Làng chài miền biên viễn

Làng chài Sê San thuộc thôn 7, xã Ia Tơi là địa danh nằm trong lòng hồ thủy điện Sê San. Lòng hồ trải dài khoảng 60 km, nằm giáp ranh giữa 2 tỉnh Kon Tum và Gia Lai, diện tích mặt nước gần 5.000ha. Với mặt nước ổn định, nguồn thủy sản tự nhiên dồi dào đã tạo điều kiện để người dân nơi đây phát triển nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy sản.

Những năm gần đây, bên cạnh việc nuôi và đánh bắt thủy sản nước ngọt, người dân làng chài Sê San đã phát triển đa dạng dịch vụ du lịch, thu hút nhiều du khách khắp cả nước đến tham quan. Gia đình anh Nguyễn Thành Nhân (SN 1982, trú tại xã Ia Tơi, huyện Ia H’Drai, Kon Tum) là trường hợp điển hình.

Trước đây vì cuộc sống ở quê nhà (tỉnh An Giang) quá khó khăn nên năm 2011 gia đình anh Nhân quyết định lên huyện biên giới Ia H’Drai lập nghiệp. Quen sinh sống trên sông nước nên anh Nhân làm nhà nổi ở lòng hồ Sê San để đánh bắt, nuôi thuỷ hải sản.

Chia sẻ với PV, anh Nhân cho biết: “Ở đây mỗi lần khách ghé thăm thường đề nghị thưởng thức một vài món ẩm thực đặc trưng. Ban đầu, nhà mình chẳng nghĩ sẽ kinh doanh nên khách yêu cầu gì thì làm đó. Lâu dần khách đến ngày một nhiều hơn nên mọi người gợi ý gia đình mở quán ăn, nâng cấp nhà thành điểm đến du lịch. Nhận thấy mọi người thích thú dịch vụ này nên mình mở rộng các gian nhà để đón du khách. Hiện nay, mình chủ yếu làm dịch vụ đưa, đón tham quan lòng hồ Sê San, thác Mơ và phục vụ các món ẩm thực”.

Trung bình mỗi tháng gia đình đón khoảng 100 - 200 lượt khách, những đợt cao điểm lên đến 300 - 400 lượt khách tham quan. Sau nhiều năm gắn bó, đến nay gia đình anh đã có nhiều nhà nổi, có thể tiếp đón tổng cộng 200 khách/lần.

Ông Lê Văn Bình - Chủ tịch UBND xã Ia Tơi cho biết: “Hiện làng chài có khoảng 35 hộ dân và 1 doanh nghiệp triển khai mô hình nuôi trồng thủy sản với nhiều loài cá đặc trưng như: Cá chình bông, có lóc, cá trà sóc và cá lăng… Ngoài ra, người dân còn làm nghề khai thác, đánh bắt thủy sản trên sông. Hoạt động du lịch tại làng chài Sê San đóng góp trên 70% vào thu nhập của các hộ dân tham gia dịch vụ du lịch tại làng chài Sê San”.

Theo thống kê, trong năm 2023, làng chài Sê San thu hút được khoảng 3.500 lượt khách du lịch. Năm 2024, tổng lượt khách du lịch đạt hơn 5.000 lượt khách, tăng 70% so với cùng kỳ năm 2023.

Mặc dù, có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch như trên, tuy nhiên hiện nay việc triển khai các hoạt động du lịch trên lòng hồ thuỷ điện Sê San 4 nói chung, làng chài Sê San còn nhiều hạn chế; hạ tầng chưa được đầu tư đồng bộ, năng lực tổ chức và quản lý du lịch của cộng đồng còn hạn chế.

Việc phát triển du lịch tại làng chài Sê San chưa phát huy hết giá trị nghề khai thác và nuôi trồng thủy sản để phục vụ du lịch; hoạt động khai thác, nuôi trồng thủy sản chưa gắn kết chặt chẽ với phát triển du lịch nên hiệu quả kinh tế còn thấp, chưa bền vững; chưa kết nối được các sản phẩm du lịch với các địa phương khác trên địa bàn huyện.

Đẩy mạnh liên kết, phát triển làng chài thành điểm đến lý tưởng

Ông Nguyễn Tiến Dũng - Phó Chủ tịch UBND huyện Ia H’drai cho hay: “Huyện đang nghiên cứu đề án đẩy mạnh phát triển du lịch làng chài Sê San gắn với bảo tồn nghề khai thác, nuôi trồng thủy sản trên lòng hồ thủy điện Sê San 4, nhằm nâng cao thu nhập của người dân khu vực làng chài Sê San nói riêng và người dân trên địa bàn huyện Ia H’Drai nói chung. Qua đó, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế huyện theo hướng tích hợp đa giá trị, bao trùm và phát triển bền vững”.

Theo đó, mục tiêu cụ thể của đề án đến năm 2025 sẽ phát triển, chuẩn hoá điểm đến và sản phẩm du lịch làng chài Sê San được cấp thẩm quyền công nhận. 50% cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch tại làng chài Sê San được công nhận đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch. Cập nhật điểm du lịch làng chài Sê San vào cơ sở dữ liệu và bản đồ số các điểm du lịch nông thôn trên toàn quốc.

Cùng với đó là việc đẩy mạnh phát triển du lịch làng chài Sê San gắn với quá trình chuyển đổi số; được công nhận số hóa và kết nối trên trang quảng bá, xúc tiến du lịch bằng công nghệ số. Điểm du lịch làng chài Sê San sẽ được giới thiệu, quảng bá trên các trang thông tin điện tử và các hình thức khác; 50% cơ sở ứng dụng các giao dịch điện tử trong hoạt động du lịch.

Theo ông Dũng, huyện Ia Hdrai đang phấn đấu, xây dựng điểm du lịch làng chài Sê San thành mô hình chuỗi liên kết du lịch nông nghiệp nông thôn đặc thù của huyện Ia H’Drai. Ít nhất 70% chủ cơ sở du lịch nông thôn được đào tạo, tập huấn về nghiệp vụ quản lý du lịch; 80% lao động du lịch nông thôn được bồi dưỡng, tập huấn và nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng phục vụ khách du lịch.

Đến năm 2030, phát triển đồng bộ mô hình và sản phẩm du lịch làng chài Sê San; 100% cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch tại làng chài Sê San được công nhận đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch. Điểm du lịch làng chài Sê San trở thành điểm du lịch nổi bật, hấp dẫn, có tính cạnh tranh trong tỉnh Kon Tum.

“Qúa trình nâng cấp, phát triển điểm du lịch làng chài Sê San gắn với việc thực hiện các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới nhằm phục vụ nhu cầu của khách du lịch. Từ đó, góp phần thu hút khách đến huyện và phát huy các lợi thế, tiềm năng tài nguyên du lịch tại làng chài.

Ngoài ra, việc đẩy mạnh liên kết, hợp tác trong phát triển du lịch giữa các địa phương, các điểm đến và các vùng miền sẽ tạo nên những sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút du khách trong và ngoài nước”, ông Dũng cho biết thêm.