Báo cáo của HRW nêu chi tiết về "cuộc hành quyết" của 47 cựu thành viên của Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan (ANSF), bao gồm quân nhân, cảnh sát, thành viên dịch vụ tình báo và dân quân bán quân sự, những người đã đầu hàng hoặc bị lực lượng Taliban bắt giữ từ ngày 15/8 tới ngày 31/10.

HRW cho biết báo cáo dựa trên tổng số 67 cuộc phỏng vấn, trong đó có 40 cuộc phỏng vấn trực tiếp với các nhân chứng, người thân và bạn bè của các nạn nhân, và các chiến binh Taliban. 

Kết quả cuộc điều tra là một đòn đánh vào những tuyên bố trước đây của Taliban với cộng đồng quốc tế rằng họ sẽ lãnh đạo một chính phủ cởi mở hơn so với hai thập kỷ trước. Các nhà lãnh đạo của Taliban đã hứa sẽ trả ơn cho những người đã hợp tác với lực lượng Hoa Kỳ trong suốt 20 năm qua.

Một phó phát ngôn viên của Taliban đã bác bỏ báo cáo của HRW, nói rằng Taliban đã thiết lập một cuộc tổng ân xá vào ngày đầu tiên nắm quyền ở Afghanistan. Ông Bilal Karimi nói với CNN: “Dựa trên cơ sở đó, tất cả quân nhân và thành viên phi quân sự của chính phủ cũ đã được tha thứ và được thông báo rằng họ có thể sống bình thường ở Afghanistan, rằng không ai có thể làm hại họ”.

Ông Bilal thừa nhận rằng có những sự kiện "biến mất", nhưng không nhiều như báo cáo, đồng thời nói thêm rằng bất kỳ "sự cố hạn chế" nào xảy ra đều "do thù địch cá nhân", chứ không phải do chính sách của Taliban.

Nghiên cứu của HRW chỉ ra rằng lực lượng Taliban đã giết hoặc cưỡng chế bắt giữ hơn 100 cựu thành viên lực lượng an ninh tại 4 tỉnh trong vòng 3 tháng kể từ khi họ tiếp quản thủ đô Kabul vào ngày 15/8.

Các nhà nghiên cứu của HRW nói thêm: "Họ cũng đã nhắm mục tiêu các thành viên gia đình của các cựu thành viên lực lượng an ninh".

Một người đàn ông ở Kandahar đã mô tả với HRW những gì đã xảy ra khi Taliban gõ cửa nhà anh để tìm kiếm anh trai của anh, một cựu thành viên của ANSF.

"Có tiếng gõ cửa. Taliban hỏi: 'Anh trai của cậu có nhà không?",Tôi nói không. Họ nói 'Đừng sợ, hãy nói với anh ấy, chúng tôi muốn nói chuyện với anh ấy'. Tôi nói không, anh ấy không có ở nhà. Vài ngày sau, họ bắt anh trai tôi từ ngoài đường. Chúng tôi tìm kiếm khắp nơi. Chúng tôi đến gặp Taliban, nhưng họ đã phủ nhận sự liên quan. Hai ngày sau chúng tôi tìm thấy thi thể của anh ấy".

HRW cho biết: "Các vụ giết người và mất tích cưỡng chế đã diễn ra bất chấp việc Taliban đã tuyên bố ân xá cho các cựu quan chức quân sự và dân sự của chính phủ cũng như cam đoan từ giới lãnh đạo Taliban rằng họ sẽ buộc lực lượng của mình phải chịu trách nhiệm về những vi phạm lệnh ân xá".

HRW cho biết: “Trong những tuần trước khi Taliban chiếm đóng trên đảo Kabul, các vụ giết người trả thù, bao gồm cả việc nhắm vào các quan chức chính phủ, đã gia tăng ở các thành phố lớn và dọc theo các đường cao tốc quan trọng".

HRW cáo buộc thông tin được thu thập cho "chương trình ân xá" đã được sử dụng "để giam giữ và hành quyết ngay lập tức hoặc buộc các cá nhân biến mất trong vòng vài ngày kể từ khi những người này đăng ký".

HRW cho biết "nhiều người Afghanistan được phỏng vấn bày tỏ lo sợ rằng nếu họ đăng ký với Taliban để nhận được thư ân xá, họ có thể bị nhận dạng  và phải đối mặt với sự trả đũa bạo lực. Đồng thời, Taliban cũng đã tìm kiếm và bắt giữ những người không đăng ký".

HRW cho biết trong khi các quan chức Taliban liên tục phủ nhận lực lượng của họ đã thực hiện các vụ giết người và mất tích, "Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các vụ hành quyết và mất tích đang được thực hiện bởi lãnh đạo cấp cao của Taliban ở cấp huyện hoặc tỉnh".

Các nhà nghiên cứu cho biết vào ngày 21/9, Taliban đã thông báo thành lập một ủy ban điều tra các báo cáo về vi phạm nhân quyền, tham nhũng, trộm cắp và các tội phạm khác, nhưng "kể từ đó tới ngày 22/11, ủy ban đã không thông báo bất kỳ cuộc điều tra nào về bất kỳ vụ giết người nào, mặc dù họ đã báo cáo về việc bắt giữ một số thành viên Taliban vì tội ăn cắp và cách chức những người khác vì tội tham nhũng".