Càng nhiều người trẻ mắc nợ

Theo quan chức Ngân hàng Thái Lan Kajorn Thanapase, nhiều người Thái mắc nợ khi họ còn rất trẻ, mới bắt đầu sự nghiệp. Tại hội thảo gần đây được tổ chức bởi think tank Think Forward Center, dữ liệu cho thấy một nửa số người trên 30 tuổi mang nợ tài chính và 1/5 trong số họ không có khả năng trả hết, để lại "vết sẹo kinh tế" và ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và sức khoẻ tinh thần.

Ngân hàng trung ương đã tung ra một "phòng khám nợ" vào khoảng năm 2017, tập trung vào phổ cập hiểu biết về tài chính, cho vay có trách nhiệm, bao gồm nguyên tắc cho vay theo giá trị và điều chỉnh phí trả trước, lên kế hoạch trả nợ hiệu quả.

Chính phủ Thái Lan đã chỉ định năm 2022 là năm chống nợ của các hộ gia đình, với mục đích giúp nông dân, giáo viên, nhân viên chính phủ, cảnh sát và những người có khoản vay sinh viên tái cơ cấu nợ và xử lý nợ.

Jiraporn Maysoongnoen, 58 tuổi, không thể nhớ nổi mình đã vay nợ từ khi nào. Là một giáo viên mới 18 tuổi với mức lương hàng tháng bắt đầu từ 2.200 baht (60 USD Mỹ), bà đã vay tiền để mua một chiếc xe máy để làm việc ở miền đông Thái Lan.

Để có thêm thu nhập, bà bắt đầu kinh doanh tour du lịch cách đây hai thập kỷ, vay mượn một lần nữa để mua xe buýt du lịch. Từ đó, khoản nợ tích tụ ngày càng tăng sau khi bà mua một căn nhà mới, đồng thời hỗ trợ gia đình và trả các khoản vay bằng thẻ tín dụng.

Mặc dù bây giờ bà kiếm được gấp 30 lần so với cách đây 4 thập kỷ, bà Jiraporn nói rằng mình chưa một lần lâm vào cảnh đen đủi. Khoản nợ của bà tiếp tục ở mức 8 triệu baht (218.000 USD) cho đến ngày hôm nay.

Bà nói: “Tôi không biết liệu khoản nợ của mình có bao giờ được trả hết vào năm 80 tuổi hay không. "Nhưng làm thế nào tôi có thể kiếm được bất cứ thứ gì trong cuộc sống mà không có sự giúp đỡ của các khoản vay?"

Mặc dù bà Jiraporn kiếm được thu nhập đều đặn, không giống như hàng triệu người ở khu vực phi chính thức của Thái Lan, tuy nhiên, bà cũng là một phần của cuộc khủng hoảng nợ hộ gia đình ảnh hưởng đến khoảng một nửa số 66 triệu người của đất nước.

Trong khi đó, nhiều giáo viên đã vay từ Quỹ tiết kiệm hợp tác dành cho giáo viên do chính phủ hậu thuẫn, nơi tiền trả nợ hàng tháng được tự động trừ vào tài khoản ngân hàng. Chính hành động này đã tạo thành một vòng luẩn quẩn khiến họ rơi vào cảnh nợ nần chồng chất khi họ tiếp tục vay nợ, từ thẻ tín dụng hoặc cho vay nặng lãi, để trang trải các chi phí cơ bản.

Ngày trước đại dịch Covid-19

Tính đến cuối năm 2021, các khoản nợ của các hộ gia đình tại Thái Lan ở mức 90% so với GDP và được dự đoán sẽ tiếp tục tăng, làm tê liệt tiêu dùng và kìm hãm sự phục hồi kinh tế.

Con số trên thuộc hàng cao nhất châu Á. So sánh, nợ của các hộ gia đình của Hàn Quốc là 104% so với GDP trong QI/2022, nhưng không giống như Thái Lan, quốc gia này là một nền kinh tế phát triển.

Trong khi đó, các khoản nợ theo hộ gia đình của Thái Lan ở mức 14,5 nghìn tỷ baht (394 triệu USD) vào năm 2021, với các khoản vay chủ yếu tập trung vào thế chấp nhà, cho vay kinh doanh và cho thuê ô tô hoặc xe máy.

Decharut Sukkumnoed, Giám đốc của Trung tâm Kinh tế và Tư duy Forward cho biết các khoản nợ hộ gia đình ở Thái Lan chủ yếu là để tiêu dùng, đó là lý do tại sao không giống như các khoản nợ ở các nền kinh tế lớn.

Ông nói thêm, sẽ mất nhiều thập kỷ để mức nợ hộ gia đình của Thái Lan trên GDP giảm xuống, tùy thuộc vào tình trạng của nền kinh tế Thái Lan trong những năm tới.

Pavida Pananond, giáo sư kinh doanh quốc tế tại Trường Kinh doanh Thammasat, cho biết có một vài trở ngại trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng nợ hộ gia đình ở Thái Lan.

“Nợ của hộ gia đình không nhất thiết là một điều xấu nếu con nợ có thể trả nợ. Tuy nhiên, mức nợ của các hộ gia đình trên GDP tăng lên trong giai đoạn này là đáng lo ngại vì lạm phát và lãi suất gia tăng sẽ làm giảm khả năng trả nợ , gây rủi ro cho sức khỏe tài chính nói chung của các doanh nghiệp vừa và nhỏ và con nợ", vị giáo sư nói.

Giáo sư Pavida Pananond nói: “Thái Lan được dự báo sẽ có tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm ít nhất là cho đến năm 2025, khiến việc thanh toán các khoản nợ trở nên khó khăn hơn. Dân số già tăng trưởng cũng có nghĩa là một số con nợ sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức hơn trong việc trả nợ do thu nhập của họ bị giảm".

“Khi lương thấp, một phần tiêu dùng của hộ gia đình sẽ được tài trợ bằng tiền đi vay. Ở Thái Lan, nó dường như là một phần khá đáng kể đã tăng theo tỷ lệ phần trăm trong tổng sản lượng kinh tế theo thời gian”, ông Pavida Pananond nói.

Cũng theo giáo sư Pavida Pananond: “Chính sách tiền tệ đã được nới lỏng trong vài năm qua, vì vậy việc vay tín dụng dễ dàng có. Tuy nhiên, do đại địch điều này đã trở nên tồi tệ hơn, bởi vì nhiều thu nhập của nhiều người bị giảm sút”.

“Nhưng ở Thái Lan, khoản nợ hộ gia đình đã ở mức 80% GDP vào năm 2015, vì vậy đây là một vấn đề cơ cấu có trước Covid. Và về gốc rễ của nó, tôi đoán đó là vì một phần thu nhập không đủ do nền kinh tế Thái Lan tạo ra cuối cùng sẽ nằm trong tay của người lao động hoặc người tiêu dùng", giáo sư Pavida Pananond nói thêm.

'Kiến thức tài chính là quan trọng'

Trong thời gian nghỉ hè, Jiraporn hiện đảm nhận công việc thời vụ như một tài xế xe tải chở hàng ở miền trung và miền đông của Thái Lan, nơi có hầu hết các nhà máy sản xuất và phân phối.

Bà cho rằng công việc này trả lương 70.000-80.000 baht (1.900-2.170 USD) một tháng và điều kiện làm việc không tệ. Nhiều người trong số những người lái xe tải của cô ấy là phụ nữ.

Bà Achin gia nhập tổ chức này vào năm 2009 và chỉ một năm sau, hơn 10.000 người đã đăng ký tham gia chương trình khôi phục nợ của cô, với tổng số nợ trị giá hơn 7 tỷ baht (190 triệu USD).

“Khi tôi gặp Jiraporn lần đầu tiên, cô ấy mắc nợ 6 thẻ tín dụng ít lâu sau bà đã bị kiện bởi công ty thẻ tín dụng, tệ hơn bà đã bị tịch thu nhà”, bà Achin nói. "Một kế hoạch phục hồi cho trường hợp của bà ấy là tìm kiếm một dàn xếp với công ty thẻ tín dụng và từ từ trả nợ, từng món một."

Bà Achin cho biết nhiều người ở trong tình trạng nợ vĩnh viễn vì các khoản vay trở thành phương tiện tiếp cận tiền mặt để sở hữu tài sản. Khi các khoản vay chồng chất, thì khoản vay có kỳ hạn đó sẽ tiếp tục.

Để thoát ra khỏi vòng vây, bà Achin đang làm việc với mạng lưới khoảng 50 tình nguyện viên ở một số vùng của Thái Lan để giáo dục mọi người về tài chính và kiểm tra nền tảng tài chính của họ để đưa ra kế hoạch phù hợp giải quyết hàng loạt các vấn đề nợ của họ.

Được biết, bà đã giúp giải quyết các trường hợp cho những người đã vay từ hàng chục kẻ cho vay nặng lãi cùng một lúc cũng như những người nông dân mắc nợ khi mùa màng thất bát.

“Hầu hết những người đi vay đều lúng túng về hoàn cảnh của mình và nhiều người trong số họ không biết toàn bộ nội dung của hợp đồng vay, vì vậy kiến thức tài chính là rất quan trọng. Mức độ hiểu biết về tài chính ở Thái Lan cũng rất thấp và chúng tôi đang làm việc rất chăm chỉ để thay đổi điều đó”, bà giãi bày.

Lê Na (Theo SCMP)