Ông Costa, người mà các công tố viên cho là mục tiêu của một cuộc điều tra liên quan, đã công bố quyết định này trong một tuyên bố trên truyền hình sau khi gặp Tổng thống Marcelo Rebelo de Sousa.

Ông cho biết lương tâm của ông rất trong sáng, nhưng ông sẽ không ra ứng cử lần thứ tư cho chức thủ tướng. Thủ tướng Bồ Đào Nha nói: “Chức năng của thủ tướng không phù hợp với bất kỳ nghi ngờ nào về tính chính trực, hành vi tốt của ông ta và thậm chí càng không phù hợp với sự nghi ngờ về việc thực hiện bất kỳ hành vi tội phạm nào”.

Bây giờ, Tổng thống Bồ Đào Nha phải quyết định xem có cho phép Đảng Xã hội của ông Costa, những người chiếm đa số trong quốc hội, thành lập chính phủ mới hay giải tán quốc hội và kêu gọi bầu cử.

Chủ tịch Đảng Xã hội, Carlos Cesar, cho biết đảng của ông đã chuẩn bị cho "bất kỳ kịch bản nào" trong khi Luis Montenegro, lãnh đạo Đảng Dân chủ Xã hội đối lập chính, cho biết ông đã sẵn sàng cho một cuộc bầu cử sớm.

Văn phòng công tố trước đó cho biết hôm thứ Ba rằng 5 người đã bị giam giữ như một phần của cuộc điều tra, bao gồm Vitor Escaria, chánh văn phòng của ông Costa, người có văn phòng đã bị khám xét cùng với một số tòa nhà chính phủ.

Họ cũng cho biết trong một tuyên bố rằng Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Joao Galamba, người trước đây từng giữ chức Bộ trưởng Năng lượng và Chủ tịch cơ quan môi trường APA, Nuno Lacasta, là nghi phạm chính thức và sẽ xuất hiện trước thẩm phán.

Các công tố viên đang điều tra cáo buộc hối lộ và gây ảnh hưởng đến hoạt động nhượng quyền khai thác lithium thuộc dự án Barroso và Montalegre ở miền bắc Bồ Đào Nha, một dự án nhà máy hydro ở cảng Sines và một khoản đầu tư vào trung tâm dữ liệu lớn ở đó.

Họ cho biết rằng các nghi phạm đã sử dụng tên và quyền hạn của ông Costa để "bỏ chặn các thủ tục" liên quan đến các thương vụ và Tòa án Tối cao sẽ xem xét vai trò có thể có của ông Costa trong các thương vụ.

Với hơn 60.000 tấn trữ lượng lithium ước tính, Bồ Đào Nha được coi là trung tâm trong nỗ lực của châu Âu nhằm đảm bảo nhiều hơn chuỗi giá trị pin và cắt giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu.

Các dự án lithium từng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của người dân địa phương và các nhà môi trường vừa tuyên bố vụ việc vừa rồi là bằng chứng cho thấy các quy trình khai thác không được tiến hành một cách minh bạch.

Ông Costa sẽ tiếp tục làm việc cho đến khi có quyết định của Tổng thống. Ông lên nắm quyền vào năm 2015 sau cuộc khủng hoảng nợ và giúp Bồ Đào Nha có nhiều bứt phá về kinh tế sau đó, nhưng chính quyền của ông gần đây đã bị ảnh hưởng bởi một số vụ bê bối.

Huy Hoàng (theo Reuters)