Gây ảnh hưởng lên Bangladesh bằng vắc xin COVID-19

Tháng trước, Bangladesh đã dọn đường cho công ty tư nhân Trung Quốc Sinovac Biotech tiến hành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba đối với vắc xin CoronaVac của họ.

Viện nghiên cứu lâm sàng icddr,b có trụ sở tại Dhaka sẽ tiến hành thử nghiệm và cho biết hôm thứ Tư rằng một thỏa thuận có điều kiện đã được thực hiện để vắc-xin được sản xuất tại địa phương.

"Nếu vắc xin CoronaVac thành công, người ta đã đồng ý với Sinovac rằng một nhà sản xuất vắc-xin có thẩm quyền địa phương ở Bangladesh sẽ được lựa chọn và Sinovac sẽ cấp giấy phép để sản xuất vắc xin ở Bangladesh", Viện nghiên cứu icddr,b nói với Nikkei.

Tuy nhiên, chính phủ Bangladesh đảm bảo không để tất cả trứng vào một giỏ. Vào ngày 28 tháng 8, quốc gia đã hoan nghênh một hợp đồng để đảm bảo công ty Beximco Pharmaceuticals địa phương nhận được nguồn cung cấp vắc-xin ưu tiên từ Viện Huyết thanh của Ấn Độ.

"Thủ tướng Bangladesh Sheikh Hasina dường như đang phòng ngừa rủi ro", Ali Riaz, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Bang Illinois ở Mỹ, nói với Nikkei. "Cả Ấn Độ và Trung Quốc đều đang nỗ lực để đạt được vị thế cao hơn".

Cuộc chiến giữa hai cường quốc trong khu vực làm nổi bật cơ hội địa chính trị do đại dịch gây ra ngoài thương mại và đầu tư truyền thống khi Bangladesh, quốc gia có vị trí chiến lược với hơn 160 triệu dân, đem lại.

Trong khi Trung Quốc và Ấn Độ là các đối tác kinh tế lớn nhất của Bangladesh, thì quốc gia nhỏ bé này lại bị mất cân bằng kéo dài trong thương mại với họ.

Trong phần lớn thập kỷ qua, mối quan hệ của Dhaka với New Delhi đã trở nên sâu sắc hơn, được củng cố bởi sự ủng hộ lịch sử. Nhưng mối quan hệ đó gần đây đã trở nên căng thẳng vì những căng thẳng song phương khiến Bangladesh tức giận cũng như mối quan hệ kinh tế ngày càng tăng của nước này với Trung Quốc.

Vấn đề lớn hơn liên quan đến việc Ấn Độ thông qua Đạo luật sửa đổi quyền công dân vào năm ngoái để nhanh chóng nhập quốc tịch cho những người di cư không theo đạo Hồi từ Bangladesh, Pakistan và Afghanistan.

Trước đó là một chương trình đăng ký công dân ở bang Assam phía bắc Ấn Độ, làm dấy lên lo ngại về một cuộc di cư của người Hồi giáo vào Bangladesh.

Trung Quốc đã tận dụng tình thế này, khi các công ty được nhà nước hậu thuẫn của họ đã ký hợp đồng cơ sở hạ tầng với gói thầy lớn ở Bangladesh, trả giá tốt hơn các công ty Ấn Độ.

Gần đây nhất, một nhà phát triển Trung Quốc đã bảo đảm một hợp đồng nhà ga sân bay ở thành phố Sylhet phía đông bắc giáp với Ấn Độ, điều này đã khiến các nhà hoạch định chính sách ở New Delhi hoang mang.

Chuyến thăm ngày 18 tháng 8 của Ngoại trưởng Ấn Độ Harsh Vardhan Shringla gặp Thủ tướng Hasina được coi là một nỗ lực để hàn gắn mối quan hệ và tạo cơ sở cho thỏa thuận giữa Beximco và Viện Huyết thanh của Ấn Độ.

Serum đã đạt được thỏa thuận với công ty dược phẩm AstraZeneca của Anh - công ty đã hợp tác với Đại học Oxford trong việc phát triển vắc xin COVID-19 - để sản xuất hơn một tỷ liều. 

Virus Corona gây chết người đã cướp đi sinh mạng của hơn 4.300 người ở Bangladesh, với số ca nhiễm bệnh được xác nhận lên tới khoảng 320.000 người.

Bangladesh cảnh giác với những cái bẫy tiềm ẩn

Các nhà phân tích cho rằng Bangladesh nên có các lựa chọn, nhưng nhấn mạnh rằng lợi ích quốc gia cần được bảo vệ trong khi tiếp cận với vắc-xin.

"Chúng tôi nhỏ hơn Trung Quốc và Ấn Độ", A. Mushtaque Chowdhury, giáo sư tại Trường Y tế Công cộng Mailman thuộc Đại học Columbia ở New York, nói với Nikkei. "Tuy nhiên, chúng tôi chơi trò chơi mang tên ngoại giao," Chowdhury nói.

"Chúng tôi phải cẩn thận để chúng tôi không thua trận đấu", ông nói thêm, đồng thời thúc giục Bộ Ngoại giao Bangladesh chủ động. Ngoài việc đàm phán giá vắc xin, quốc gia nên vận động để nâng cao năng lực và chuyển giao công nghệ để vắc xin có thể được sản xuất tại địa phương, ông cũng nói.

Trong khi đó, quan hệ đối tác với Sinovac Biotech dự kiến sẽ bắt đầu "với việc cung cấp số lượng lớn vắc xin và chuyển giao công nghệ và bí quyết liên quan để đáp ứng nhu cầu của dân số Bangladesh lớn hơn", icddr,b nói với Nikkei.

Về việc CoronaVac sẽ có giá bao nhiêu, icddr,b cho biết; "Theo hiểu biết của chúng tôi, Sinovac vẫn chưa báo giá vắc-xin."

Faiz Sobhan, giám đốc nghiên cứu cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Bangladesh, một tổ chức tư vấn ở Dhaka, nói rằng mối quan hệ chặt chẽ của Bangladesh với Ấn Độ và Trung Quốc tạo cho họ đòn bẩy để khiến một trong hai quốc gia cung cấp một lượng lớn vắc xin với giá thấp.

Sobhan nói với Nikkei: “Bangladesh sẽ đi đồng hành với quốc gia có thể cung cấp một lượng lớn vắc xin với giá rẻ và trong thời gian ngắn nhất có thể".

Sobhan đã dội nước vào quan điểm rằng chính sách ngoại giao vắc xin tích cực của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến quan hệ song phương của Dhaka với Ấn Độ, vì New Delhi "cũng đã nỗ lực hỗ trợ Bangladesh trong hành trình tìm kiếm vắc xin."

"Bangladesh nên đảm bảo rằng bất kỳ vắc xin nào cũng không được cung cấp như  một công cụ để thực hiện ảnh hưởng chính trị trong tương lai", Riaz, cũng là thành viên cấp cao của Hội đồng Đại Tây Dương, một tổ chức nghiên cứu của Washington cho biết .

Trong khi đó, Nga cũng thể hiện sự quan tâm đến việc cung cấp vắc xin Sputnik V của mình và sản xuất ngay tại Bangladesh, tất nhiên với điều kiện các công ty có khả năng sản xuất vắc xin này, Bộ trưởng Y tế nước này Zahid Maleque gần đây cho biết

Chowdhury của Đại học Columbia vẫn lo ngại về chất lượng của các loại vắc xin tiềm năng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển khả năng tự cung cấp trong nước nhằm kiểm tra xem chúng có hiệu quả và an toàn hay không.

Ông cảnh báo: “Tham nhũng đang bao trùm lên xã hội của chúng ta, thật khó để giữ cho khoa học không bị ảnh hưởng”.