Xác định được giá trị pháp lý của giao dịch điện tử

Ngày 6/4, tại hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách, góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Giao dịch điện tử, Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An (Đồng Nai) khẳng định, đây là đạo luật rất khó nhưng được đầu tư công phu, kỹ lưỡng, rất nhiều nội dung Đại biểu Quốc hội góp ý đã được chỉnh lý, bổ sung. Đây cũng là đạo luật được coi là “hiến pháp” của chuyển đổi số, bởi chúng ta đặt mục tiêu đến năm 2030 chuyển đổi số đạt được 20% GDP, dự án luật là một trong những nền tảng quan trọng để đạt được mục tiêu chuyển đổi số là một trong những động lực để phát triển đất nước. Vì vậy, Đại biểu đồng tình với phạm vi điều chỉnh như báo cáo giải trình của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội.

Đại biểu Trịnh Xuân An cho biết, qua rà soát cho thấy có nhiều vấn đề liên quan đến chuyên môn kỹ thuật, nên cần cân nhắc tính khả thi của những quy định trong dự thảo Luật. Đại biểu cho rằng, điều quan trọng nhất là phải xác định được giá trị pháp lý của hình thức giao dịch điện tử để đi vào thực tiễn, đặc biệt là thuận tiện, không phát sinh thủ tục, không phát sinh các chi phí về bộ máy, chi phí về con người, chi phí về thiết bị…

Đại biểu Trịnh Xuân An quan tâm đến việc bảo đảm về quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội trong dự thảo Luật này, bởi thực tiễn thời gian qua rất nhiều hoạt động lừa đảo, thậm chí là tội phạm trên môi trường mạng nhưng người tiêu dùng không thể phân biệt được, nhất là trên môi trường điện tử. Vì vậy, việc rà soát để bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, tránh việc lợi dụng là cần thiết; rà soát hệ thống có bảo đảm an toàn, tránh bị xâm nhập.

Góp ý cụ thể vào Điều 14 về chuyển đổi hình thức giữa văn bản giấy và thông điệp dữ liệu điện tử, Đại biểu Trịnh Xuân An khẳng định đây là điều cốt lõi nhưng lại có tới 4 lần sử dụng cụm từ “áp dụng pháp luật chuyên ngành”, tuy nhiên, các luật chuyên ngành chưa quy định rõ nội dung này. 

Ngoài ra, Đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị ban soạn thảo cân nhắc quy định về vai trò của Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Ban Cơ yếu Chính phủ, nội dung này cũng được Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường giải thích tương đối cụ thể. Đại biểu nhấn mạnh hoạt động cơ yếu là hoạt động cơ mật, rất đặc biệt thuộc lĩnh vực an ninh quốc gia và trực tiếp phục vụ hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của Đảng và Nhà nước, việc chỉ huy, chỉ đạo lượng vũ trang nhân dân. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp quy phạm pháp luật liên quan đến cơ yếu cần được xác định rất rõ trong quy định pháp luật, không nên giao cho Chính phủ.

Hơn nữa, các quy định về chữ ký số chuyên dùng công vụ quy định tại 5 điều trong dự thảo Luật nhưng dự thảo Luật không có quy định nào đề cập đến vai trò của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng như Luật Cơ yếu, Luật Tổ chức Chính phủ. Quy định như dự thảo Luật, Ban Cơ yếu Chính phủ trở thành một tổ chức cung cấp dịch vụ công thuần túy, điều này khác với quy định tại Luật tổ chức Chính phủ và Luật Cơ yếu…

Làm rõ đối tượng áp dụng của Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi)

Trong khi đó, Đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai (Đắk Nông) cũng nhấn mạnh, đây là dự án Luật rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao đang lộng hành trên không gian mạng. Đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị cần nghiên cứu quy định rõ hơn về đối tượng áp dụng, làm rõ khái niệm “chứng thực” để có sự phân biệt rõ ràng với các trường hợp khác được sử dụng trong các văn bản khác.

Điều 1 về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật quy định: “Luật này quy định việc thực hiện giao dịch bằng phương tiện điện tử. Luật này không quy định về nội dung, điều kiện, hình thức của giao dịch. Trường hợp Luật khác không quy định thực hiện giao dịch bằng phương tiện điện tử thì tuân thủ theo quy định của Luật đó”. Đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ “điện tử” sau cụm từ “giao dịch” để đảm bảo đầy đủ, thống nhất.

Đối với quy định tại Điều 3 về giải thích từ ngữ, Đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng, hệ thống các khái niệm cần giải thích có liên quan với nhau, sắp xếp theo thứ tự khoa học, nên phân thành các nhóm khái niệm cùng loại. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra nghiên cứu, rà soát lại Điều 8 về các hành vi bị nghiêm cấm trong giao dịch điện tử để tránh chồng chéo, trùng lặp, nhầm lẫn…