Trước đó, tại cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ ngày 3/8, trả lời báo chí liên quan đến vụ án Nhật Cường, Thiếu tướng Tô Ân Xô - Chánh văn phòng Bộ Công an - cho biết: Vụ án Nhật Cường là vụ án nghiêm trọng, phức tạp, thuộc Ban Chỉ đạo trung ương phòng chống tham nhũng chỉ đạo.

Liên quan vụ án này, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (CO3) đã khởi tố 4 tội danh buôn lậu, thất thất gây hậu quả nghiêm trọng, rửa tiền…; khởi tố 28 bị can, trong đó còn 8 bị can chưa bắt được.

Theo Thiếu tướng Tô Ân Xô, qua điều tra ban đầu, ông Nguyễn Đức Chung liên quan 3 vụ án, gồm: vụ án “Buôn lậu”, “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”, “Rửa tiền”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiệm trọng” xảy ra tại Cty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường (Công ty Nhật Cường), Sở KH&ĐT Hà Nội và một số đơn vị liên quan.

Thứ hai là vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại UBND TP Hà Nội và các đơn vị liên quan. Cả hai vụ án trên đang được cơ quan CSĐT (C03) - Bộ Công an thụ lý điều tra.

Thứ ba là vụ án “Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước”. Trước khi khởi tố ông Chung, Cơ quan ANĐT - Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố và bắt tạm giam 3 bị can, trong đó có lái xe và một thành viên tổ giúp việc của ông Chung.

Từ vụ “đại án” Nhật Cường

Sự việc bắt đầu từ ngày ngày 9/5/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) – Bộ Công an đồng loạt khám xét chuỗi cửa hàng Nhật Cường Mobile và trụ sở Công ty Nhật Cường tại phố Trần Phú, Hà Nội. Khi sự việc xảy ra đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ dư luận.

Sau quá trình điều tra, củng cố hồ sơ, Cơ quan cảnh sát điều tra - Bộ Công an (CSĐT) đã khởi tố vụ án số 27/C03-P14 về tội “Buôn lậu” và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty Nhật Cường vào ngày 14/5/2019.

Bùi Quang Huy - Giám đốc công ty Nhật Cường cùng 8 đồng phạm ngay sau đó bị khởi tố để điều tra. Tuy nhiên, Huy đã bỏ trốn; ngày 18/5/2019, Bộ Công an ra quyết định truy nã toàn quốc và quốc tế Bùi Quang Huy. 

Trong thời gian Bùi Quang Huy bị truy nã, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã lần lượt ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bổ sung tội danh “Rửa tiền”, "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" đối với bị can này. Trong đó, Bùi Quang Huy được xác định cầm đầu đường dây nhập lậu thiết bị điện tử quy mô lớn, giấu doanh thu hàng nghìn tỉ đồng.

Anh trai của Bùi Quang Huy là Bùi Quốc Việt (SN 1970), vào ngày 10/7/2020, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã tiến hành khởi tố, bắt tạm giam đối tượng Việt về tội “buôn lậu”.

Cũng trong ngày 10/7/2020, Bộ Công an cũng đã khởi tố bị can đối với Võ Việt Hùng (SN 1976), Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đông Kinh về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Theo đó, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đông Kinh đã liên danh với Công ty Nhật Cường để tham gia đấu thầu gói thầu Số hóa tài liệu hồ sơ đăng ký doanh nghiệp trên địa bàn TP Hà Nội. Liên danh này đã ghi giá dự thầu là 42,890 tỷ đồng, thấp hơn giá chào thầu 42,910 tỷ đồng và trúng thầu. 

Nhiều cán bộ, thuộc cấp của ông Chung bị bắt, khởi tố

Liên quan đến vụ đại án Nhật Cường, đã có một loạt cán bộ, lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Sở KH&ĐT thành phố Hà Nội bị khởi tố, bắt tạm giam về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

Các bị can gồm: ông Nguyễn Văn Tứ - Chánh Văn phòng Thành ủy Hà Nội, nguyên Giám đốc Sở KH&ĐT Hà Nội; Nguyễn Tiến Học, nguyên Phó Giám đốc Sở KH&ĐT Hà Nội; Phạm Thị Thu Hường - Chánh văn phòng Sở KH&ĐT; Phạm Thị Kim Tuyến - trưởng phòng đăng ký kinh doanh Sở KH&ĐT.

Trong đó, sai phạm của ông Nguyễn Văn Tứ được xác định từ năm 2016, khi ông này ký quyết định phê duyệt gói thầu "Số hóa tài liệu hồ sơ đăng ký doanh nghiệp trên địa bàn TP Hà Nội" với giá trị gần 43 tỉ đồng, nguồn vốn chi từ sự nghiệp khoa học công nghệ.

Gói thầu trên được ký ngày 26/12/2016 giữa 3 bên là Sở KHĐT Hà Nội; Công ty Nhật Cường và Công ty Đông Kinh. Giá trị hợp đồng là gần 43 tỷ đồng bao gồm toàn bộ chi phí vận hành, vận chuyển, hỗ trợ, chuyển giao các loại thuế, phí, lệ phí theo quy định của Nhà nước…

Mở rộng vụ án, Bộ Công an tiến hành khám xét nơi ở và làm việc của thuộc cấp của ông Nguyễn Đức Chung về hành vi “Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước”. 

Cụ thể, ngày 13/7, Bộ Công an đã tiến hành khám xét khẩn cấp chỗ ở, nơi làm việc của: Nguyễn Anh Ngọc (46 tuổi), trú tại phường Bồ Đề, quận Long Biên, đang công tác tại phòng thư ký biên tập, tổ giúp việc UBND TP Hà Nội.

Nguyễn Hoàng Trung (37 tuổi), trú tại phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội, là lái xe của ông Nguyễn Đức Chung.

Cùng với thuộc cấp của ông Chung, Bộ Công an cũng đã tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở, làm việc của Phạm Quang Dũng (37 tuổi), trú tại xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội, là cán bộ Công an của C03, Bộ Công an.

Sau quá trình điều tra, củng cố tài liệu chứng cứ, ngày 22/7, Bộ Công an tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với 3 bị can nêu trên để phục vụ điều tra. Được biết, hành vi phạm tội của ba bị can nêu trên có liên quan vụ án Nhật Cường Mobile.

Mức án nào dành cho ông Nguyễn Đức Chung?

Ngày 28/8/2020, Bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam 4 tháng đối với ông Nguyễn Đức Chung về tội "Chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước" theo Điều 337 BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Ngày 11/8, Bộ Chính trị đã quyết định đình chỉ sinh hoạt Ban chấp hành Đảng bộ, Ban thường vụ Thành ủy Hà Nội và đình chỉ chức vụ Phó bí thư Thành ủy Hà Nội đối với ông Nguyễn Đức Chung - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội, "để điều tra trách nhiệm có liên quan của ông Chung trong một số vụ án theo quy định của pháp luật".

Cùng ngày, Thủ tướng quyết định tạm đình chỉ công tác với ông Nguyễn Đức Chung; thời hạn là 90 ngày kể từ ngày ra quyết định.

Theo Luật sư Nguyễn Hoài Nam – Văn phòng Luật sư Hoàng Huy (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho biết, về tội danh trên, ông Nguyễn Đức Chung và đồng phạm sẽ đối mặt với hình phạt từ 10 đến 15 năm tù khi phạm tội có tổ chức, được quy định tại Điểm a, khoản 3, Điều 337 BLHS năm 2015.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Theo đó, tội "Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước"; "Chiếm đoạt, mua bán, tiêu hủy tài liệu bí mật Nhà nước" được quy định như sau: Người nào cố ý làm lộ hoặc mua bán bí mật nhà nước, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 110 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 2 - 7 năm.

Phạm tội trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 5 - 10 năm: Bí mật nhà nước thuộc độ tối mật; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; Gây tổn hại về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, kinh tế, văn hóa.

Phạm tội trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 - 15 năm: Có tổ chức; Bí mật Nhà nước thuộc độ tuyệt mật; Phạm tội 2 lần trở lên; Gây tổn hại về chế độ chính trị, độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.

“Xét theo phạm vi 'bí mật Nhà nước' là giới hạn thông tin quan trọng chưa công khai, nếu bị lộ, bị mất có thể gây nguy hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc trong các lĩnh vực sau: Chính trị; quốc phòng, an ninh, cơ yếu; lập hiến, lập pháp, tư pháp - hoạt động lập hiến, lập pháp, giám sát, quyết định vấn đề quan trọng của đất nước; khởi tố, điều tra, thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, xét xử, thi hành án hình sự; đối ngoại”, Luật sư Nguyễn Hoài Nam phân tích.

Ông Nguyễn Đức Chung sinh ngày 3/8/1967, quê quán tại xã Thăng Long, huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Ông có trình độ cử nhân chuyên ngành điều tra tội phạm, cử nhân ngành quản trị kinh doanh, tiến sỹ luật học.

Năm 1990, ông Chung tốt nghiệp trường Đại học Cảnh sát nhân dân. Sau đó, ông công tác tại Công an Hà Nội và từng đảm nhiệm các chức vụ như đội phó, đội trưởng đội trọng án phòng Cảnh sát điều tra; phó trưởng phòng Cảnh sát điều tra; phó thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra; phó trưởng phòng, trưởng phòng Cảnh sát hình sự; phó giám đốc Công an thành phố; thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Thành phố Hà Nội.

Tháng 5/2011, ông Chung là đại biểu Quốc hội khóa XIII, đồng thời là ủy viên Ủy ban Tư pháp của Quốc hội.

Đến tháng 9/2012, ông Chung được bổ nhiệm làm giám đốc, đồng thời là bí thư Đảng ủy Công an Thành phố Hà Nội, kế nhiệm Trung tướng Nguyễn Đức Nhanh nghỉ hưu.

Ngày 02/11/2015, tại hội nghị lần thứ nhất, đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVI nhiệm kỳ 2015 – 2020, ông Nguyễn Đức Chung được bầu làm phó bí thư Thành ủy Hà Nội.

Tiếp đó, đến ngày 04/12/2015, HĐND Thành phố Hà Nội đã bầu ông Chung làm chủ tịch UBND thành phố Hà Nội thay ông Nguyễn Thế Thảo. Ông được thủ tướng chính phủ phê chuẩn chức vụ này vào ngày 10/12/2015.

Tháng 01/2016, tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, ông Chung trúng cử ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Ông Chung tái đắc cử chức vụ chủ tịch UBND thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2016-2021 tại kỳ họp thứ nhất của HĐND thành phố Hà Nội khóa 15 vào ngày 14/6/2016.

Quá trình công tác, ông Chung từng được phong các danh hiệu như Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (năm 2004), Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng nhất (năm 2007), Huân chương Chiến công hạng nhất. Vào tháng 7/2013, ông Chung được phong hàm Thiếu tướng khi đang là giám đốc Công an thành phố Hà Nội.

Quốc Trần