Cơ quan y tế của Liên hợp quốc từng đã nêu tên 9 quốc gia có thể bán siro nhiễm độc, sau cái chết của hơn 300 trẻ nhỏ ở 3 lục địa vào năm ngoái có liên quan đến loại thuốc này.

Tuy nhiên, Rutendo Kuwana, trưởng nhóm của WHO về các sự cố thuốc giả và kém chất lượng, đã từ chối nêu tên 6 quốc gia mới mà cơ quan này đang hợp tác, trong khi các cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành.

Ông cảnh báo rằng các loại thuốc bị ô nhiễm vẫn có thể được tìm thấy trong vài năm, bởi vì các thùng chứa thành phần thiết yếu bị nhiễm độc có thể vẫn còn trong kho. Siro ho và thành phần propylene glycol của nó đều có thời hạn sử dụng khoảng hai năm. "Đây là một rủi ro đang diễn ra", Kuwana nói.

Một số chuyên gia sản xuất dược phẩm nói rằng những kẻ vô đạo đức đôi khi thay thế propylene glycol bằng các chất độc hại, như ethylene glycol và diethylene glycol, vì chúng rẻ hơn. Các chất thay thế này được sử dụng phổ biến trong dầu phanh và các sản phẩm khác không dành cho con người.

Kuwana cho biết khi giá propylene glycol tăng vọt, một hoặc nhiều nhà cung cấp đã trộn chất lỏng độc hại rẻ hơn với hóa chất hợp pháp. Ông không cho biết các nhà cung cấp có trụ sở ở đâu và nói thêm rằng các chuỗi cung ứng ít người biết đến đã khiến việc chứng minh điều này trở nên khó khăn.

Các nhà sản xuất dược phẩm, bao gồm cả những nhà sản xuất bị cáo buộc đã sản xuất siro nhiễm độc được tìm thấy cho đến nay, thường lấy nguyên liệu từ các nhà cung cấp bên ngoài. Đầu tuần này, cơ quan quản lý của Nigeria đã đưa ra cảnh báo về siro paracetamol bị ô nhiễm được bán ở Liberia, mặc dù không có trường hợp tử vong nào được báo cáo ở đó.

WHO đã đưa ra cảnh báo an toàn vào năm ngoái đối với các sản phẩm do Ấn Độ sản xuất được tìm thấy ở Gambia và Uzbekistan, và năm nay ở Micronesia và Quần đảo Marshall. Họ cũng đã đưa ra một cảnh báo vào năm ngoái đối với siro do Indonesia sản xuất và được bán ở trong nước. 

Vào tháng 1, WHO đã thông báo 4 quốc gia khác mà họ đang hợp tác - Timor Leste, Campuchia, Senegal và Philippines - để theo dõi xem có bất kỳ loại siro nhiễm độc nào đã đến được thị trường của họ hay không.

Kuwana cho biết hiện tại không có rủi ro nào đối với người dân ở các quốc gia mà WHO đã nêu tên, bởi vì các loại thuốc bị ô nhiễm đã được lấy ra khỏi kệ hoặc vì chúng chưa bao giờ được đưa ra thị trường ngay từ đầu.

Từ năm 2001, WHO đã khuyến cáo không nên cho trẻ em dưới 5 tuổi uống siro ho vì có một số bằng chứng nhất định về hệ quả của chúng hoặc những tác dụng phụ mà chúng có thể gây ra.

Đã có ít nhất 5 sự cố trong nửa thế kỷ qua khi siro paracetamol và siro ho bị nhiễm hóa chất chết người ở các quốc gia bao gồm Ấn Độ và Panama, mặc dù số ca tử vong được ghi nhận cao nhất là vào năm ngoái.

WHO kêu gọi tất cả các quốc gia tăng cường giám sát và đề nghị hỗ trợ các quốc gia liên quan không có đủ nguồn lực. "Chắc chắn là chưa kết thúc", Kuwana nói. "Nhưng chúng ta không cần phải hoảng sợ, vì nhiều quốc gia hiện đang kiểm soát được tình hình".

Huy Hoàng (theo WHO, Reuters, CNA)