Bỏ nghề vì thiếu việc

Theo báo về thị trường lao động quý II/2023 của Bộ Lao động – Thương Binh và Xã hội, 5 nhóm nghề người lao động đi tìm việc nhiều nhất đó là môi giới bất động sản, dệt may, thực phẩm và đồ uống, kho vận, bảo hiểm. Trong khi phần lớn các nghề khác bị ảnh hưởng chung bởi sự bất ổn của nền kinh tế thế giới, gây thiếu hụt đơn hàng thì nghề môi giới bất động sản hiện đang bị ảnh hưởng nặng nề do thị trường bất động sản trong nước vẫn chưa thể hồi phục.

Từng là công việc thu hút nhiều lao động từ giai đoạn những năm 2018, nghề môi giới được cho là công việc có thu nhập cao. Thậm chí với những người có năng lực, việc đổi đời nhờ môi giới bất động sản là câu chuyện được nhắc đến rất nhiều. Chỉ với việc môi giới bán vài lô đất, một môi giới có thể “đút túi” hàng trăm, thậm chí hàng tỷ đồng. Đây là một khoản tiền lớn mà nhiều ngành nghề khác khó có thể kiếm được trong thời gian ngắn.

Trong khi đó, công việc môi giới bất động sản thậm chí không đòi hỏi nhiều về bằng cấp. Người tham gia các sàn giao dịch sẽ được đào tạo tại chỗ, thông qua các hội nhóm và sẵn sàng vào thị trường chỉ trong một thời gian ngắn. Do đó, vào thời điểm cuối năm 2022, khi thị trường đóng băng đã cắt đi nguồn thu nhập của các môi giới bất động sản. Hàng nghìn môi giới tham gia thị trường trong giai đoạn đỉnh điểm vào đầu năm đã phải nghỉ việc hoặc làm song song nhiều việc chờ thị trường hồi phục.

Theo khảo sát của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), dù thời điểm hiện tại thị trường đã có dấu hiệu hồi phục nhưng lượng giao dịch chưa bằng 50% năm trước. Từ đó khiến nhiều doanh nghiệp báo lỗ, thậm chí là đóng cửa, dẫn đến việc số môi giới bất động sản đang hoạt động chỉ còn khoảng 30 – 40% so với thời điểm cuối năm 2022.

Số lượng lao động còn bám trụ được ghi nhận là những người làm việc lâu năm trong nghề, vẫn duy trì được cuộc sống thông qua số lượng giao dịch ít ỏi trên thị trường. Còn phần lớn những người bỏ nghề là nhân viên mới làm hoặc người có năng lực kém, tay ngang, chưa được đào tạo bài bản. Những lao động này khó có thể thích ứng được sự biến động đột ngột của thị trường, do đó không tạo ra được thu nhập đủ duy trì cuộc sống.

Theo VARS, các doanh nghiệp môi giới hoặc chủ đầu tư có bố trí bộ phận môi giới bán hàng có tỉ trọng sa thải 50% nhân sự trở lên dưới nhiều hình thức như dừng ký hợp đồng tạm thời trong 3-6 tháng, cho thôi việc, giữ chế độ cộng tác viên.

Tình trạng này còn “khủng khiếp” hơn đối với các công ty bất động sản nhỏ, một số công ty hiện nay chỉ còn duy nhất những người đứng đầu còn bám trụ, tự thân duy trì các hoạt động của công ty. Nhiều chuyên gia cũng nhận định, đây là thách thức chung để sàng lọc những đơn vị môi giới không đủ năng lực.

Bám trụ chờ khởi sắc

Theo khảo sát của Viên nghiên cứu Kinh tế - Tài chính – Bất động sản Đất Xanh Services, đến cuối tháng 6/2023, số lượng môi giới trên thị trường đã giảm 60% - 70% so với cuối năm 2022. Thị trường thiếu người bán hàng nghiêm trọng khi tỷ lệ môi giới bất động sản chuyển sang nghề khác vẫn ở mức cao. Khi khảo sát, vẫn có khoảng 10% môi giới sẵn sàng bỏ nghề, trong khi đó chỉ có 19% cho biết sẽ bám trụ và làm thêm công việc khác để có thu nhập, ổn định cuộc sống.

Với nhân viên đã chuyển sang công việc khác, chỉ có 36% cho biết sẽ quay lại khi thị trường phục hồi. Có đến 52% người được khảo sát bày tỏ sự thất vọng với công việc và chưa có ý định quay trở lại trong năm nay.

Theo ông Nguyễn Minh Tuấn – Chủ một sàn giao dịch bất động sản tại Hà Nội cho biết, những người đang bám trụ lại thị trường đều đã có nhiều năm kinh nghiệm, có kĩ năng giao tiếp, có khả năng nhận định và phân tích sản phẩm nên vẫn có thu nhập từ thị trường.

“Mặc dù thu nhập này không đáng là bao so với những năm trước đó, nhưng nhờ tích lũy được từ thu nhập cao trước đó nên những lao động này thường có dòng tiền thụ động. Vì thế họ sẵn sàng trui rèn thêm kĩ năng, tìm hiểu các sản phẩm mới để chờ đợi thị trường hồi phục. Đây cũng là những nhân sự thường xuất hiện trong các công ty lớn và tầm trung, không phải rời thị trường do thiếu thu nhập”, ông Tuấn nhận định.

Tuy nhiên, trong số liệu theo VARS cho thấy, hơn 95% người được khảo sát có thu nhập giảm so với năm trước. Trong đó, hơn 14% cho biết thu nhập của họ giảm 20-30% so với cùng kỳ. Hơn 54% cá nhân ghi nhận mức tụt giảm 30-40%. Cá biệt có khoảng 5% môi giới bị giảm trên 70% thu nhập.

Với việc bị giảm mạnh thu nhập, nếu thị trường không sớm hồi phục, nhiều nhận định cho thấy lượng môi giới bất động sản nghỉ việc hoặc bị cắt giảm trong giai đoạn cuối năm sẽ còn tiếp tục tăng.