AI đang phát triển rất mạnh, từ các thuật toán giúp các nhà báo điều tra khám phá những câu chuyện ẩn giấu trong dữ liệu đến các hệ thống máy học giúp tóm tắt các cuộc phỏng vấn và dịch nội dung, cũng như các công cụ để tối ưu hóa tường phí và tương tác với độc giả.

“Có các ứng dụng AI cho mọi giai đoạn của quy trình báo chí, từ thu thập tin tức đến sản xuất và phân phối, cũng như trong kinh doanh và tương tác”, ông Mattia Peretti, Giám đốc dự án JournalismAI cho biết. "Cơ sở dữ liệu về các công cụ AI dành cho các tòa soạn nhỏ và địa phương do Partnership on AI xuất bản gần đây bao gồm rất nhiều ví dụ tuyệt vời".

“Các công cụ AI có thể là nguồn tài nguyên vô giá cho các nhà báo, nhưng sự giám sát của con người phải được đảm bảo để tránh xuất bản dữ liệu không chính xác hoặc cáo buộc sai sự thật", ông Colin Porlezza, Giám đốc của European Journalism Observatory và trợ lý giáo sư về báo chí kỹ thuật số tại Università della Svizzera italiana cho hay.

Ông nói rằng các mối quan tâm khác nhau có thể nảy sinh ở các giai đoạn khác nhau, từ việc kiểm tra xem thiết kế của hệ thống có phù hợp với các giá trị báo chí hay không đến việc xác minh tính chính xác của dữ liệu được sử dụng và đảm bảo tính minh bạch trong mục đích và phương pháp của ứng dụng.

Ngoài ra, khi phần mềm dựa trên trò chuyện, như ChatGPT và trình tạo hình ảnh như DALL-E hoặc Midjourney, trở nên phổ biến hơn, thì chúng đưa ra những thách thức mới trong việc kiểm soát thông tin sai lệch. Chẳng hạn, người đọc có thể bỏ qua các nguồn tin truyền thống và thay vào đó truy cập thông tin thông qua các hệ thống này. 

Để điều hướng những phức tạp này một cách có trách nhiệm, điều cần thiết là phải thành thạo các công cụ có sẵn. Dưới đây là những ứng dụng AI không viết đáng để biết.

Khám phá thông tin

Các công cụ do AI cung cấp có thể giúp các nhà báo hợp lý hóa việc thu thập thông tin và khám phá những câu chuyện ẩn giấu trong bộ dữ liệu.

New/s/leak, viết tắt của “NetWork of Searchable Leaks", là một công cụ miễn phí sử dụng cả công nghệ ngôn ngữ và trực quan hóa để giúp các nhà báo sàng lọc một lượng lớn dữ liệu văn bản và xác định tài liệu liên quan cũng như các kết nối hiệu quả hơn.

“Hệ thống này tương tự như những gì chúng tôi đã xây dựng tại Đại học London, với DMINR, một công cụ khám phá và xác minh tin tức để giúp các nhà báo làm việc với dữ liệu lớn và tiến hành điều tra”, ông Porlezza giải thích.

Gắn thẻ và lưu trữ

“Gắn thẻ tự động nghe có vẻ giống như một cách sử dụng AI nhàm chán", ông Porlezza nói thêm. “Tuy nhiên, chỉ có một hệ thống lưu trữ và gắn thẻ toàn diện mới cho phép các tòa soạn tận dụng tối đa kho lưu trữ khổng lồ của họ".

Việc gắn thẻ không chính xác có thể khiến thông tin có giá trị bị mất trong cơ sở dữ liệu, khiến hệ thống không được đào tạo bài bản. Để giúp đơn giản hóa quy trình này, ông Porlezza gợi ý sử dụng Varia, một công cụ "tương đối thành công ở thị trường Đức", cung cấp một hệ thống phân loại với khả năng tìm kiếm và truy xuất thông minh.

Giải pháp trợ năng

AI chuyển văn bản thành giọng nói, chẳng hạn như Eleven Labs, có thể chuyển đổi văn bản viết thành lời nói tự nhiên, giúp những người khiếm thị dễ tiếp cận thông tin hơn. Tương tự, phần mềm chuyển giọng nói thành văn bản như Trint có thể chuyển đổi âm thanh và video sang văn bản bằng nhiều ngôn ngữ, tạo điều kiện tiếp cận với nhiều đối tượng hơn, bao gồm cả những người khiếm thính.

YouTube cũng cung cấp khả năng tạo phụ đề miễn phí, còn để có một giải pháp toàn diện hơn thì Descript là một công cụ chỉnh sửa trực quan có thể được sử dụng để ghi, phiên âm và chỉnh sửa âm thanh.

Theo dõi thời gian thực

Theo dõi các sự kiện và chủ đề trong thời gian thực là rất quan trọng để theo kịp tốc độ tin tức nhanh chóng. Trí tuệ nhân tạo đã giúp việc này trở nên dễ dàng hơn với các công cụ như NewsWhip, công cụ dự đoán các câu chuyện và chủ đề có thể trở thành xu hướng trong những giờ tới.

Một nền tảng công nghệ khác, Factmata, phân tích phương tiện truyền thông xã hội, các bài báo và bài đăng trên blog để tổng hợp các ý kiến và cung cấp thông tin chi tiết về mức độ phổ biến và mức độ lan truyền. Sử dụng những thứ này, các nhà báo có thể cập nhật được những tin tức mới và hiểu sâu hơn về các vấn đề thông qua tương tác.

Nghiên cứu và báo cáo

Mặc dù được tiếp thị như một công cụ dành cho các nhà nghiên cứu, Audemia cũng có thể giúp các nhà báo và người tạo nội dung tiết kiệm thời gian trong quá trình thu thập tin tức và báo cáo.

Người dùng có thể tải lên một bài báo khoa học và phần mềm sẽ tạo phiên bản âm thanh của văn bản. Ngoài ra, họ có thể bỏ qua các phần quá cụ thể, đánh dấu thông tin quan trọng và ghi chú dễ dàng. Tất cả điều này làm cho nghiên cứu hiệu quả hơn và hiệu quả hơn.

Hoàng Tôn (theo IJnet)