Trong diễn văn khai mạc, Đại diện Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Giang ôn lại kỷ niệm chiến thắng Xương Giang: Nhìn lại gần 600 năm trước, khi dân tộc Đại Việt còn chìm trong ách đô hộ của giặc Minh, từ vùng đất Lam Sơn người anh hùng Lê Lợi cùng nhiều nghĩa sỹ đã dấy cờ khởi nghĩa.

Vào giữa năm 1426, nghĩa quân Lam Sơn đã mở rộng, củng cố vùng giải phóng, thừa thắng kéo quân ra Bắc bao vây thành Đông Quan. Tướng nhà Minh là Vương Thông cố thủ tại đây và xin triều đình cử 15 vạn quân cứu viện. Nhận thấy thành Xương Giang nằm ở vị trí trọng yếu, cửa ngõ phía Bắc tiến về Đông Quan nên Lê Lợi, Nguyễn Trãi và bộ tham mưu nghĩa quân Lam Sơn đã quyết định hạ thành Xương Giang nhằm chặt đứt con đường cứu viện của địch.  

Ngày 3 tháng 11 năm 1427 nghĩa quân Lam Sơn tổng công kích quân Minh ở Xương Giang. Toàn bộ tướng lĩnh chỉ huy từ Thôi Tụ, Hoàng Phúc, Sử An, Trần Dung... cùng hàng vạn quân lính bị bắt hoặc bị ta tiêu diệt.

Như vậy là chỉ trong gần 1 tháng, quân và dân ta đã tiêu diệt gần 10 vạn viện binh của Liễu Thăng. Khi tin dữ báo về, cánh quân của Mộc Thạch cũng hoảng loạn tháo chạy về nước. Kế hoạch tăng viện binh của nhà Minh đại bại. Ngày 16/12/1427, Vương Thông xin giảng hòa, thực chất là đầu hàng nghĩa quân Lam Sơn và được Lê Lợi cấp ngựa, cấp lương để rút quân về nước. Đại Việt sạch bóng quân thù.

Trong diễn văn, Phó Chủ tịch ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương nhấn mạnh: “Chiến thắng Xương Giang đã ghi thêm chiến công chói lọi trong lịch sử dân tộc Việt Nam, đập tan âm mưu đồng hóa văn hóa, chấm dứt 20 năm ách đô hộ của nhà Minh đối với nước Đại Việt, mở ra thời kỳ độc lập".

Để ghi nhớ công lao của các bậc tiền nhân có công với nước, tại di tích thành Xương Giang, thành phố Bắc Giang đã xây dựng ngôi đền Xương Giang uy nghi, bề thế, từ lâu đã trở thành điểm đến của đông đảo nhân dân, du khách. Lễ hội chiến thắng Xương Giang cũng được địa phương tổ chức trọng thể vào ngày mùng 6 tháng Giêng hằng năm.

Với giá trị tiêu biểu, ngày 31/12/2019, Thủ tướng Chính phủ đã Quyết định xếp hạng Địa điểm Chiến thắng Xương Giang, thành phố Bắc Giang là di tích quốc gia đặc biệt.

Việc công nhận và tôn vinh giá trị di tích quốc gia đặc biệt Địa điểm Chiến thắng Xương Giang hôm nay tiếp tục là nguồn cổ vũ, động viên Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc Bắc Giang quyết tâm hơn nữa, để phấn đấu làm cho văn hóa Bắc Giang ngày càng tỏa sáng, con người Bắc Giang ngày càng văn minh, quê hương Bắc Giang ngày càng giàu đẹp. Qua đó, phát huy, khẳng định giá trị của thành cổ Xương Giang đối với sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội tại địa phương.

Cùng với Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Địa điểm chiến thắng Xương Giang, tỉnh Bắc Giang tổ chức khai mạc Tuần Văn hóa- Du lịch năm 2020 với chủ đề “Bắc Giang- Vùng đất thiêng Tây Yên Tử”.

Trong khuôn khổ Tuần Văn hóa- Du lịch Bắc Giang diễn ra hơn 20 hoạt động được tổ chức trên 10 địa bàn huyện, thành phố trong tỉnh từ 29/1 đến 12/2 như: Trung bày mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm, mộc bản chùa Bổ Đà, Khai mạc Hội Báo xuân Canh Tý 2020, Trưng bày tổ chức Cuộc thi ảnh “Bắc Giang quê hương tôi”, trình diễn thư pháp, triển lãm trưng bày, giới thiệu không gian văn hóa, Phật giáo Trúc Lâm vùng Tây Yên Tử, giải việt dã leo núi “Chinh phục đỉnh Non Vua”, lễ hội Tân Sơn, lễ mở cửa rừng, ngày Thơ Việt Nam,…

Trao đổi với PV Báo Nhà báo & Công luận, ông Lưu Xuân San, Giám đốc Trung tâm thông tin và xúc tiến du lịch Tỉnh Bắc Giang cho biết: "Tuần Văn hóa- Du lịch năm 2020 sẽ điểm nhấn đáng chú ý trong việc quảng bá hình ảnh di sản, các nét văn hóa đặc trưng của Tỉnh Bắc Giang đến du khách. Đây cũng là cầu nối để các đơn vị đẩy mạnh và phát triển tiềm năng du lịch của tỉnh nhà và kết nối với các tỉnh lân cận như Hải Dương, Lạng Sơn, Quảng Ninh..."

Thông qua các hoạt động của Tuần Văn hóa - Du lịch lần này, Bắc Giang mong muốn giới thiệu, quảng bá các giá trị đặc sắc, nổi bật về tài nguyên du lịch của tỉnh, đặc biệt là không gian văn hóa- Phật giáo Trúc Lâm vùng Tây Yên Tử, tạo mối liên kết phát triển du lịch bền vững giữa các địa phương trong tỉnh và với các tỉnh bạn. Đồng thời khẳng định du lịch Bắc Giang là điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện, mến khách.

Hoàng Dương - Thủy Tiên