Đồng thời, lĩnh vực lọc dầu đang bị ảnh hưởng bởi giá nguyên liệu thô cao do hậu quả của chiến tranh Nga-Ukraine và bùng phát khôn lường của đại dịch COVID-19 đang làm giảm tiêu thụ dầu trong nước trong năm nay.

Thêm vào thị phần ngày càng tăng của các phương tiện năng lượng mới (NEV), các nhà phân tích dự đoán rằng mức tiêu thụ dầu đỉnh cao của Trung Quốc sẽ xảy ra sớm hơn dự kiến trong thời gian công bố nghiên cứu của ETRI.

Tận dụng khu lọc dầu nâng cao sản lượng

Theo Wang Jing, nhà kinh tế cấp cao tại ETRI, công suất lọc dầu của nước này dự kiến sẽ tăng khoảng 25,6 triệu tấn/ năm vào năm 2022, chủ yếu nhờ vào Công ty Hóa dầu Quảng Đông mới của PetroChina với công suất 20 triệu tấn/ năm và 5 triệu của Sinopec Hainan Petrochemical mở rộng tấn/ năm, cả hai đều dự kiến sẽ được giao trong năm nay.

Trong khi đó, ba nhà máy lọc dầu độc lập ở tỉnh Sơn Đông với tổng công suất 7,4 triệu tấn/ năm sẽ ngừng hoạt động. Các nhà máy lọc dầu này là: Chengda New Energy (3 triệu tấn/ năm), Haike Petrochemical (2,2 triệu tấn/ năm) và Kelida Petrochemical (2,2 triệu tấn/ năm).

Theo kế hoạch củng cố năng lực lọc dầu của tỉnh, các nhà máy lọc dầu tư nhân này sở hữu tổng hạn ngạch nhập khẩu dầu thô là 4,56 triệu tấn/ năm, số này sẽ được chuyển sang cho Công ty TNHH Hóa dầu Yulong 20 triệu tấn/ năm đang được xây dựng.

Trung Quốc đã đẩy nhanh việc loại bỏ dần công suất lọc dầu kém hiệu quả và củng cố khu vực lọc dầu tư nhân quy mô nhỏ bằng cách tăng cường giám sát hoạt động của họ và thu thuế.

Kết quả là, phần công suất lọc dầu của khu vực này đã giảm xuống 21% vào năm 2021, và từ 23% vào năm 2019, trong khi thị phần của các khu phức hợp tư nhân tích hợp đã tăng lên 8%, từ mức ban đầu là 5% trong cùng thời kỳ, theo ông Wang.

Ke Xiaoming, chuyên gia cao cấp của Viện Nghiên cứu Kinh tế & Phát triển của Sinopec, cho biết: “Không chỉ năng lực kém hiệu quả trong khu vực độc lập mà cả những năng lực trong khu vực nhà nước do nhà nước quản lý, để duy trì tính cạnh tranh”.

Trung Quốc đang đặt mục tiêu giới hạn công suất lọc dầu sơ cấp của nước này ở mức 1 tỷ tấn/ năm, khoảng 20 triệu thùng/ ngàyvào năm 2025 trong khi tăng tỷ lệ sử dụng các cơ sở lọc dầu của họ lên trên 80%, theo kế hoạch hành động quốc gia về mức đỉnh carbon do tổ chức Hội đồng Nhà nước vào tháng Mười.

Ngoài ra, môi trường thị trường khắc nghiệt sẽ là cơ hội để loại bỏ dần năng lực yếu kém, thúc đẩy tiềm năng lọc hoá dầu.

Thách thức trước mắt

Hoạt động kinh doanh lọc dầu của Trung Quốc đang phải đối mặt với nhiều rào cản khác nhau, bao gồm giá dầu thô trên 100 USD/ thùng, đã làm giảm tỷ suất lợi nhuận lọc dầu và nhu cầu trong nước vốn bị cản trở bởi việc phong toả để kiềm chế COVID-19 ở các thành phố hạng nhất và trung tâm sản xuất công nghiệp.

Yu Jiao, phó giám đốc EDRI của Sinopec, cho hay: Trước tình hình giá dầu thô biến động và nhu cầu trong nước chậm chạp, "các nhà máy lọc dầu phải quản lý quy trình hoạt động dự trữ, thu mua nguyên liệu thô và kế hoạch lọc dầu để đáp ứng với những biến động của thị trường để tồn tại".

Ông Wang giải thích: “Tỷ suất lợi nhuận gộp của ngành lọc dầu đã ở mức âm kể từ tháng 3.

Theo ETRI, con số này so với biên độ tinh chế cao kỷ lục 381 Nhân dân tệ / tấn (53 USD / tấn) vào năm 2021, khi các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc hoạt động với tốc độ cao kỷ lục 77,2% mặc dù nhu cầu phục hồi mạnh mẽ.

Theo nguồn thông tin địa phương JLC, các nhà máy lọc dầu độc lập ở Sơn Đông đã giảm tỷ lệ sử dụng trung bình xuống 50% kể từ tháng 4, giảm so với khoảng 57% trong tháng 3.

Theo dữ liệu của S&P Global, các nhà máy lọc dầu do nhà nước điều hành đã giảm sản lượng trong tháng 4 khoảng 30.000-100.000 tấn so với kế hoạch ban đầu trong tháng này do những hạn chế về giao thông nhằm hạn chế sự lây lan của biến thể omicron.

Ông Ke ủng hộ việc tăng cường phân bổ hạn ngạch xuất khẩu sản phẩm dầu để giảm bớt áp lực tồn kho đối với các nhà máy lọc dầu trong điều kiện thị trường hiện nay.

Ngoài ra, Bắc Kinh đã thiết lập để cắt giảm xuất khẩu sản phẩm dầu của Trung Quốc kể từ cuối năm 2021 và cắt giảm phân bổ hạn ngạch 55,9% so với cùng kỳ năm ngoái xuống còn 13 triệu tấn trong đợt đầu tiên cho năm 2022.

Nhu cầu dầu đạt đỉnh sớm hơn

Trong tương lai, nhu cầu đối với các sản phẩm dầu của Trung Quốc có khả năng đạt đỉnh sớm hơn dự đoán do các NEV giành được thị phần đáng kể, buộc các nhà lọc dầu phải sửa đổi chiến lược của họ trước thời hạn.

Kế hoạch hành động của Hội đồng Nhà nước cho biết thêm rằng vào năm 2030, mức tiêu thụ dầu cao nhất cho giao thông đường bộ phải đạt được và 40% phương tiện mới phải được chạy bằng nhiên liệu sạch.

Vào cuối tháng 12, ETRI dự đoán rằng tiêu thụ dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh 780 triệu tấn/ năm vào năm 2030, sau đó giảm mạnh xuống 380 triệu tấn/ năm vào năm 2050 và khoảng 230 triệu tấn/ năm vào năm 2060 khi nhu cầu về nhiên liệu vận tải giảm.

Ông Ke nói thêm: “Chúng tôi dự kiến NEV sẽ chiếm 25% tổng doanh số bán xe hơi vào năm 2025, nhưng nó đã tăng lên 28% vào tháng 3.

Theo số liệu gần đây nhất của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, doanh số bán lẻ của xe NEV ở Trung Quốc tăng 137,6% so với cùng kỳ năm ngoái lên 445.000 chiếc vào tháng 3, chiếm 28,2% tổng doanh số bán xe chở khách.

Theo dữ liệu của CPCA, doanh số bán xe du lịch tại thị trường xe hơi lớn nhất thế giới đã giảm 10,5% so với cùng kỳ năm ngoái xuống còn 1,57 triệu xe trong tháng 3.

Lê Na (Theo HSNW)