Sự kiện Đà Nẵng dừng việc đưa tên 2 giáo sĩ có công hình thành chữ quốc ngữ là Francisco De Pina (Bồ Đào Nha) và Alexandre de Rhodes (Pháp) vào đề án đặt, đổi tên đường trên địa bàn thu hút sự quan tâm của dư luận cả nước.

Ông Huỳnh Văn Hùng - Giám đốc Sở Văn hóa & Thể thao TP. Đà Nẵng cho biết việc dừng đưa tên 2 giáo sĩ này vào đề án đặt, đổi tên đường là do có nhiều ý kiến trái chiều.

Trong khi đó, tại TP. Hồ Chí Minh, vị giáo sĩ Alexandre de Rhodes đã được đặt tên cho một con đường ở quận 1 từ lâu.

Chúng tôi đã gọi rất nhiều cuộc điện thoại tới số máy của PGS.TS Lê Cung - Trường ĐH Sư phạm Huế (ĐH Huế) – người đứng đầu bản kiến nghị gửi Đà Nẵng, nhưng ông không nhấc máy. Dưới đây là trao đổi của chúng tôi với ông về sự việc này qua tin nhắn:

+ PV: Hiện nay có ý kiến phản đối việc thầy làm do chưa hiểu rõ đầu cuối vấn đề thầy đưa ra. Em rất mong được trò chuyện với thầy để làm rõ ý thầy hơn?

- PGS.TS Lê Cung: Mời đọc bản kiến nghị!

+ PV: Thầy có định gửi đề xuất tới UBND TP. Hồ Chí Minh đổi tên đường Alexandre de Rhodes không?

- PGS.TS Lê Cung: Đường Thái Văn Lung phải không?

+ PV: Ông ấy cũng được đặt tên đường rồi. Em muốn hỏi thầy về đường Alexandre de Rhodes ở quận 1, TP. Hồ Chí Minh ạ?

- PGS.TS Lê Cung: Đường A D Rhodes nguyên là đường TVL. Chuyện kiến nghị với TP.HCM như anh hỏi, nếu có việc ấy thì để người khác. Tôi chưa nghĩ.

+ PV: Làm sao thầy biết dự định của Đà Nẵng mà gửi kiến nghị?

PGS.TS Lê Cung: Cứ đọc Bản kiến nghị thì rõ và đọc thế bài của nhóm sinh viên phỏng vấn anh N Đ Xuân nhé! (tôi hiểu là “đọc thêm bài của nhóm sinh viên phỏng vấn anh Nguyễn Đắc Xuân” - NV).

Chúng tôi cũng đã có cuộc điện thoại trao đổi với PGS. TS. Nguyễn Tất Thắng- Chủ nhiệm Bộ môn Lịch sử Việt Nam, Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Huế, tuy nhiên, thầy Thắng từ chối trả lời và mời phóng viên liên hệ với PGS.TS Lê Cung bởi “thầy Cung là người chắp bút bản kiến nghị”.

Trong khi đó, trả lời báo Tuổi trẻ chiều hôm qua (28/11), PGS. TS. Nguyễn Tiến Dũng - nguyên Trưởng khoa Khoa Lý luận chính trị, trường Đại học Khoa học Huế cho biết: “Tôi có nhận được lời đề nghị tham gia vào việc phản đối đặt tên đường hai vị giáo sĩ để gửi vào TP. Đà Nẵng. Tuy nhiên tôi đã từ chối”.

Tại TP. Hồ Chí Minh, đường Alexandre De Rhodes đã hiện diện rất lâu, hiện nay đường này là một cạnh của công viên 30/4, dài khoảng 300m, nối từ đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa đến đường Phạm Ngọc Thạch.

Theo một số tài liệu, con đường này mang tên Alexandre De Rhodes từ năm 1955. Ngày 4/4/1985, đường được đổi tên thành Thái Văn Lung. Đến năm 1995 lại được phục hồi tên Alexandre De Rhodes tới ngày nay.

Bản kiến nghị ghi danh 12 người gửi UBND TP. Đà Nẵng do PGS.TS Lê Cung đứng đầu đề nghị không dùng tên hai giáo sĩ Francisco De Pina (Bồ Đào Nha) và Alexandre de Rhodes (Pháp) vào việc đặt tên đường với lý do hai nhân vật này dù có công nhưng không phải người sáng tác chữ quốc ngữ và việc góp phần truyền bá chữ quốc ngữ là nhằm "dọn đường" cho thực dân vào đất nước ta.

Nghị định 91/2005/NĐ-CP về việc ban hành Quy chế đặt tên, đổi tên đường, phố và công trình công cộng quy định không dùng tên các nhân vật đang có tranh cãi vào việc đặt tên đường.

Tử Hưng