Không giống như các loại tiền tệ thông thường như USD hay EUR, Bitcoin không có giá trị cố định ở Mỹ hay bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Thay vào đó, giá của Bitcoin được xác định bởi lực cung và cầu đối với sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể.

Vậy điều gì quyết định những yếu tố này? Có nhiều yếu tố kết hợp với nhau để xác định giá Bitcoin, giúp giải thích tại sao Bitcoin vẫn là một tài sản không ổn định nhưng lại thu hút sự chú ý trong thị trường tài chính.

Cung và cầu: Nguyên lý cốt lõi

Ở dạng đơn giản nhất, giá Bitcoin dựa trên quy luật cung và cầu. Khi nhiều người muốn mua Bitcoin, giá sẽ tăng. Ngược lại, khi nhu cầu giảm, giá Bitcoin cũng giảm. Mặc dù vậy, trường hợp của Bitcoin không hoàn toàn đơn giản vì hệ sinh thái xung quanh đồng tiền này đặt ra những thách thức nhất định.

Trong khi tiền tệ truyền thống thường được kiểm soát bởi các ngân hàng trung ương, Bitcoin chỉ có nguồn cung giới hạn là 21 triệu đơn vị. Điều này tạo ra sự khan hiếm tự nhiên, khiến nhiều người muốn sở hữu một phần Bitcoin, từ đó đẩy giá lên.

Ngoài ra, nguồn cung của Bitcoin còn bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác Bitcoin, một quá trình tuân theo các quy tắc cụ thể và diễn ra theo lịch trình đều đặn.

Sự kiện Halving của Bitcoin và tác động của nó

Yếu tố lớn nhất ảnh hưởng đến nguồn cung là sự kiện "halving" của Bitcoin, diễn ra sau mỗi khoảng 4 năm. Trong quá trình này, để nhận được Bitcoin mới, các thợ mỏ phải giải quyết các bài toán phức tạp, và số Bitcoin thưởng cho mỗi khối bị giảm đi một nửa sau mỗi lần halving. Việc giảm cung Bitcoin lưu hành dẫn đến sự gia tăng giá trị do khan hiếm.

Trong quá khứ, các sự kiện halving đã thúc đẩy sự tăng giá của Bitcoin và các loại tiền điện tử khác, dù không phải lúc nào cũng vậy. Do phần thưởng bị giảm, số lượng Bitcoin mới sẽ ít hơn, điều này có thể khiến giá tăng trở lại.

Sự kiện toàn cầu và môi trường kinh tế

Giá Bitcoin phản ánh những thay đổi trong lĩnh vực kinh tế. Nhu cầu về Bitcoin có thể bị ảnh hưởng bởi các cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, biến động thị trường chứng khoán và thậm chí cả quan hệ quốc tế.

Ví dụ, khi kinh tế biến động, người ta tìm kiếm các hình thức giá trị khác, và Bitcoin thường là một lựa chọn thay thế.

Thị trường tiền điện tử cũng đã trải qua những thay đổi do các sự kiện như đại dịch COVID-19 và cuộc chiến Nga - Ukraine. Ngoài ra, các giai đoạn lạm phát cao hoặc suy thoái kinh tế cũng thúc đẩy người dùng tìm đến các tài sản nằm ngoài tầm kiểm soát của chính sách tiền tệ của chính phủ; trong trường hợp này, Bitcoin vượt trội vì tính phi tập trung của nó.

Biến động và đầu cơ

Bitcoin là một khoản đầu tư có độ rủi ro cao. So với vàng hoặc các tài sản tiêu chuẩn khác, thị trường Bitcoin còn khá nhỏ, dẫn đến những biến động lớn về giá khi có sự thay đổi nhỏ về khối lượng giao dịch. Các nhà đầu tư lớn, thường được gọi là "cá voi," có thể gây ra biến động mạnh về giá khi họ giao dịch số lượng lớn Bitcoin.

Giá Bitcoin tăng chủ yếu do tính đầu cơ của nó. Những tin đồn tích cực hoặc tiêu cực có thể ảnh hưởng lớn đến giá của Bitcoin. Bên cạnh đó, các tin tức, cập nhật hay thông báo liên quan đến các vụ xâm nhập an ninh, biện pháp pháp lý hoặc sự ủng hộ từ các nhân vật có tầm ảnh hưởng có thể khiến giá Bitcoin biến động mạnh trong một ngày.

Văn hóa đại chúng và ảnh hưởng truyền thông

Một yếu tố đáng chú ý là các sự kiện văn hóa và truyền thông ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá Bitcoin. Tiền điện tử đã trở thành một phần của cuộc sống hiện đại, khi mọi người lần đầu tiên biết đến chúng qua các tiêu đề báo chí, mạng xã hội và các quảng cáo được tài trợ. Những người nổi tiếng như Elon Musk từng công khai ủng hộ Bitcoin, đã tạo ra những đợt tăng giá đáng kể.

Ngược lại, những thông tin tiêu cực như các hành động pháp lý hoặc mối đe dọa an ninh có thể gây ra sự sụt giảm lớn về giá. Điều này đặc biệt đúng vì thị trường Bitcoin rất nhạy cảm với tâm lý công chúng, phản ứng ngay lập tức với các tin tức và báo cáo.

Quy định về tiền điện tử: Cân bằng giữa hai lằn ranh

Một trong những yếu tố quan trọng trong việc xác định giá Bitcoin là các quy định. Việc áp dụng tiền điện tử vẫn là một chủ đề gây tranh cãi ở nhiều quốc gia, khi các chính phủ đang tìm kiếm phương thức quản lý thích hợp.

Quy định quá chặt có thể gây tổn hại cho người tiêu dùng, trong khi quy định lỏng lẻo lại khuyến khích sự phát triển của thị trường. Những thay đổi về chính sách đã có ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá Bitcoin trong những năm gần đây. Các tuyên bố của các chính phủ như Trung Quốc, Mỹ và châu Âu đã tác động lớn đến giá trị của đồng tiền này.

Sự khác biệt trong các quy định ở các quốc gia có thể dẫn đến những biến động về giá Bitcoin. Ví dụ, khi một quốc gia áp đặt các hạn chế mới, giá có thể giảm, trong khi các cải cách có lợi ở quốc gia khác có thể thúc đẩy giá tăng.

Vai trò của Bitcoin trong hệ thống tài chính toàn cầu

Bitcoin, với tính chất phi tập trung và không bị kiểm soát bởi bất kỳ cơ quan trung ương nào, đã trở thành một công cụ tài chính phi truyền thống. Điều này khiến nó trở nên hấp dẫn đối với những người muốn tránh lạm phát hoặc các nền kinh tế bất ổn, nhưng đồng thời cũng khiến giá trị của Bitcoin có thể thay đổi bất ngờ.

Ngoài ra, khi nhiều tổ chức tài chính chấp nhận Bitcoin như một phương thức thanh toán hoặc đầu tư, nó có thể mang lại sự ổn định hơn cho giá trị của Bitcoin. Tuy nhiên, những biến động lớn vẫn có thể xảy ra do bản chất thị trường và những yếu tố ảnh hưởng đến cung cầu Bitcoin.

Tương lai của giá Bitcoin

Bitcoin đang chịu ảnh hưởng của nhiều chỉ số cơ bản và kỹ thuật: halving, môi trường kinh tế vĩ mô, sự thổi phồng truyền thông và các chính sách. Là một đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung và có nguồn cung giới hạn, Bitcoin là một tài sản đầy rủi ro. Khi các nhà đầu tư tổ chức và chính phủ đang ngày càng quan tâm đến Bitcoin, tương lai của nó có thể sẽ ổn định hoặc tiếp tục biến động mạnh.

Mặc dù có nhiều thay đổi đang diễn ra, Bitcoin vẫn là một đối tượng đầu cơ, và những người đầu tư vào nó cần sẵn sàng đối mặt với cả những hậu quả tích cực lẫn tiêu cực từ sự biến động của nó.

Với sự kiện halving tiếp theo sắp tới và thế giới đang hướng sự chú ý đến nó, các yếu tố quyết định giá sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến vị trí của Bitcoin trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến giá Bitcoin mà không thể tóm gọn trong một vài câu. Từ những lý thuyết kinh tế cơ bản như cung và cầu đến những vấn đề khác như ảnh hưởng của truyền thông và các sự kiện toàn cầu.

Hiểu rõ những yếu tố trên sẽ giúp giải thích tại sao giá trị của Bitcoin biến động mạnh mẽ trong từng thời điểm. Các yếu tố này sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến sự phát triển của thị trường Bitcoin hiện tại và trong tương lai.

Dũng Phan (Theo Analytics Insight)