Nguy cơ mâu thuẫn với chính quyền tiểu bang

Trong một thông báo, quyền Phó Tổng chưởng lý, Emil Bove, đã nói với nhân viên Bộ Tư pháp Mỹ rằng chính quyền tiểu bang và địa phương phải hợp tác với chiến dịch trấn áp nhập cư và các công tố viên liên bang "sẽ điều tra các sự cố liên quan đến bất kỳ hành vi sai trái nào để có thể truy tố".

Theo thông báo của Bộ Tư pháp, các quan chức cấp tiểu bang và địa phương chống lại hoặc cản trở việc thực thi luật nhập cư có thể bị buộc tội theo luật liên bang về tội lừa đảo hoặc che giấu những người nhập cư đang ở Mỹ bất hợp pháp.

Chính quyền mới của ông Trump đang tăng cường kiểm soát nhập cư bất hợp pháp tại các thành phố có lượng người nhập cư đông đảo, gây ra nguy cơ đối đầu với các quan chức địa phương tại các thành phố được gọi là nơi trú ẩn của người nhập cư như New York và Chicago.

Trong khi đó, theo bản ghi nhớ của Bộ Ngoại giao Mỹ gửi cho các bên liên quan, những người tị nạn dự kiến đến Mỹ sau một quá trình dài nhiều năm và thường rườm rà đã bị hủy chuyến bay.

"Tất cả các chuyến đi đã lên lịch trước của người tị nạn đến Hoa Kỳ đều bị hủy bỏ và sẽ không có chuyến đi mới nào được đặt. RSC không nên yêu cầu đi lại cho bất kỳ trường hợp tị nạn nào khác vào thời điểm này", bản ghi nhớ nêu rõ, trích dẫn lệnh hành pháp của Tổng thống Trump.

Theo một nguồn tin quen thuộc với dữ liệu, khoảng 10.000 người tị nạn đã đặt chuyến đi, hiện đã bị hủy. Chưa có thông tin chi tiết về từng quốc gia, nhưng người tị nạn thường đến từ nhiều quốc gia, bao gồm Afghanistan, CHDC Congo, Venezuela, Syria và Myanmar.

Ông Trump đã ban hành lệnh cấm rộng rãi về tị nạn và thực hiện các bước để hạn chế quyền công dân đối với trẻ em sinh ra trên đất Mỹ. Một quan chức Hoa Kỳ cho biết hôm thứ Tư rằng quân đội sẽ điều động thêm hơn 1.000 quân đang tại ngũ đến biên giới Mexico - Mỹ theo lệnh của ông Trump. Đã có khoảng 2.200 lực lượng đang hoạt động tại biên giới này. Họ giúp hỗ trợ công việc của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ tại đó.

Quyết tâm trục xuất người nhập cư bất hợp pháp của Mỹ

Trong nhiệm kỳ đầu tiên 2017-2021 của ông Trump, nhiều quan chức Đảng Dân chủ đã từ chối hợp tác với nỗ lực thực thi của ông, và một số người còn thề sẽ thách thức ông một lần nữa. "Chúng tôi biết rằng chúng tôi không phải tham gia vào các hoạt động thực thi luật nhập cư", Tổng chưởng lý California và thuộc Đảng Dân chủ, Rob Bonta, phát biểu.

Nhưng lần này, sự phản kháng trong đảng không phải là đồng nhất. Tại Hạ viện Mỹ vào thứ Tư, 46 đảng viên Dân chủ - một phần năm số đảng viên của họ - đã tham gia cùng 217 đảng viên Cộng hòa để thông qua luật yêu cầu những người nhập cư bất hợp pháp phải bị giam giữ để trục xuất nếu họ bị buộc tội trộm cắp. Dự luật được đặt theo tên của Laken Riley, một phụ nữ Mỹ bị một người nhập cư bất hợp pháp và có tiền án trộm cắp vặt giết chết.

Dự luật này đã được Thượng viện thông qua với sự ủng hộ của Đảng Dân chủ và hiện đang trên đường đến bàn làm việc của Trump để ký thành luật.

"Người dân Mỹ muốn chúng ta làm gì đó về biên giới và tôi nghĩ chúng ta sẽ phải nỗ lực rất nhiều để không nói rằng chúng ta phải trục xuất tội phạm", Dân biểu Tom Suozzi, một đảng viên Dân chủ ôn hòa đã bỏ phiếu cho dự luật, nói.

Ông Trump cũng đã mở rộng quyền hạn của các viên chức để trục xuất những người nhập cư không thể chứng minh rằng họ đã ở Mỹ quá hai năm.

Cuộc thăm dò khảo sát người lớn trên toàn quốc vào ngày 20-21 tháng 1 cho thấy 58% số người được hỏi đồng ý rằng Hoa Kỳ nên "giảm đáng kể số lượng người di cư được phép xin tị nạn tại biên giới", trong khi 22% không đồng ý.

Trong số khoảng 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp hoặc tạm thời ở Mỹ vào năm 2022, khoảng 44% sống ở các tiểu bang có luật "nơi trú ẩn" hạn chế hợp tác với các cơ quan di trú liên bang.

Tại Mexico, chính quyền nước này đã bắt đầu xây dựng những lều trại khổng lồ tại thành phố Ciudad Juarez để chuẩn bị cho làn sóng người Mexico bị trục xuất có thể tràn vào.

Hoàng Hải (DOS, DOJ, Reuters, CNN)