phạt được ấn định ít nhất bằng giá trị hàng hoá vi phạm đã phát hiện được và nhiều nhất không vượt quá năm lần giá trị hàng hoá vi phạm đã phát hiện được.

"Trong trường hợp có dấu hiệu của tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, cá nhân buôn bán có thể bị xử lý trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự", luật sư Loan cho biết.

Có thể khởi kiện chủ sàn TMĐT

Trả lời câu hỏi về trách nhiệm của sàn TMĐT, cụ thể trong vụ việc này là sàn Lazada sẽ phải chịu trách nhiệm thế nào khi để hàng giả, hàng nhái bán công khai, luật sư Phùng Thanh Loan phân tích, theo quy định pháp luật hiện tại, các vấn đề liên quan đến việc cung cấp hàng giả tại các gian hàng trên sàn giao dịch thương mại điện tử đều thuộc trách nhiệm của người bán.

Cụ thể, người bán có trách nhiệm “Đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin về hàng hóa, dịch vụ cung cấp trền sàn giao dịch thương mại điện tử” (Căn cứ theo khoản 3 Điều 37 Nghị định 52/2013/NĐ-CP được sửa đổi theo Nghị định 85/2021/NĐ-CP.

Đối với các thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử, trách nhiệm của các đơn vị này chỉ hạn chế trong việc “Có biện pháp xử lý kịp thời khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh về hành vi kinh doanh vi phạm pháp luật trên sàn giao dịch thương mại điện tử”.

Vì vậy, đối với hành vi sản xuất và bán hàng giả trên sàn thương mại điện tử, các nhãn hàng này có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án có thẩm quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình với bị đơn được xác định là cá nhân/tổ chức (người bán) trên các sàn giao dịch thương mại điện tử.

"Tuy nhiên, trong trường hợp có đầy đủ bằng chứng chứng minh rằng các chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử phát hiện hoặc nhận được phản ánh về hành vi bán hàng giả của người bán nhưng lại không có biện pháp xử lý kịp thời, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của mình, các nhãn hàng này hoàn toàn có quyền khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với các sàn giao dịch thương mại điện tử", luật sư Phùng Thanh Loan cho biết.