(CLO) Nhà khoa học quân sự nổi tiếng người Iran Mohsen Fakhrizadeh đã bị giết bởi một cuộc tấn công ám sát ở ngoại ô thủ đô Tehran hôm thứ Sáu. Ông được tình báo phương Tây coi là người đứng đầu những nỗ lực bí mật của Iran nhằm phát triển vũ khí hạt nhân.
Từ lâu, Iran phủ nhận việc ông Fakhrizadeh có tham gia vào bất kỳ chương trình bì mật nào, cũng như việc quân sự hoá vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, phía Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và tình báo Mỹ cho rằng, ông Fakhrizadeh đã đứng đầu một chương trình vũ khí hạt nhân phối hợp của Iran, bị tạm dừng vào năm 2003.
Các quan chức và chuyên gia phương Tây tin tưởng, ông Fakhrizadeh đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm ra phương thức lắp đầu đạn hạt nhân. Chương trình bí mật này được cho là nguỵ trang dưới vỏ bọc kế hoạch làm giàu uranium dân sự.
Iran phủ nhận từng tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân
Ông Fakhrizadeh được bảo vệ ở mức an ninh cao nhất và không bao giờ được tiếp xúc với các nhà điều tra hạt nhân của Liên Hợp Quốc. Ông cũng hiếm khi xuất hiện trước công chúng và rất ít người bên ngoài Iran biết về vóc dáng của ông.
Ông cũng là nhà khoa học Iran duy nhất được nêu tên trong “bản đánh giá cuối cùng” vào năm 2015 của IAEA với những câu hỏi mở về chương trình hạt nhân của Iran.
Báo cáo cho biết ông đã giám sát các hoạt động “hỗ trợ, có khả năng là một chương trình quân sự hoá vũ khí hạt nhân" với tên gọi Kế hoạch AMAD.
Một báo cáo của IAEA năm 2011 đã mô tả ông ta là “cán bộ điều hành” của Kế hoạch AMAD, một nhân vật trung tâm trong công việc bị nghi là nhằm phát triển công nghệ và kỹ năng cần thiết cho bom nguyên tử. Báo cáo này cũng gợi ý rằng ông Fakhrizadeh có thể vẫn đóng vai trò quan trọng trong công việc này.
Israel cũng mô tả Kế hoạch AMAD là chương trình vũ khí hạt nhân bí mật của Iran và cho biết họ đã thu giữ một phần lớn “kho lưu trữ” hạt nhân của Iran.
Trong một bài thuyết trình trên truyền hình vào tháng 4/2018 về kho lưu trữ kể trên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chỉ định ông Fakhrizadeh là nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu vũ khí hạt nhân bí mật, được tiến hành dưới vỏ bọc của một chương trình dân sự.
Ông Netanyahu cho biết, các đặc vụ Israel đã lấy được lượng lớn tài liệu từ một địa điểm ở Tehran. Vào thời điểm đó, Iran cho biết các tài liệu là giả mạo.
“Hãy nhớ cái tên đó, Mohsen Fakhrizadeh”, ông Netanyahu từng nói, mô tả ông Fakhrizadeh là người đứng đầu AMAD. Ông Netanyahu nói rằng sau khi AMAD bị đóng cửa, ông Fakhrizadeh tiếp tục làm việc tại một cơ quan trong Bộ Quốc phòng Iran về "các dự án đặc biệt".
Năm 2018, đài truyền hình Israel Kan đã thực hiện một cuộc phỏng vấn với cựu Thủ tướng Ehud Olmert. Ông Olmert từng ám chỉ rằng ông Fakhrizadeh có thể là một mục tiêu.
“Tôi biết rõ về Mohsen Fakhrizadeh. Ông ấy không biết tôi biết ông ấy rõ như thế nào. Nếu tôi gặp ông ấy trên đường phố rất có thể tôi sẽ nhận ra ông ấy", ông Omert cho hay.
Phía Iran nói gì?
Bộ Quốc phòng Iran hôm thứ Sáu (27/11) đã xác định ông Fakhrizadeh là Trưởng ban Tổ chức Nghiên cứu và Đổi mới tại Bộ. Ông cũng được cho là một sĩ quan cao cấp trong Lực lượng Vệ binh Cách mạng ưu tú.
IAEA từ lâu đã muốn truy vấn ông Fakhrizadeh về việc liệu Iran có thực hiện nghiên cứu vũ khí hạt nhân bất hợp pháp hay không.
Iran đã thừa nhận sự tồn tại của ông Fakhrizadeh vài năm trước nhưng nói rằng ông chỉ là một sĩ quan quân đội và không tham gia vào chương trình hạt nhân.
Trước đó, nhà khoa học của Iran liên quan tới các chương trình hạt nhân đều đã bị ám sát từ năm 2010 tới năm 2012. Điều này khiến Tehran quyết tâm không cho IAEA tiếp cận ông Fakhrizadeh vì lo ngại rò rỉ thông tin về ông cũng như nơi ở của ông.
Iran cáo buộc các đối thủ của mình là Mỹ và Israel đứng sau các vụ giết người.
Ông Fakhrizadeh cũng được cho là đã tham gia vào quá trình phát triển tên lửa đạn đạo của Iran và một nguồn tin Iran nói với Reuters rằng ông được coi là cha đẻ của chương trình đó.
Ông được nêu tên trong một nghị quyết năm 2007 của Liên Hợp Quốc về Iran với tư cách là người có liên quan đến các hoạt động hạt nhân hoặc tên lửa đạn đạo.
Ông Mohsen Fakhrizadeh sinh năm 1958 tại thành phố Qom, thánh địa của người Hồi giáo Shi’ite, từng là Thứ trưởng Quốc phòng kiêm trung tướng Lực lượng Vệ binh Cách mạng. Ông có bằng tiến sĩ kỹ thuật hạt nhân và từng giảng dạy tại Đại học Imam Hussein của Iran.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
(CLO) Những trích đoạn từ cuốn hồi ký sắp xuất bản của cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel đề cập đến mọi thứ, từ cuộc xung đột ở Ukraine cho đến Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.
(CLO) Ngày 22/11, Thủ tướng Viktor Orban cho biết ông sẽ mời Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đến thăm Hungary, đồng thời đảm bảo rằng lệnh bắt giữ ông Netanyahu của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) sẽ "không được thực hiện".
(CLO) Nga tuyên bố các hệ thống phòng không hiện đại trên thế giới, bao gồm của Mỹ và châu Âu, không thể đánh chặn loại tên lửa đạn đạo mới Oreshnik mà nước này vừa phóng vào thành phố Dnipro ở miền trung Ukraine.
(CLO) Quốc hội Ukraine đã hoãn phiên họp dự kiến diễn ra vào ngày 22/11 và có thể sẽ kéo dài vì lo ngại về an ninh, trong bối cảnh chiến sự với Nga đang leo thang nguy hiểm.
(CLO) Ít nhất 42 người, bao gồm 6 phụ nữ, đã thiệt mạng và 20 người khác bị thương trong một vụ tấn công bằng súng tại quận Kurram, thuộc tỉnh Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan vào thứ Năm (21/11).
(CLO) Các cuộc không kích của Israel đã khiến 82 chiến binh thiệt mạng tại thành phố Palmyra, Syria, bao gồm các tay súng đến từ Iraq và Lebanon, theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) thông báo vào thứ Năm (21/11).
(CLO) Giới chức Hồng Kông (Trung Quốc) mới đây cho biết, một tổ chức ở đặc khu này đã điều hành đường dây mại dâm thông qua các nền tảng mạng xã hội, quảng bá các diễn viên phim người lớn Nhật Bản để thu hút khách hàng.
(CLO) Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã chỉ trích Mỹ vì làm gia tăng căng thẳng, cho rằng Bán đảo Triều Tiên đang đối mặt với nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao chưa từng có khi đến thăm triển lãm quốc phòng Triều Tiên.
(CLO) Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích vào Dải Gaza khiến gần 90 người thiệt mạng, trong đó có nhiều trẻ em đang ngủ, sau khi Mỹ một lần nữa phủ quyết nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc yêu cầu ngừng bắn.