Điều này có thể thực hiện thông qua việc tăng chi tiêu và lấp đầy những khoảng trống trong năng lực quân sự. Quyết định được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh về quốc phòng diễn ra ở Brussels (Bỉ) vào ngày 3/2.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa nhấn mạnh: "Chúng ta đã làm được nhiều điều, nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa. Chúng ta cần hành động tốt hơn, mạnh mẽ hơn, nhanh hơn – và cần làm điều đó cùng nhau".

Các nhà lãnh đạo EU đã thống nhất tập trung vào việc lấp đầy những khoảng trống quan trọng trong hệ thống phòng thủ, bao gồm phòng không, tên lửa, đạn dược và vận tải quân sự. Tuy nhiên, câu hỏi về nguồn tài chính để thực hiện kế hoạch này vẫn chưa được giải quyết rõ ràng.

Quyết định tăng cường quốc phòng của EU được đưa ra trong bối cảnh Nga tấn công Ukraine năm 2022 và những lo ngại ngày càng gia tăng về việc châu Âu không thể phụ thuộc quá nhiều vào Mỹ để bảo vệ an ninh lục địa. Những lo ngại này càng trở nên cấp bách khi Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục yêu cầu các nước châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng và đặt dấu hỏi về cam kết của ông đối với liên minh NATO.

Đáng chú ý, hội nghị thượng đỉnh của EU bắt đầu ngay sau khi Trump tuyên bố sẽ sớm áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ EU, một động thái gây căng thẳng thương mại giữa hai bên.

Theo ước tính của EU, năm 2024, các nước thành viên đã chi trung bình 1,9% GDP cho quốc phòng, tương đương khoảng 326 tỷ euro (334,5 tỷ USD), tăng 30% so với năm 2021. Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu (EC) cho rằng khối này có thể cần chi thêm 500 tỷ euro trong thập kỷ tới để lấp đầy các khoảng trống quan trọng trong hệ thống phòng thủ.

Trong khi đó, ông Trump kêu gọi các thành viên NATO chi 5% GDP cho quốc phòng – một con số mà ngay cả Mỹ cũng chưa đạt được.

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen cho biết EU có nhiều lựa chọn để tài trợ cho quốc phòng, bao gồm chi tiêu quốc gia, mở rộng vai trò của Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) và thu hút vốn tư nhân. Bà nhấn mạnh: "Châu Âu cần một sự bứt phá trong lĩnh vực quốc phòng. Và để làm được điều đó, cơ sở công nghiệp quốc phòng của chúng ta phải được củng cố".

Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng tham gia vào các cuộc thảo luận tại Brussels. Sự hiện diện của họ cho thấy tầm quan trọng của việc phối hợp giữa EU và NATO trong bối cảnh an ninh toàn cầu đang ngày càng phức tạp.

Cao Phong (theo BBC, CNN, Reuters)