Theo phân tích của Rystad Energy, châu Phi được dự đoán sẽ đạt sản lượng khí đốt cao nhất là 470 tỷ mét khối (Bcm) vào cuối những năm 2030, hơn 75% lượng khí đốt mà Nga dự kiến sản xuất vào năm 2022.

Liên minh châu Âu cho biết vào đầu tháng 3, họ có kế hoạch cắt giảm 2/3 sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga chỉ tính riêng vào cuối năm nay, và rằng khối này hiện đang đứng trước bờ vực của một cuộc khủng hoảng nguồn cung sẽ gây tiếng vang trên toàn thế giới.

Bất chấp số lượng các dự án khí đốt hiện đang được xây dựng hoặc hoãn lại, châu Phi vẫn có tiềm năng sản xuất to lớn.

Sản lượng khí đốt của lục địa này dự kiến sẽ tăng từ khoảng 260 Bcm vào năm 2022 lên tới 335 Bcm vào cuối thập kỷ này. Với tiềm năng như vậy, các công ty khí đốt chọn tăng cổ phần vào các dự án khí đốt  trên lục địa này, để thu về sản lượng khí đốt tự nhiên gần và trung hạn từ châu Phi, ước tính có thể vượt quá các ước tính thận trọng ở trên.

Mặt khác, các dự án ở châu Phi thường được coi là có rủi ro cao hơn và có thể bị trì hoãn hoặc không được phê duyệt do chi phí phát triển cao, khó đảm bảo nguồn tài chính, các vấn đề về chế độ tài chính và các mối nguy hiểm trên mặt đất khác.

Các tín hiệu gần đây từ các công ty chuyên về khí đốt như BP, Eni, Equinor, Shell, ExxonMobil và Equin orcho thấy sự thay đổi trong chiến lược hướng tới đầu tư bổ sung vào châu Phi, với một số dự án đã tạm dừng trước đó - bao gồm cả các dự án khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) - đang được xem xét để khởi động lại hoặc tăng tốc để đáp ứng nhu cầu toàn cầu gia tăng.

Sau việc hạn chế nhập khẩu của Nga, "cơ sở hạ tầng đường ống hiện có từ Bắc Phi đến châu Âu và các thỏa thuận cung cấp LNG trước đây khiến châu Phi trở thành một lựa chọn thay thế hấp dẫn cho các thị trường châu Âu", Siva Prasad, cấp cao. nhà phân tích tại Rystad Energy nhận định.

Lợi thế của châu Phi

Được biết, các quốc gia châu Phi đã từng cung cấp khí đốt cho châu Âu, vì vậy châu lục này có vị trí thuận lợi để tăng lượng hàng vận chuyển của họ.

Châu Phi có lợi thế hơn ở chỗ đã có các đường ống kết nối với cơ sở hạ tầng khí đốt lớn hơn của châu Âu. Các đường ống xuất khẩu hiện tại bắc từ châu Phi sang châu Âu đi qua Algeria, Tây Ban Nha và Ý.

Trong những tháng gần đây, sự quan tâm ngày càng tăng đối với các đường ống đường dài nối các nguồn dự trữ khí đốt ở miền Nam Nigeria với Algeria thông qua Đường ống dẫn khí xuyên Sahara trên bờ (TSGP) và Đường ống dẫn khí đốt Morocco ngoài khơi Nigeria (NMGP).

Trong khi TSGP dự định sử dụng các đường ống hiện có của Algeria để tiếp cận các thị trường Châu Âu, NMGP dự định mở rộng Đường ống dẫn khí đốt Tây Phi (WAGP) hiện tại đến Châu Âu thông qua các quốc gia ven biển Tây Phi và Maroc.

Xa hơn, xuất khẩu LNG của châu Phi chủ yếu đến từ Nigeria và Algeria, với khối lượng nhỏ hơn từ Ai Cập, Angola và một phần nhỏ từ Guinea Xích đạo. Ngoài ra, các khám phá quy mô lớn ngoài khơi ở Mozambique, Tanzania, Senegal, Mauritania và Nam Phi có tiềm năng mang lại xuất khẩu khí đốt tự nhiên bổ sung một khi được phát triển.

Châu Âu hiện đang cân nhắc các biện pháp hỗ trợ các quốc gia châu Phi giàu khí đốt trong việc tăng sản xuất và xuất khẩu trong những năm tới.

Vấn đề cung cấp, thúc đẩy bởi những lo ngại về an ninh, nếu Châu Âu tài trợ cho các sáng kiến thì sẽ có lợi cho khả năng chi trả cho năng lượng trong nước. Ví dụ, Châu Âu có thể là nhà tài trợ chính cho dự án TSGP dự kiến trị giá 13 tỷ USD.

BP rời Nga, đến với Senegal-Mauritania

Giám đốc điều hành gã năng lượng khổng lồ BP Bernard Looney đã tuyên bố rằng việc rời khỏi Nga không chỉ là việc làm thích hợp mà còn vì lợi ích lâu dài của công ty.

Do quyết định rút khỏi Nga, tập đoàn của Anh gần đây đã báo cáo các khoản phí trước thuế là 24 tỷ USD và 1,5 tỷ USD trong kết quả tài chính Q1/2022. Hiện tập đoàn đang tìm kiếm các dự án ở châu Phi để tận dụng cơ hội cung cấp khí đốt cho thị trường châu Âu.

Các dự án Greater Tortue Ahmeyim (GTA) ở Vịnh Guinea, toạ tại phía Tây Nam châu Phi, Yakaar-Terenga và BirAllah LNG đều nằm trong số các dự án khí đốt lớn của tập đoàn năng lượng BP ở Senegal và Mauritania. Dự kiến, tập đoàn này sẽ thu được hàng triệu tấn khí đốt tự nhiên hoá lỏng (LNG) trong một năm. Vì thế, BP khơi mào cho các tập đoàn năng lượng khác đến với châu Phi.

Trong đó, công ty năng lượng Eni của Ý cũng có kế hoạch tăng cường khí đốt từ châu Phi sang Ý. Để giảm bớt sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt của Nga, việc bổ sung nguồn cung cấp từ các dự án ở châu Phi, bao gồm ở Algeria, Ai Cập, Nigeria, Angola và Congo-Brazzaville sẽ khiến châu Âu trở nên độc lập hơn.

Được biết, Nigeria hiện đang trong quá trình nâng cao công suất tại dự án LNG Nigeria từ 22 triệu lên 30 triệu tấn/năm, và công ty Eni là một đối tác quan trọng, liên quan trong nhiều lĩnh vực thượng nguồn cung cấp khí cấp cho nhà máy LNG cũng như trong nhà máy chế biến.

Ông lớn khác tìm đến Mozambique, Tanzania

Công ty dầu khí đa quốc gia Na Uy Equinor, tập đoàn dầu khí đa quốc gia Mỹ ExxonMobil và công ty dầu khí lớn thứ hai thế giới Shell, đều giống BP, có các danh mục đầu tư LNG lớn ở Châu Phi vẫn chưa được phát triển và họ có thể tìm kiếm các nguồn khí khổng lồ này để bù đắp bất kỳ khoảng trống cung cấp khí nào trong tương lai.

Hiện ExxonMobil sở hữu 25% quyền sở hữu tại Khu vực 4 ở Mozambique, quốc gia có tiềm năng đáng kể cho các chuyến tàu mở rộng bổ sung.

Ngay cả sau khi xung đột Hồi giáo ở khu vực giàu khí đốt Cabo Delgado tạm dừng các khoản đầu tư theo kế hoạch, Mozambique được dự đoán sẽ hưởng lợi từ quyết định của EU phân loại các khoản đầu tư khí đốt xanh. Kịch bản hiện tại có thể xảy ra việc thiếu hụt nguồn cung khí đốt có thể khiến chính phủ phải đẩy nhanh việc phát triển các nguồn khí đốt của mình.

Việc công bố rút khỏi Nga của tập đoàn Shell lớn của Anh-Hà Lan và tập đoàn khổng lồ do nhà nước Na Uy kiểm soát có thể tập trung cả hai vào dự án Tanzania LNG bị đình trệ từ lâu.

Một số dự án khác trên lục địa châu Phi có thể được đẩy nhanh để cải thiện xuất khẩu khí đốt.

Lê Na (Theo Oil Price)