Ông Trần Đắc Phu - Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế, cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho rằng chúng ta vẫn có thể mở những đường bay quốc tế, cùng với việc tăng cường những biện pháp nghiêm ngặt về an toàn, phòng, chống dịch bệnh cho đường hàng không. Đặc biệt, cần theo dõi y tế sát sao với người nhập cảnh, người đến từ những nước đã xuất hiện biến chủng mới.

Tiềm ẩn rủi ro dịch bệnh qua đường hàng không

Hiện nay, biến chủng Omicron được phát hiện đầu tiên tại Nam Phi đã lây lan ra hơn 40 quốc gia trên thế giới và được dự đoán sẽ trở thành biến chủng chiếm ưu thế tại nhiều quốc gia trong thời gian tới. Trong khi đó, ở trong nước dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây lan dịch bệnh khi cả nước đang chuyển sang trạng thái “bình thường mới”. Do đó, nhiều người lo ngại, hàng không nếu không kiểm soát kỹ dễ dẫn đến lây lan dịch bệnh.

Mới đây nhất, Bộ Giao thông Vận tải đã có đề xuất gửi Chính phủ về việc nối lại các chuyến bay thương mại quốc tế. Trong đề xuất, Bộ Giao thông Vận tải còn nêu, để đảm bảo tính khả thi nối lại các chuyến bay quốc tế thường lệ chở khách cần sớm có hướng dẫn dỡ bỏ quy định cách ly đối với hành khách đã tiêm đủ liều vaccine phòng COVID-19 hoặc đã khỏi bệnh COVID-19, có kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 bằng phương pháp xét nghiệm nhanh kháng nguyên hoặc RT-PCR trong vòng 72 giờ trước chuyến bay.

Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Long ở Nam Từ Liêm Hà Nội bày tỏ lo lắng, nếu kiểm soát không kỹ hàng không dễ là nơi lây nhiễm dịch bệnh, đặc biệt là biến chủng mới. Hiện nay, các quốc gia châu Âu bị lây nhiễm biến chủng Omicron cũng do người nhập cảnh từ các nước châu Phi đến. Việc mở lại đường bay quốc tế cần thận trọng, đặc biệt nên duy trì quy định cách ly để theo dõi chặt chẽ.

Nhu cầu cuối năm về việc đi lại trong nước và quốc tế tăng cao thì vấn đề đảm bảo an toàn hàng không không chỉ ông Nguyễn Quốc Long quan tâm mà đó là vấn đề gây tranh luận lớn trong thời gian qua. Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo Nhà báo & Công luận đã có trao đổi với ông Trần Đắc Phu - Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế, cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam.

Theo ông Trần Đắc Phu, biến chủng mới Omicron của virus SARS-CoV-2 vừa qua xuất hiện ở Nam Phi và đến nay đã được phát hiện ở hơn 40 nước. Tuy nhiên, về cơ bản các nước xuất hiện biến chủng đều có người đi - đến từ Nam Phi.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng cho rằng, đây là biến chủng đáng quan ngại, nhưng hiện nay cũng có những ý kiến trái chiều. Trong đó, có ý kiến cho rằng với biến chủng mới dịch sẽ lây lan nhanh và vô hiệu hóa các vaccine hiện nay. Nhưng theo những đánh giá khác, biến thể mới chỉ gây triệu chứng nhẹ, không gây bệnh nặng. Tuy vậy, biến chủng mới vẫn cần được theo dõi và đánh giá tiếp.

Với Việt Nam, ông Phu cho rằng, chúng ta cần nêu cao sự cảnh giác, đặc biệt với những trường hợp người đi đến từ các nước châu Phi đang có dịch qua đường hàng không, theo đó, những hành khách nhập cảnh vẫn cần theo dõi y tế sát sao.

Như chúng ta biết, hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã có tỷ lệ tiêm vaccine cao và Việt Nam cũng đạt độ phủ vaccine nhất định để triển khai thích ứng an toàn với dịch COVID-19.

“Trong khi ý kiến về “vô hiệu hóa vaccine” của biến chủng mới chưa được khẳng định và thực tế đến nay vaccine vẫn chứng minh đã có những hiệu quả tốt trong phòng, chống dịch, tôi cho rằng, chúng ta vẫn có thể mở những đường bay quốc tế, cùng với việc tăng cường những biện pháp nghiêm ngặt về an toàn, phòng, chống dịch bệnh cho đường hàng không. Đặc biệt, theo dõi y tế sát sao với người nhập cảnh, người đến từ những nước đã xuất hiện biến chủng mới” – ông Trần Đắc Phu nhấn mạnh.

Phải thực hiện nghiêm các biện pháp phòng dịch

Để chủ động đối phó với biến chủng mới, bảo đảm an toàn chống dịch, đặc biệt trong vận tải hàng không, theo ông Trần Đắc Phu nước ta hiện đã có các biện pháp cụ thể, ngành y tế và ngành giao thông vận tải đã có những quy định rõ ràng cho từng chuyến bay, cho phòng dịch tại sân bay hay trên tàu hỏa, tại sân ga… Đồng thời, chúng ta cũng tăng cường kiểm dịch tại cửa khẩu biên giới.

“Chúng ta thực hiện xét nghiệm và thậm chí giải trình tự gene những trường hợp nghi ngờ về từ vùng dịch có biến chủng Omicron. Trong trường hợp phát hiện biến thể mới, chúng ta cũng sẽ có những biện pháp cách ly và ngăn ngừa ngay để chống lây lan trong khi thế giới chưa có nhiều thông tin, chưa hiểu nhiều về biến thể mới này” – vị này nhấn mạnh.

Đối với các trường hợp nhập cảnh khác, chúng ta vẫn có yêu cầu đã tiêm đủ liều vaccine, thực hiện cách ly và theo dõi sức khỏe theo những quy định thích ứng, an toàn, phòng, chống dịch hiện nay.

Với hoạt động đi lại trong nước, về cơ bản, chúng ta đang tiến hành mở cửa theo Nghị quyết 128. Biện pháp đặt lên hàng đầu là kiểm soát người đi từ vùng có dịch, đặc biệt là người ở vùng dịch nguy cơ cao và rất cao.  

“Việc tiến hành xét nghiệm tất cả hành khách bay nội địa, kể cả người đi từ vùng xanh sẽ gây tốn kém và phát sinh nhiều bất tiện. Vì thực tế, số lượng người đi lại trong nước rất lớn chứ không chỉ riêng bằng đường hàng không. Để đảm bảo an toàn chống dịch thì ý thức chống dịch của người dân vẫn là trên hết, đặc biệt là tuân thủ 5K” – ông Trần Đắc Phu nhấn mạnh.

Cuối cùng vị chuyên gia này khẳng định, hiện phòng dịch thì người dân không chủ quan vì đã tiêm vaccine rồi mà lơ là phòng dịch, dẫn đến lây nhiễm dịch bệnh cho chính bản thân, gia đình và cộng đồng. Các cơ quan chức năng, các nhà vận hành dịch vụ vận tải căn cứ theo đánh giá cấp độ dịch để thực hiện các biện pháp phù hợp, linh hoạt và an toàn.

Trinh Phúc