Sự bão hòa của các dịch vụ truyền thống

Trong khảo sát và phỏng vấn các doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành của Công ty cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report), công bố ngày hôm  nay (20/7), mặc dù ngành CNTT-VT Việt Nam ghi nhận nhiều bước tiến trong việc hiện đại hóa và mở rộng hệ thống trong thời gian qua, tuy nhiên, các dịch vụ viễn thông truyền thống đã đạt đến mức bão hòa, khó có cơ hội đạt mức tăng trưởng cao, nhất là trong xu hướng phát triển mạnh của các ứng dụng OTT (Over-The-Top application) như Facebook, Zalo, Skype, Viber,… sẽ khiến cho doanh thu từ dịch vụ viễn thông truyền thống suy giảm nhanh hơn.

Theo số liệu thống kê của Cục Viễn thông, Bộ Thông tin & Truyền thông, năm 2019 cả nước có khoảng 125,7 triệu thuê bao di động. Với tổng dân số khoảng 96,2 triệu người thì trung bình mỗi người dân sẽ sở hữu 1,30 thuê bao di động, gần ngang bằng với các nước phát triển như Hàn Quốc, Nhật Bản. Điều này càng cho thấy thị trường đã bão hòa và việc phát triển thêm thuê bao mới sẽ gặp nhiều khó khăn.

Những xu hướng mới

Chính sự bão hòa của thị trường sản phẩm dịch vụ truyền thống đang mở ra những cơ hội mới đối với các xu hướng mới nổi trên thị trường. Nhận định chung trong bối cảnh hiện tại, các chuyên gia công nghệ tham gia phỏng vấn của Vietnam Report đều thống nhất rằng xu hướng online là xu hướng chủ đạo và để làm được điều đó thì cần phát triển hơn nữa công nghệ đám mây (Cloud), Hạ tầng viễn thông 5G, Cáp quang, Trung tâm dữ liệu (Data Center), Mobile Web.

Trong giai đoạn đầu để tiết kiệm nguồn lực có thể xây dựng các nền tảng (platform) được đóng gói sẵn (package) thay vì làm từng công đoạn một. Một sự kết hợp được các chuyên gia đánh giá là vô cùng quan trọng, là nguồn lực sống còn của doanh nghiệp để bắt kịp xu hướng online trong thời kỳ bình thường tiếp theo đó là: Dữ liệu (Data); IP Doanh nghiệp; Nhân sự.

Cụ thể sẽ nổi lên một số xu hướng dưới đây trong giai đoạn bình thường tiếp theo:

Mobile Money và mạng viễn thông 5G

Đây được xem là hai xu hướng quan trọng ảnh hưởng đến triển vọng dài hạn của doanh nghiệp CNTT-VT. Mobile Money nếu được cấp phép triển khai trên diện rộng sẽ là một cú hích lớn đối với người sử dụng và cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Theo Báo cáo Vietnam Digital 2021, tính đến tháng 1/2021 có 154,4 triệu kết nối di động tại Việt Nam, đây được xem như thời cơ rất lớn để triển khai Mobile Money trong tương lai gần. Khi đó mọi vấn đề liên quan đến chuyển khoản, mua bán và cho vay thậm chí soát xét hồ sơ tín dụng cũng sẽ được rút ngắn thời gian đáng kể khi triển khai Mobile Money, tuy nhiên cần phải có những quy chế toàn diện để tránh vai trò chồng chéo giữa các ngân hàng và các tổ chức cung cấp dịch vụ Mobile Money trong tương lai. 

Trong khi đó, sự phát triển của mạng 5G được đánh giá là động lực phát triển mới cho CNTT-VT. Mạng 5G là tác nhân quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi số diễn ra nhanh và hiệu quả trên diện rộng. Việt Nam hiện là một trong số những quốc gia sớm triển khai 5G và thuộc trong nhóm 10 quốc gia có mức độ triển khai địa chỉ Internet thế hệ mới cao nhất toàn cầu.

Theo GSMA Intelligence, số lượng thuê bao 5G tại Việt Nam dự kiến sẽ chiếm khoảng 5% tổng số lượng thuê bao di động trong năm 2025. Mặt khác, việc triển khai sớm dịch vụ 5G cũng có thể sẽ giúp doanh thu của các nhà mạng di động Việt Nam tăng thêm khoảng 300 triệu USD/năm từ năm 2025. Hiện Viettel, VNPT và MobiFone là các nhà mạng đang thử nghiệm 5G, dự kiến trong năm 2021 sẽ chính thức thương mại hóa dịch vụ.

Trí tuệ nhân tạo (AI)

Dữ liệu khảo sát và phỏng vấn chuyên gia của Vietnam Report đều cho thấy rằng, một trong những điều mà AI làm tốt nhất trong hiện tại và tương lai vài năm tới đó chính là giúp doanh nghiệp thấu hiểu khách hàng và đem lại trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Rõ ràng đây là một cách tối ưu nhất để doanh nghiệp có thể dẫn đầu trong tăng trưởng.

Với sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật trong thế giới phẳng, gần như những rào cản và khoảng cách về chất lượng sản phẩm giữa các đơn vị cung cấp không còn quá cách biệt, và như vậy chính trải nghiệm khách hàng là yếu tố quyết định khả năng cạnh tranh và danh sách khách hàng trung thành của một doanh nghiệp. AI là công cụ đắc lực nhất để làm được điều này, AI sẽ giúp doanh nghiệp biết khách hàng của mình, hiểu họ là ai và họ muốn gì đồng thời kiểm soát chất lượng dịch vụ tốt hơn.

Những câu chuyện về Facebook, Amazon đã minh chứng rất rõ cho xu hướng này. Và đây là thời điểm thích hợp để các doanh nghiệp Việt Nam nhanh chóng tiếp cận với AI và chạy đua trên con đường thấu hiểu khách hàng.

Điện toán đám mây (Cloud computing)

Trong bối cảnh thế giới luôn thay đổi và có sự liên kết giữa các bên, tại đó dữ liệu cần được phân tích và xử lý nhanh chóng, chính xác thì những chuẩn mực doanh nghiệp cũ đã trở nên lỗi thời. Việc chuyển dịch và nâng cấp lên điện toán đám mây (Cloud Transformation) bản chất là chuyển đổi các hệ thống lỗi thời (các nền tảng cũ như IBM Lotus Note) thành điện toán đám mây (như Office 365), hay thay thế tài nguyên xử lý từ trung tâm dữ liệu hiện có, bằng tài nguyên trên các nền tảng điện toán đám mây (Amazon Web Services, hay Microsoft Azure…), sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí hoạt động, tăng tiềm năng phát triển, và tìm kiếm được những nguồn vốn mới. Nhận dạng và sử dụng một cách tối ưu các cơ hội như điện toán đám mây để có thể dẫn trước đối thủ là xu hướng nổi bật trong thời gian tới.

Xu hướng công nghệ trên Mobile Web

Xu hướng mobile được đánh giá là sẽ thống trị ngành công nghệ trong vài năm tới, điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho những hệ thống thương mại điện tử phải nhanh chóng cập nhật những xu hướng công nghệ mới nhất nhằm tăng cường trải nghiệm cho người dùng trên mobile, đặc biệt là mobile web. Theo số liệu thống kê của Google, 80% người dùng smartphone có khả năng chốt đơn cao từ các công ty có ứng dụng dành cho thiết bị di động. Đây chính là cơ hội cho các hệ thống thương mại điện tử lớn tăng trải nghiệm người dùng khi tiến hành đặt hàng hay thanh toán trực tuyến trên mobile web.

Thị trường Internet băng thông rộng cố định

Thị trường Internet băng thông rộng cố định (cáp quang) tại Việt Nam đang có những bước phát triển vượt bậc. Số lượng thuê bao Internet băng rộng cố định đã liên tục tăng mạnh trong những năm gần đây, tính đến hết tháng 11/2020 tổng số thuê bao đã lên tới hơn 16,5 triệu. Tính bình quân trong giai đoạn 2016-2020, thuê bao băng rộng cố định tăng trưởng 15%/năm, thuê bao băng rộng di động tăng 22%/năm. Tiềm năng, dư địa để Internet băng rộng cố định phát triển được đánh giá là vẫn còn lớn khi mà tỷ lệ thuê bao Internet băng rộng cố định của Việt Nam hiện khoảng 17,2 thuê bao/100 dân, tương đối thấp so với khu vực Đông Á - Thái Bình Dương khoảng 23 thuê bao/100 dân.

Việc ban hành “Chương trình chuyển đổi số quốc gia” của Chính phủ với nhiều mục tiêu phát triển Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số, trong đó, hạ tầng số đóng vai trò quan trọng trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia và mục tiêu “Phổ cập dịch vụ mạng Internet băng rộng cáp quang” đến toàn dân là tiền đề rất tốt để phát triển thị trường Internet băng thông rộng ở Việt Nam trong thời gian tới, đặc biệt trong bối cảnh thị trường thoại, tin nhắn liên tục suy giảm cả về doanh thu và lợi nhuận thì Internet băng rộng cố định được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những điểm tựa vững chắc cho đà tăng trưởng của các nhà mạng trong tương lai.

Làm việc ở mọi nơi (Anywhere Operations)

Xu hướng này trở nên rõ ràng hơn trong đại dịch COVID-19. Về cốt lõi, mô hình hoạt động này cho phép doanh nghiệp được truy cập, phân phối và làm việc ở bất kỳ đâu - bất cứ nơi nào khách hàng, nhà tuyển dụng và đối tác kinh doanh hoạt động trong môi trường thực tế từ xa. Nó không chỉ đơn giản là làm việc tại nhà hoặc tương tác với khách hàng ảo - nó còn mang lại trải nghiệm gia tăng giá trị độc đáo trên 5 lĩnh vực cốt lõi: cộng tác và năng suất, truy cập từ xa an toàn, cơ sở hạ tầng đám mây, định lượng trải nghiệm kỹ thuật số và tự động hóa để hỗ trợ từ xa các hoạt động.

Thuê ngoài (Outsourcing)

Outsourcing từ trước đến nay vẫn luôn là một nguồn thu ổn định cho các doanh nghiệp IT, tạo được sự ổn định về nhân lực cũng như giúp công ty có thể nhanh chóng có được một đội ngũ kỹ sư phần mềm với tay nghề giỏi. Các chuyên gia tham gia phỏng vấn với Vietnam Report đều chung nhận định trong bối cảnh nguồn cung tại các thủ phủ Outsourcing thế giới như Ấn Độ đang ít nhiều chịu ảnh hưởng của đại dịch, nên Outsourcing trong ngắn hạn được dự đoán sẽ bùng nổ.