Hậu vàng son 

Cái tên HAGL được biết tới rộng rãi đầu tiên là nhờ bóng đá. Từ đầu những năm 2000, Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức của HAGL đã khởi xướng việc tư nhân hóa bóng đá, đã mua và đổi tên đội bóng Gia Lai thành HAGL, liên tiếp ghi dấu ấn nhờ những chiếc cúp, những vụ chuyển nhượng đình đám…

Tiếp đó, HAGL lấn sân sang bất động sản, với hàng loạt dự án phủ khắp các tỉnh, thành phía Nam, tiêu biểu là tại TP.HCM. Tuy nhiên, sau giai đoạn vàng son 2009-2012, HAGL tuyên bố rút khỏi thị trường nhà đất và đầu tư vào nông nghiệp. Nhưng hành trình “làm nông” của họ không trải hoa hồng.

Ông Đoàn Nguyên Đức chia sẻ: Gần 10 năm qua, HAGL đã đầu tư phát triển trồng mới cây cao su quy mô lớn tại 3 nước Đông Dương, nhưng đã không may mắn. Khi bắt đầu trồng thì giá mủ lên đến 5.000USD/tấn. Rồi khi chính thức khai thác thì kinh tế khủng hoảng, giá mủ giảm sâu (hiện vẫn chỉ khoảng 1.300USD/tấn). Từ đó, hoạt động khai thác mủ cao su gần như ngưng trệ toàn bộ.

“Lý do trên đã khiến HAGL bị mất thanh khoản, không đủ khả năng trả nợ gốc và lãi vay đến hạn. Mặc dù đã được Chính phủ, NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại xem xét tái cấu trúc nợ, giảm lãi suất, doanh nghiệp cũng chủ động cơ cấu lại nguồn vốn theo hướng giảm nợ, nhưng tổng dư nợ vay của HAGL vẫn còn khoảng 23.000 tỷ đồng, chi phí lãi vay phát sinh hằng năm rất lớn”, ông Đức nói.

Với mục đích lấy ngắn nuôi dài, tạo thanh khoản, HAGL đã mạnh dạn chuyển sang trồng cây ăn trái (đã trồng đến 12.000ha), với các sản phẩm chủ lực là chuối, thanh long, chanh dây, bưởi da xanh, mít,… xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Nhưng dù đạt kim ngạch hàng trăm triệu USD mỗi năm, trái cây vẫn không thể giúp HAGL thoát khỏi khó khăn về thanh khoản, giá cổ phiếu giảm sâu, đối diện với nguy cơ bị bán giải chấp để trả nợ.

Ngã rẽ mới

Giữa khó khăn vây bủa, ông Đoàn Nguyên Đức đã tìm gặp và đề nghị ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Công ty CP Ô tô Trường Hải (THACO) hợp tác đầu tư vào Công ty Nông nghiệp HAGL (HAGL Agrico), cùng hợp tác đầu tư giai đoạn 2 dự án khu phức hợp HAGL tại Yangon (Myanmar).

Ngay sau đó, vào tháng 3/2018, THACO đã ứng cho HAGL Agrico các khoản tiền để phát triển thêm diện tích cây ăn trái, thanh toán các khoản nợ đến hạn 1.577 tỷ đồng,… và tiến hành nghiên cứu khả thi cho hợp tác đầu tư chiến lược với HAGL. 

Ngày 03/08/2018, THACO đã chính thức ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược với HAGL để đầu tư vào HAGL Agrico và HAGL Myamar. THACO và nhóm cổ đông đã đầu tư hơn 3.800 tỷ đồng vào HAGL Agrico; Đại Quang Minh đầu tư vào HAGL Myamar 4.000 tỷ đồng, đồng thời chịu trách nhiệm chính đối với dự án tổ hợp tại Myanmar - dự án đầu tư được xem là tiêu biểu của doanh nghiệp Việt vào Myanmar, thể hiện mối quan hệ hợp tác kinh tế tốt đẹp giữa 2 nước.

Đến nay, THACO đã chính thức bỏ ra hơn 7.800 tỷ đồng để sở hữu 35% HAGL Agrico và 51% HAGL Land. Và để HAGL phát triển nhanh và bền vững, có lợi nhuận tốt cho những năm sau, Thaco cam kết sẽ thu xếp để cơ cấu lại các khoản nợ vay khoảng 14.000 tỷ đồng, tiếp tục huy động vốn đầu tư vào việc chăm sóc diện tích trồng cây ăn trái đã có, phát triển mở rộng diện tích và tiếp tục đầu tư giai đoạn 2 dự án Myanmar.

Theo ông Đoàn Nguyên Đức, có thể nói đây là một trong những thương vụ lớn nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam hiện tại, đối với 2 doanh nghiệp trong nước. Ông trân trọng mối quan hệ hợp tác này, và xem đây là một điển hình tốt đẹp của mối quan hệ hợp tác giữa 2 doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam giúp đỡ nhau vượt qua khó khăn, cùng nhau thực hiện hoài bão to lớn.

Kỳ vọng lớn

HAGL và THACO là 2 Tập đoàn kinh tế lớn với những thế mạnh riêng: HAGL có quỹ đất rộng lớn lên đến 80.000ha trong vùng tam giác phát triển kinh tế 3 nước Đông Dương, có đội ngũ cán bộ kỹ sư nông nghiệp hàng ngàn người được đào tạo bài bản; THACO đặc biệt mạnh mẽ về tài chính, cơ khí, tự động hóa, giàu kinh nghiệm trong quản trị doanh nghiệp và quản lý sản xuất quy mô lớn… 

“Tôi tin tưởng rằng việc hợp tác với THACO sẽ giúp HAGL Agrico phát triển rất nhanh, trở thành công ty hàng đầu Việt Nam và khu vực trong lĩnh vực trồng trọt và xuất khẩu trái cây tươi, sản phẩm trái cây chế biến, mang về giá trị gia tăng lớn”, ông Đức bày tỏ.
Theo tiết lộ của Chủ tịch HAGL, các bên đã thống nhất những chiến lược phát triển dài: Sẽ đưa HAGL Agrico trở thành Tập đoàn nông nghiệp hàng đầu nhờ những lợi thế về quỹ đất rộng lớn thuộc vùng khí hậu nhiệt đới với thổ nhưỡng thích hợp, nguồn nước đầy đủ, nguồn lao động dồi dào… khó doanh nghiệp nào trong khu vực có được.

Riêng về cơ cấu cây trồng, bên cạnh cây cao su hiện có, HAGL Agrico sẽ tiếp tục đầu tư phát triển cây ăn trái và cây dược liệu nhiệt đới. Cụ thể, sẽ mở rộng diện tích cây ăn trái từ 12.000ha lên 30.000ha trong 2019 và 2020; trồng 5.000ha cây dược liệu phục vụ chiết xuất - chế biến nguyên liệu cung ứng cho ngành dược, sản xuất thực phẩm chức năng và đồ uống. Về cây cao su với khoảng 40.000ha, dù giá mủ hiện tại thấp nhưng vẫn hy vọng chu kỳ tăng trở lại. Hơn nữa, khi cây cao su đạt độ tuổi từ 15 năm trở lên, việc khai thác gỗ sẽ mang lại giá trị kinh tế rất cao.

Với sự hợp tác đầu tư của THACO, HAGL Agrico sẽ hướng dần đến tự động hoá tất cả các khâu sản xuất, xây dựng các nhà máy chế biến hiện đại tạo ra các sản phẩm từ trái cây với chất lượng cao, đủ điều kiện xuất khẩu vào các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu,…

“Chúng tôi cam kết sẽ đồng hành cùng nhau để đưa HAGL Agrico trở thành Tập đoàn nông nghiệp hùng mạnh, dự án tổ hợp tại Myanmar là dự án kiểu mẫu, là biểu tượng của Việt Nam tại Myanmar; Góp phần quan trọng vào công cuộc phát triển ngành nông nghiệp nói riêng và kinh tế xã hội Việt Nam – Lào – Campuchia – Myanmar nói chung. Đó là tâm huyết, hoài bão của các doanh nghiệp làm ăn chân chính!”, ông Đoàn Nguyên Đức khẳng định.

HAGL hiện sở hữu tổ hợp lớn trung tâm thương mại, văn phòng cho thuê, khách sạn 5 sao và căn hộ cao cấp, gồm 10 tòa nhà 27 tầng nằm trên diện tích 8ha tại trung tâm TP. Yangon, Myanmar. Đây là dự án lớn có tổng mức đầu tư 440 triệu USD, đã hoàn thành giai đoạn 1 và đưa vào khai thác 2 tòa nhà văn phòng 80.000m2, 1 trung tâm thương mại 36,000m2 và 1 khách sạn 5 sao với 420 phòng. Sang giai đoạn 2 với sự tham gia của THACO, dự án sẽ có thêm 1.000 căn hộ cao cấp với hơn 140.000m2 sàn, 2 block văn phòng 80.000m2 và 1 trung tâm thương mại 40.000m2.  Dự kiến dự án sẽ hoàn thành giai đoạn 2 và đưa vào sử dụng trong tháng 4/2020.

Đoàn Kiên Giang