Theo Caixin, dự án xây dựng tuyến đường sắt dài 270 km nối Tế Nam – thủ phủ của tỉnh Sơn Đông, miền đông Trung Quốc – và thị trấn Tảo Trang ở phía nam của tỉnh này, đã bị chính quyền Trung Quốc ra lệnh tạm ngừng vào tháng trước. Tổng vốn đầu tư dự án này theo kế hoạch rơi vào khoảng 58,5 tỷ nhân dân tệ (khoảng 9 tỷ USD) và lấy từ nguồn vốn ngân sách của tỉnh Sơn Đông.

Ngay sau đó, trong tháng này, Bắc Kinh cũng ra lệnh đình chỉ thêm 3 tuyến trong dự án có tên gọi Guanzhong Chengji - bao gồm 13 tuyến ở tỉnh Thiểm Tây Trung Quốc – với tổng vốn đầu tư 71,6 tỷ nhân dân tệ (khoảng11 tỷ USD).

Nợ địa phương phình to

Theo South China Morning Post, tính đến cuối năm 2020, tổng nợ công của chính phủ Trung Quốc là 46,55 nghìn tỷ nhân dân tệ (7,2 nghìn tỷ USD) bao gồm 20,89 nghìn tỷ nhân dân tệ do chính quyền trung ương nợ và 25,66 nghìn tỷ nhân dân tệ do chính quyền địa phương.

Khối lượng nợ này đã tương đương với 45,8% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc trong năm ngoái, nhưng vẫn ở dưới ngưỡng cảnh báo 60% được các tổ chức quốc tế đưa ra. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, con số nợ chính thích này đang được đánh giá thấp hơn so với tổng nợ của chính phủ, do nó không bao gồm các khoản nợ tiềm ẩn và dự phòng, nợ phải trả của các doanh nghiệp nhà nước hoặc các dự án liên doanh công tư.

Theo ông Liu Lei, một chuyên viên nghiên cứu cấp cao tại Viện Tài chính và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, khoản vay ngoài ngân sách của nước này đã tăng 6%, từ mức thấp 13,9 tỷ nhân dân tệ trong quý III năm 2019. Nguyên nhân là do, trước đó, Bắc Kinh tung ra các gói kích thích kinh tế và áp lực mở rộng đầu tư vào cơ sở hạ tầng tăng lên đối với các địa phương của Trung Quốc.

Hiện, tỷ lệ nợ của các chính quyền địa phương tại Trung Quốc chiếm tới 90% và gần chạm tới “giới hạn đỏ” mà Bắc Kinh đặt ra trong quy định tái cấp vốn.

“Các chính quyền địa phương tại Trung Quốc đang chịu áp lực mở rộng đầu tư rất lớn, vì vậy, các khoản nợ tiềm ẩn có thể sẽ tiếp tục phình to trong năm nay”, ông Liu chia sẻ. “Về dài hạn, nền kinh tế Trung Quốc vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, bao gồm nguồn vốn đầu tư không ổn định và tỷ lệ dân số già đang ngày một tăng cao”, ông này nói thêm.

Chính phủ Trung Quốc cũng đã tuyên bố sẽ tăng cường dốc tiền vào các dự án nâng cấp hạ tầng toàn diện và giảm tỷ lệ nợ chính phủ trong năm nay để kiểm chế rủi ro.

Tuy nhiên, theo đánh giá của nhiều chuyên gia, “lời hứa” này khó có thể đạt được vì ngân sách của nước này không đủ để phân bổ thành những khoản đầu tư cần thiết với mục tiêu nâng quy mô nền kinh tế lên gấp đôi vào năm 2035.