Giống như các cuộc đảo chính gần đây ở nước láng giềng Burkina Faso và Mali, việc quân đội tiếp quản Niger diễn ra trong bối cảnh làn sóng chống Pháp ngày càng tăng. Một bộ phận người dân địa phương cáo buộc quốc gia từng thuộc địa họ này vẫn đang can thiệp vào công việc của nước mình.

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao do chính quyền quân sự Niger bổ nhiệm cho biết quyết định trục xuất các Đại sứ là phản ứng trước những hành động "đi ngược lại lợi ích của Niger".

Pháp cho biết họ không thừa nhận chính quyền quân sự Niger, do vậy nhóm này không có quyền yêu cầu Đại sứ của họ ở Niamey rời đi. Bộ Ngoại giao Pháp cho rằng: "Nhóm đảo chính không có thẩm quyền đưa ra yêu cầu này, sự chấp thuận của Đại sứ chỉ đến từ chính quyền được bầu hợp pháp của Niger".

Pháp đã kêu gọi phục chức cho Tổng thống Mohamed Bazoum sau khi ông bị lật đổ và cho biết sẽ hỗ trợ các nỗ lực của khối khu vực Tây Phi ECOWAS nhằm lật ngược cuộc đảo chính.

Sự xấu đi trong quan hệ Niger và Pháp lặp lại những kịch bản sau cuộc đảo chính ở Mali và Burkina Faso, khiến lực lượng Pháp phải rời đi và cắt đứt quan hệ lâu đời với 2 quốc gia này.

Niger có ý nghĩa chiến lược với tư cách là một trong những nhà sản xuất uranium lớn nhất thế giới và là căn cứ của quân đội Pháp, Mỹ và các nước khác đang giúp chống lại các nhóm chiến binh thánh chiến và khủng bố trong khu vực.

Pháp có khoảng 1.500 binh sĩ đóng ở Niger để hỗ trợ chống lại các nhóm khủng bố đã gây khó khăn cho nước này, cũng như trong khu vực Sahel rộng lớn hơn, trong nhiều năm qua.

Ngoài Pháp, chính quyền quân sự Niger cũng đã gửi “tối hậu thư” cho các Đại sứ của Đức và Nigeria 48 giờ để rời khỏi đất nước này. "Để phản đối việc Đại sứ Đức Olivier Schnakenberg từ chối đáp lại lời mời thảo luận…, Bộ Ngoại giao sẽ đưa ra 48 giờ để ông Olivier Schnakenberg rời khỏi lãnh thổ Niger”, theo một tuyên bố của nhóm đảo chính Niger.

Một thông báo tương tự cũng được gửi đến Đại sứ quán Nigeria ở Thủ đô Niamey. Hiện Nigeria đang dẫn đầu nỗ lực của khối ECOWAS nhằm khối phục lại chính quyền dân sự của Tổng thống Bazoum, cũng như đang lãnh đạo kế hoạch can thiệp quân sự vào Niger nếu các giải pháp ngoại giao thất bại.

Niger rơi vào tình trạng hỗn loạn vào ngày 26/7 khi Tướng Abdourahamane Tchiani, cựu chỉ huy lực lượng bảo vệ tổng thống, đã dẫn đầu một cuộc đảo chính quân sự và lật đổ Tổng thống Bazoum.

Bùi Huy (theo France24, AFP, Reuters)