Cách Thủ đô Hà Nội 155km về phía bắc, cách TP. Hồ Chí Minh gần 1.500km về phía nam, cách biên giới Việt – Lào 135km, TP. Thanh Hóa là một đô thị phát triển và là một trong những thành phố lớn của khu vực Bắc Trung Bộ, đồng thời có sức lan tỏa tới khu vực Nam Bắc Bộ. Thành phố Thanh Hóa nằm hai bên bờ sông Mã hùng vĩ, phía bắc và đông bắc giáp huyện Hoằng Hóa, phía nam giáp huyện Quảng Xương, phía đông nam giáp thành phố Sầm Sơn, phía tây giáp huyện Đông Sơn, phía tây bắc giáp huyện Thiệu Hóa.

Thành phố Thanh Hóa là một trong những đô thị trực thuộc tỉnh có quy mô dân số, diện tích và có số đơn vị hành chính lớn nhất. Quốc lộ 1A xuyên Việt chạy qua địa giới hành chính thành phố dài gần 20 km, cảng Lễ Môn, Sầm Sơn ở phía Ðông, đường sắt Bắc - Nam chạy ở phía Tây, tạo thành một mạng lưới giao thông đa dạng và thuận tiện.

Bên cạnh đó, Thành phố Thanh Hóa cũng là một thành phố có quy mô tương đối lớn, dân cư đông đúc, đa dạng. Dân số toàn thành phố Thanh Hóa chiếm 10,2% dân số toàn tỉnh Thanh Hóa, gần 450.000 người. Với vị trí địa lý, dân cư thuận lợi, điều kiện tự nhiên nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa. Do đó, trong một năm thành phố Thanh Hóa chịu ảnh hưởng của hai mùa nóng và lạnh rõ rệt với mùa nóng bắt đầu từ cuối Xuân đến giữa mùa thu.

Các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh như Thái Miếu Nhà Lê (Thái miếu nhà Hậu Lê là nơi đang lưu thờ tất cả bài vị của 27 vua (21 vua tại vị và 6 vua được truy phong) của nhà Hậu Lê (1418 – 1789) cùng các bà Hoàng thái hậu. Nơi đây còn thờ hai bậc công thần khai quốc là Nguyễn Trãi và Lê Lai). Trong đó, có Di chỉ khảo cổ Đông Sơn được phát hiện vào năm 1924, đã trải qua nhiều lần khai quật và đem lại một khối tư liệu phong phú; Làng cổ Đông Sơn - nơi đây có giếng cổ 2.000 năm tuổi và 13 ngôi nhà cổ); Động Tiên Sơn, Thiền viện Trúc Lâm Hàm Rồng…

Đặc biệt, trong địa bàn thành phố Thanh Hóa có tới 4 trường đại học: Đại học Hồng Đức, Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh chi nhánh Thanh Hóa, Đại học Văn hóa thể thao và du lịch Thanh Hóa, Phân hiệu Đại học Y Hà Nội và 2 Trường Cao đẳng: Cao đẳng Y tế Thanh Hóa, Cao đẳng Nghề Thanh Hóa đóng trên địa bàn. Trong thời gian tới, thành phố sẽ phát triển mô hình liên kết với các trường đại học danh tiếng trong và ngoài nước.

Thuận lợi hơn nữa là về giao thông đối nội của thành phố Thanh Hoá được tổ chức theo dạng ô bàn cờ theo hướng Bắc - Nam và Đông - Tây gồm các tuyến tỉnh lộ, đường nội thành và ngoại thành. Giao thông đối ngoại: Thành phố Thanh Hoá có Quốc lộ 1A đi qua và nằm trên tuyến đường sắt xuyên Việt. Ngoài ra còn một số tuyến quốc lộ chạy qua thành phố như Quốc lộ 47, 45.

Sự kết hợp đan xen đồng bộ cùng với điều kiện tự nhiên đã tạo điều kiện cho giao thông đường thuỷ phát triển mạnh mẽ. Hiện thành phố có cảng sông Lễ Môn, tàu 1.000 tấn có thể cập cảng; đang xúc tiến lập dự án xây dựng các bến cảng du lịch tại Hàm Rồng, Nam Ngạn. Thành phố có tuyến đường sắt Bắc Nam chạy qua, ga Thanh Hoá có năng lực vận chuyển 400 l­ượt hành khách, bốc dỡ 600 tấn hàng hoá/ngày đêm và  đường hàng không như sân bay Sao Vàng (Thọ Xuân) chỉ cách thành phố 45km về phía Tây; đã có hướng quy hoạch sân bay dân dụng ở xã Quảng Lợi, cách thành phố 20km về phía Nam.

Trước đó, cuối tháng 1/2020, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định phê duyệt Nhiệm vụ qui hoạch chung Đô thị Thanh Hóa (TP Thanh Hóa mở rộng), tỉnh Thanh Hóa đến năm 2040. Theo đó, đô thị Thanh Hóa là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Thanh Hóa; đô thị tỉnh lị phát triển dịch vụ đa ngành, đa lĩnh vực.

Mục tiêu quy hoạch nhằm nâng cao vai trò, vị thế của Đô thị Thanh Hóa thành trung tâm kết nối vùng kinh tế Bắc Trung Bộ với các vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng Tây Bắc Việt Nam và Đông Bắc nước Lào, với tầm nhìn là một đô thị văn minh, hiện đại, thông minh và có bản sắc; phù hợp với yêu cầu tăng trưởng xanh và thích ứng biến đổi khí hậu,...

Đẩy mạnh phát triển những ngành dịch vụ có lợi thế, ưu tiên phát triển các loại hình dịch vụ chất lượng cao, thúc đẩy phát triển du lịch gắn với chiến lược phát triển du lịch của tỉnh; thu hút đầu tư các loại hình dịch vụ đi đôi với nâng cao chất lượng sản phẩm, phấn đấu đến năm 2020, Thành phố trở thành trung tâm dịch vụ, thương mại, du lịch khu vực Nam Bắc bộ và Bắc Trung bộ. Phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, công nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi mô hình tăng trưởng công nghiệp; phát triển ngành công nghiệp có hàm lượng kỹ thuật cao, chế biến, sản xuất sạch, tiết kiệm năng lượng; xây dựng các khu công nghiệp để thu hút đầu tư phát triển công nghiệp tiêu dùng, hàng xuất khẩu.

Thành phố còn chú trọng phát triển khu công nghiệp phía Tây Nam thành phố, khu công nghiệp Nam đường Voi đi Sầm Sơn; phấn đấu thu hút được ít nhất một tập đoàn công nghiệp có công nghệ sản xuất hiện đại của Nhật hoặc Mỹ, Israel vào Thành phố. Bên cạnh đó còn phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa chất lượng cao, cánh đồng mẫu lớn, tăng cường sản phẩm xuất khẩu, kết hợp xây dựng nông thôn mới với từng bước đô thị hóa các xã ngoại thành.

Trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Thanh Hóa lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ là tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Phát huy sự năng động, sáng tạo, khát vọng thịnh vượng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, trong đó phát triển công nghiệp - xây dựng là then chốt, dịch vụ - thương mại là mũi nhọn. Đẩy mạnh xã hội hóa và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, y tế, giáo dục; thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh. Xây dựng thành phố đến năm 2025 trong nhóm đô thị loại I trực thuộc tỉnh hàng đầu cả nước, đến năm 2030 cơ bản trở thành đô thị thông minh, văn minh, hiện đại.

Hà Anh