Chính phủ Thái Lan hôm cuối tuần vừa qua đã cho biết giá dầu diesel sẽ được giới hạn ở mức 28 baht (gần 19.000 VNĐ/lít) từ tháng 12 đến tháng 3 năm 2022 - thấp hơn 2 baht so với mức giới hạn trước đó vào tháng 11.

Vào giữa tháng 11, hàng trăm xe tải đã bao vây tòa nhà Bộ Năng lượng ở trung tâm thành phố Bangkok, bấm còi và rồ ga để phản đối giá dầu diesel tăng cao, tuần trước, giá dầu đã đạt khoảng 29 baht/lít - tăng gần 40% so với tháng 1.

Việc chi phí bơm nhiên liệu tăng vọt diễn ra khi giá dầu thô toàn cầu tháng trước đạt mức cao nhất kể từ năm 2014 và đánh dấu một thách thức cấp bách đối với chính quyền của Thủ tướng Prayuth Chan-ocha khi nước này đang “chiến đấu” để kéo quốc gia khỏi cái bóng của đại dịch Covid-19.

Apichart Prairungruang, Chủ tịch Liên đoàn Vận tải Đường bộ Thái Lan (LTFT), hét lên qua loa tại cuộc biểu tình rằng: “Chúng tôi lại ở đây hôm nay vì chúng tôi đã gửi đơn kiến nghị lên chính phủ cách đây một tháng nhưng chúng tôi vẫn chưa nhận được câu trả lời.” Ông nói: “Chính phù cần cắt giảm thuế nhiên liệu 5 baht/lít và giới hạn giá dầu diesel ở mức 25 baht/lít trong một năm.”

Banyong Amporntrakull, Chủ tịch Ladkrabang Transport, người tham gia cuộc biểu tình, cho biết: “Chúng tôi không thể tăng phí tàu xe của hành khách trong tình hình kinh tế tồi tệ như này”, Ông cũng nhấn mạnh rằng giá nhiên liệu sẽ cần phải được hạ xuống để người dân có thể đáp ứng được.

Theo Liên đoàn Vận tải Đường bộ Thái Lan, khoảng 1.000 tài xế xe tải từ 10 tổ chức xe tải và xe buýt trên khắp Thái Lan đã tham gia cuộc biểu tình. Những người tài xế này nói rằng: “Nếu chính phủ phớt lờ yêu cầu của chúng tôi, chúng tôi sẽ đổ đầy chỉ 20 lít xăng vào mỗi xe tải và lái chúng cho đến khi các thùng của chúng tôi cạn sạch. Chúng tôi sẽ để xe tải ở đó.”

Các nhóm tài xế xe tải cơ lỡn, bao gồm LTFT, đã tổ chức một cuộc biểu tình tương tự vào tháng 10. Họ đang kêu gọi giá xăng dầu nên được giới hạn ở mức 25 baht thông qua các bước như cắt giảm thuế nhiên liệu.

Thủ tướng Prayuth gần đây cho biết nội các của ông đã thông qua khoản tài trợ 20 tỷ baht từ khoản vay khẩn cấp để giúp giới hạn giá bán lẻ dầu diesel. Ông Prayuth nói rằng mặc dù trợ giá dầu diesel sẽ tiêu tốn 3 tỷ baht mỗi tháng, nhưng quỹ đã cạn kiệt. Ông nói: “Xin đừng gây áp lực lên chúng tôi. Xin hãy thông cảm cho đất nước vào lúc này.”

Trong một báo cáo cuối tháng 10, Ngân hàng TMBThanachart của Thái Lan dự báo giá xăng và dầu diesel bán lẻ ở nước này sẽ tăng 25% cho đến năm 2022. Ngân hàng này cho biết chi tiêu của quốc gia cho dầu sẽ tăng lên 200 tỷ baht, tương đương 1,3% GDP, với các doanh nghiệp vận tải phải chi ra 183 tỷ baht và khu vực gia dụng là 17 tỷ baht.

Và giá năng lượng cao đang có tác động sâu rộng đến nhiều lĩnh vực trong nước và phần còn lại của các ngành khác, bao gồm cả ngành công nghiệp thịt, gia cầm và xây dựng.

Liên đoàn Chăn nuôi và Nuôi trồng thủy sản Thái Lan kêu gọi chính phủ bãi bỏ thuế nhập khẩu thức ăn chăn nuôi, nói rằng giá thức ăn chăn nuôi đã tăng từ 20% đến 30% do giá ngô, đậu nành và các nguyên liệu khác tăng cao.

Một giám đốc điều hành của liên đoàn cho biết sự gia tăng những chi phí này diễn ra trong bối cảnh nhu cầu ngày càng tăng đối với ngô và đậu nành để sản xuất nhiên liệu sinh học ở những nơi như Mỹ và Brazil thay thế cho dầu.

Nhà sản xuất gia cầm Thái Lan GFPT đã lỗ ròng 87,28 triệu baht trong quý 3 năm nay so với mức lãi ròng 342 triệu baht cùng thời điểm năm ngoái. Công ty đổ lỗi cho giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi gà cao là ngô và đậu nành.

Tại Philippines, quốc gia phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu hầu hết các loại nhiên liệu, giá dầu tăng đã ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế.

Với việc dỡ bỏ các hạn chế đi lại ở Manila và các thành phố lớn khác, đây có thể là thời điểm bận rộn đối với những chiếc xe jeepney, phương tiện giao thông công cộng phổ biến nhất trong nước. Tuy nhiên, thu nhập của người lái xe đã giảm do chi phí nhiên liệu tăng cao.

Để giúp xoa dịu nỗi đau kinh tế của nhân dân, chính phủ Thái Lan đang trao tổng cộng 1 tỷ peso ( hơn 449 tỷ đồng) cho 178.000 người điều khiển xe jeepney và các phương tiện công cộng khác. Quốc gia này hy vọng động thái này và các bước hành động khác sẽ giúp giảm lạm phát.

Tại Singapore, chi phí tăng cao đang định hình lại lĩnh vực bán lẻ điện. Giá năng lượng tăng vọt, bao gồm cả khí đốt tự nhiên, đã đẩy giá mua điện lên cao. Điều đó đã gây ra “chênh lệch tiêu cực” - khi chi phí mua sắm cao hơn giá bán lẻ.

Trong khi đó, Malaysia đang hưởng lợi từ giá khí đốt tự nhiên hóa lỏng tăng cao khi nước này tăng xuất khẩu nhiên liệu này. Mặc dù Indonesia là nước nhập khẩu dầu ròng, cán cân thương mại của nước này vẫn tích cực trong 18 tháng liên tiếp tính đến tháng 10 do giá than và dầu cọ tăng mạnh.

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei