Vụ dưa “đắng”

Huyện Chư Prông được biết là địa phương có khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp để dưa hấu sinh trưởng và phát triển, vì vậy nhiều năm nay người dân trên địa bàn và các tỉnh khác đổ về thuê đất trồng dưa. Theo đó, diện tích dưa hấu tập trung ở các xã Ia Lâu, Ia Piơr, Ia Ga, Ia Mơr và Ia Púch với diện tích gần 300ha.

Theo ghi nhận của PV, thời điểm hiện tại diện tích dưa hấu trên địa bàn xã Ia Lâu, Ia Piơr (huyện Chư Prông) đang bắt đầu bước vào thời kỳ thu hoạch. Tuy nhiên, khác với những năm trước, mùa vụ thu hoạch dưa hấu năm nay không còn cảnh tấp nập xe cộ vào mua bán, vận chuyển dưa đưa đi tiêu thụ.

Trên gương mặt của mỗi người dân đều hiện rõ sự lo lắng, buồn bã khi giá dưa hấu trên thị trường hiện nay gần như chạm đáy. Nếu như thời điểm này vào vụ mua năm ngoái giá dưa hấu trên thị trường dao động từ 6.000 đến 8.000 đồng/kg thì hiện tại chỉ còn khoảng 2.000-2.500 đồng/kg. Không những giá dưa xuống thấp, nhiều ruộng dưa của người dân đang trong thời kỳ thu hoạch bỗng gặp mưa kéo dài làm thối quả, khiến nông dân buộc phải bỏ cả ruộng.

Khuôn mặt thất thần nhìn 3ha dưa hấu đang dần thối rửa, ông Lê Văn Tú (thôn 3, xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn, Bình Định), tạm trú tại xã Ia Lâu tâm sự: “Không những mất giá, thời điểm thu hoạch còn xảy ra tình trạng mưa kéo dài khiến dưa hấu ngấm nước và thối dần. Dưa mà bị thối thì vứt chứ làm gì nữa. Rời quê lên Gia Lai nhiều tháng trời đầu tư chăm sóc những ruộng dưa này chỉ mong kiếm được chút ít về trang trải kinh tế, để có cái tết đầy đủ hơn thế mà chẳng ngờ năm nay lại lỗ nặng. Nếu như thời tiết, giá cả thuận lợi thì mỗi sào dưa hấu thu hoạch cũng được từ 10-12 triệu đồng/sào, nhưng năm nay chỉ thu về khoảng 1 đến 1,5 triệu đồng/sào. Vụ dưa này gia đình tôi lỗ hơn 300 triệu đồng”.

Cạnh ông Tú là ruộng dưa của ông Võ Thành Tín (tạm trú tại xã Ia Lâu). Mặc dù đang bước vào vụ thu hoạch dưa hấu song ông Tín lại đang thu dọn đồ đạc lên xe để vận chuyển xuống tỉnh Phú Yên tìm kiếm may mắn ở vụ dưa khác.

Không thể che đi nỗi buồn trên khuôn mặt, ông Tín bộc bạch: “Gia đình tôi theo nghề trồng dưa từ năm 1999 đến nay, nhưng chưa có vụ mùa nào bị thua lỗ nặng như năm nay. Vụ dưa này gia đình có thuê khoảng 5 ha đất để trồng dưa, tiền thuê đất mỗi ha mất khoảng 20 triệu đồng. Trung bình mỗi sào dưa hấu, người dân phải chi thêm 7 triệu đồng tiền giống, phân bón, chưa kể công chăm sóc suốt gần 3 tháng trời. Ruộng dưa đang trong thời kỳ chuẩn bị thu hoạch thì gặp mưa kéo dài khiến quả bị thối. Cả 5 ha dưa hấu này tôi phải bán tháo, bán chạy cho thương lái chỉ có 140 triệu đồng, nhẩm tính vụ dưa này gia đình tôi lỗ khoảng 500 triệu đồng”.

Không thể xuất khẩu, giá dưa rớt thảm

Được biết, trên địa bàn xã Ia Lâu hiện có hơn 100 ha dưa hấu, hầu hết là của các hộ dân từ tỉnh Bình Định lên thuê đất để trồng. Vừa rồi do ảnh hưởng của bão nên trên địa bàn có những đợt mưa kéo dài khiến nhiều diện tích dưa hấu bị thối quả. Bên cạnh đó trên thị trường hiện nay giá dưa hấu xuống rất thấp đã khiến cho người trồng dưa thua lỗ nặng. Mất mùa, mất cả giá đã khiến cho nhiều hộ gia đình lâm vào cảnh “trắng tay”.

Lý giải về nguyên nhân khiến giá dưa hấu vụ mùa năm 2024 chạm đáy, ông Nguyễn Văn Thu (thương lái mua dưa hấu đến từ Bình Định) cho biết: “Năm nay do thị trường Trung Quốc không nhập nên dẫn đến giá dưa xuống thấp, hiện giá dưa hấu dao động từ 2.000 đến 2.500 đồng/kg. Bên cạnh đó, năm nay do ảnh hưởng của thời tiết khiến dưa bị thối rất nhiều nên khi mua chúng tôi phải lựa chọn từng quả một. Hiện chúng tôi mua chỉ để nhập cho các đại lý ở Bình Định và Đà Nẵng”.

Theo ông Lưu Hoài Hưng-Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Chư Prông, đợt thu hoạch dưa hấu vừa qua giá xuống quá thấp, nông dân trồng dưa gần như bỏ ruộng, không thu hoạch để mặc cho bò ăn. Cùng với đó, trong thời gian qua thời tiết trên đại bàn liên tục có mưa lớn đã ảnh hưởng đến chất lượng dưa hấu. Nhất là trong giai đoạn đậu quả, những cơn mưa kéo dài khiến những quả dưa hấu không đủ độ ngọt, dẫn đến dễ bị thối, không bán được.

Theo ghi nhận, đến thời điểm hiện tại trên địa bàn huyện Chư Prông, người dân đã thu hoạch được 1 nửa diện tích (khoảng 150ha), số dưa còn lại trồng muộn nên sẽ thu hoạch bán dịp Tết Nguyên đán. Năm nay giá dưa chạm đáy khiến nhiều người dân lâm vào cảnh nợ nần vì chi phí thuê đất, tiền đầu tư chăm sóc.

Nhiều hộ đành ngậm ngùi chấp nhận bỏ lại vườn dưa, thu dọn đồ đạc trở về tay trắng, số ít hộ vớt vát từng quả dưa chưa bị hư hỏng mong đủ tiền trả chi phí thuê đất. Trước sự việc trên, chính quyền xã Ia Lâu đã kêu gọi sự hỗ trợ từ các tổ chức và người dân trong và ngoài tỉnh để giúp đỡ nông dân tiêu thụ dưa hấu.