Liên minh châu Âu sẽ tổ chức đối thoại thương mại cấp cao với Trung Quốc vào thứ 3 tuần này – đây là cuộc đàm phán mà khối 27 thành viên đã cố gắng tổ chức trong hơn ba tháng qua.

Ông Valdis Dombrovskis, ủy viên thương mại châu Âu và phó thủ tướng Trung Quốc Liu He sẽ đồng chủ trì cuộc họp trực tuyến, cuộc họp này cũng sẽ bao gồm đại diện từ các bộ thương mại và kinh tế của cả hai bên.

Theo đại diện của Ủy ban châu Âu, một số thách thức kinh tế toàn cầu sẽ được thảo luận, bao gồm an ninh lương thực và giá năng lượng, chuỗi cung ứng, dịch vụ tài chính và các mối quan tâm về thương mại và đầu tư song phương.

Người đại diện cho biết: “Cuộc đối thoại diễn ra trong bối cảnh chiến tranh ở châu Âu và những bất ổn ngày càng gia tăng trong triển vọng kinh tế toàn cầu”.

Cuộc gặp cấp cao cuối cùng giữa EU và Trung Quốc là cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến vào tháng 4; nó đã kết thúc không thành công sau khi EU không đạt được bất kỳ đảm bảo nào từ Trung Quốc rằng họ sẽ không hỗ trợ cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine về mặt tài chính hoặc quân sự. Nhưng cả hai bên đã đồng ý nói chuyện một lần nữa “để tìm ra những cách cụ thể để tiến triển những vấn đề này trước mùa hè này”.

Trong khi Brussels tiếp tục thúc đẩy Bắc Kinh nhanh chóng tiến tới cuộc gặp, Trung Quốc đã dành thời gian trì hoãn.

Noah Barkin, nhà phân tích quan hệ châu Âu-Trung Quốc tại Berlin, Đức, cho biết phản ứng chậm chạp này có lẽ liên quan đến việc Bắc Kinh đang cố gắng điều chỉnh mối quan hệ mới với châu Âu.

Francesca Ghiretti, một nhà phân tích tại Viện nghiên cứu Trung Quốc Mercator có trụ sở tại Berlin, cho biết Trung Quốc cũng rất muốn phục hồi nền kinh tế của mình và tăng cường quan hệ thương mại toàn cầu, bao gồm cả với EU.

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, nền kinh tế của nước này đã tăng 0,4% trong quý thứ hai, so với một năm trước đó, giảm so với mức tăng 4,8% trong ba tháng đầu năm.

Ghiretti nói: “Trong khi quan hệ ngoại giao giữa EU và Trung Quốc không hoàn toàn tích cực trong hai năm qua, tác động kinh tế của đại dịch - và đặc biệt là chính sách zero-Covid cùng với tình trạng hiện tại của nền kinh tế toàn cầu - đã khiến Trung Quốc mong muốn nối lại quan hệ kinh doanh bình thường với EU.”

Bà nói thêm: “Trung Quốc cũng đang tăng tốc nỗ lực đa dạng hóa mối quan hệ kinh tế với các nền kinh tế đang phát triển khác. Các biện pháp trừng phạt nhằm đáp trả cuộc xâm lược Ukraine đã tác động đến việc thúc đẩy quá trình này. Nhưng điều đó không có nghĩa là Trung Quốc sẽ không cần thị trường châu Âu và châu Mỹ”.

Viện Thương mại Trung Quốc tại Liên minh Châu Âu (CCCEU) bày tỏ sự lạc quan về các cuộc đàm phán thương mại sắp tới. Viện cho biết: “Cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc hoan nghênh cuộc đối thoại này vì nó được thiết lập để giúp hai bên thông qua các chương trình nghị sự về kinh tế và thương mại để xác định các lĩnh vực hợp tác cũng như xử lý những khác biệt hoặc tranh chấp có thể cản trở sự tin cậy lẫn nhau”.

Theo Eurostat, văn phòng thống kê của EU, vào năm 2021, Trung Quốc là đối tác lớn thứ ba về xuất khẩu hàng hóa của EU (chiếm 10,2% sản lượng xuất khẩu) và cũng là đối tác lớn nhất đối với hàng hóa nhập khẩu của EU (chiếm 22,4% sản lượng nhập khẩu).

Trong khi CCCEU tin rằng việc duy trì quan hệ kinh tế Trung Quốc - EU vững chắc và không bị gián đoạn sẽ tăng cường sự ổn định và tăng trưởng thương mại toàn cầu, nhưng CCCEU hy vọng các cuộc đàm phán sẽ giải quyết “những lo ngại về môi trường đầu tư và kinh doanh ngày càng hạn chế của EU”.

Các công ty nước ngoài được nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn mua lại các công ty ở Liên minh châu Âu sẽ sớm phải tuân theo một quy định nhằm giải quyết các sai lệch về trợ cấp nước ngoài trong thị trường nội bộ của khối.

EU cũng chưa phê chuẩn Hiệp định Toàn diện về Đầu tư với Trung Quốc, mà Bắc Kinh coi là “có ý nghĩa ngoại giao”.

Ghiretti dự đoán sẽ không có bất kỳ thỏa thuận mới nào xuất hiện trong các cuộc đàm phán sắp tới.

Bà nói: “Trung Quốc đang sử dụng các chiến lược cũ của mình để thu hút sự tham gia của Liên minh châu Âu và họ không đề xuất bất cứ điều gì mới nhưng sẽ cố gắng làm sống lại các chủ đề cũ”.

Ghiretti cho hay: “Vì Bắc Kinh nhận thức rất rõ thực tế là các doanh nghiệp châu Âu vẫn muốn đầu tư vào Trung Quốc, họ sẽ tiếp tục thúc đẩy thỏa thuận toàn diện về đầu tư mặc dù Bắc Kinh biết rằng nó có rất ít cơ hội thành công. Còn về phía châu Âu, mọi thứ về chủ đề này sẽ chưa thể tiến triển được bởi vì EU vẫn cần phê chuẩn khuôn khổ pháp lý cho thỏa thuận trước khi thực hiện nó, và điều đó vẫn rất khó xảy ra”.

Huy Hoàng (Theo SCMP)