Tổng thống Kazakhstan Tokayev cho biết hôm thứ Ba rằng đội quân mà ông yêu cầu từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), một liên minh quân sự của các quốc gia thuộc Liên Xô cũ, sẽ bắt đầu rút khỏi quốc gia Trung Á này sau đây 2 ngày, việc rút quân sẽ diễn ra không quá 10 ngày.

Kazakhstan và Nga đã coi cuộc khủng hoảng tuần trước là một âm mưu đảo chính được hỗ trợ bởi "những kẻ khủng bố" nước ngoài, nhưng đã cung cấp ít bằng chứng cho tuyên bố.

Các cuộc đụng độ, trong đó nhiều công dân và cảnh sát thiệt mạng, bắt nguồn từ một cuộc biểu tình ôn hòa chống lại việc tăng giá nhiên liệu ở phía tây quốc gia giàu dầu mỏ này.

Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết các lực lượng an ninh đã bắt giữ gần 10.000 người do tình trạng bất ổn.Trong khi đó, Tokayev, người trước đó đã sa thải chính phủ trong nỗ lực xoa dịu cuộc biểu tình, đã đề cử Alikhan Smailov làm thủ tướng. Hạ viện Kazakhstan cũng đã nhanh chóng bầu ông vào vị trí này. Smailov, 49 tuổi, từng là phó thủ tướng thứ nhất trong nội các trước đó mà Tokayev đã bãi nhiệm.

Số người chết từ các cuộc biểu tình tuần trước là không rõ ràng, vì thông tin đáng tin cậy ở đất nước thuộc Liên Xô cũ này được kiểm soát chặt chẽ.

Hôm Chủ nhật, Bộ Thông tin Kazakhstan đã rút lại một tuyên bố cho biết hơn 164 người đã chết trong tình trạng bất ổn, đổ lỗi cho việc xuất bản là "sai lầm kỹ thuật". Trong khi trước đó, các quan chức cho biết 26 "tội phạm có vũ trang" đã bị giết và 16 nhân viên an ninh đã chết.

Phát biểu trước chính phủ và quốc hội trong một hội nghị được phát sóng trực tiếp vào thứ Ba, Tokayev nói: “Nhiệm vụ chính của lực lượng gìn giữ hòa bình CSTO đã hoàn thành xuất sắc”.

Nhiệm vụ CSTO gồm hơn 2.000 binh sĩ đã được điều động để dập tắt cuộc bạo loạn ở Kazakhstan hồi tuần trước. Quyết định điều động binh lính gìn giữ hòa bình là quyết định đầu tiên của CSTO, thường được Moscow coi là một tổ chức tương đương của NATO, can thiệp vào tình hình bất ổn ở một quốc gia tại Trung Á.

Sau đó, một mối quan ngại đã dấy lên rằng Nga có thể tận dụng cơ hội này để củng cố ảnh hưởng của mình ở Kazakhstan. Tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã cảnh báo rằng “một khi người Nga ở trong nhà của bạn, đôi khi rất khó để khiến họ rời đi”.

Hoàng Huy