“Hôm nay, 5 người Mỹ vô tội bị cầm tù ở Iran cuối cùng đã được trở về nhà”, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói trong một tuyên bố ngay trước khi những người Mỹ bị giam giữ bước xuống cầu thang của một chiếc máy bay ở Doha, Qatar.

Trước đó, Nhà Trắng xác nhận một chiếc máy bay chở 5 người, cùng với 2 thành viên gia đình của những tù nhân Mỹ đã rời Tehran, đang trên đường trở về Mỹ, nơi họ sẽ được quân đội nước này điều trị y tế.

Trong khi đó, đài truyền hình Press TV thuộc sở hữu nhà nước của Iran cho biết 5 người Iran bị Mỹ giam giữ cũng đã được trả tự do, hai người trong số họ đã hạ cánh xuống Tehran. Ba người còn lại dự kiến sẽ không quay trở lại Iran.

“Đây hoàn toàn là một hành động nhân đạo”, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi nói sau khi đến New York tham dự cuộc họp Đại hội đồng Liên hợp quốc. “Đây chắc chắn có thể là một bước đi để thực hiện các hành động nhân đạo khác trong tương lai”.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Iran đặc biệt căng thẳng kể từ khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump năm 2018 từ bỏ thỏa thuận hạn chế chương trình hạt nhân của Iran và áp dụng lại các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Qatar làm trung gian cho các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran về những người bị giam giữ. Trong khi đó, Thụy Sĩ - quốc gia đại diện cho lợi ích của Mỹ ở Iran (vì Mỹ và Iran không có quan hệ ngoại giao) - đã giúp chuyển tiền từ Hàn Quốc sang Qatar.

Một chiếc máy bay do Qatar cử đến Iran đã đưa 5 công dân Mỹ rời đi, sau khi cả hai bên xác nhận rằng 6 tỷ USD đã được chuyển từ Hàn Quốc sang Qatar, nơi số tiền này chỉ có thể được chi cho thực phẩm, thuốc men và các mặt hàng nhân đạo khác dưới sự giám sát của Mỹ.

Các công dân Mỹ được trả tự do bao gồm Siamak Namazi (51 tuổi) và Emad Sharqi (59), đều là doanh nhân và Morad Tahbaz (67), một nhà bảo vệ môi trường. Danh tính của 2 người còn lại không được tiết lộ theo yêu cầu của họ.

Các quan chức Iran đã nêu tên 5 người Iran được Mỹ trả tự do là Mehrdad Moin-Ansari, Kambiz Attar-Kashani, Reza Sarhangpour-Kafrani, Amin Hassanzadeh và Kaveh Afrasiabi.

Hoàng Anh (theo Reuters, AFP)