Thế nhưng, không phải dự án nào cũng thành công. Nhiều thành phố được xây dựng rầm rộ nhưng lại thiếu cư dân, trở thành những "thành phố ma" nổi tiếng, nơi các tòa nhà cao tầng sừng sững nhưng vắng bóng người.

Một trong những nguyên nhân chính là tâm lý đầu tư vào bất động sản của người dân. Hơn 70% tài sản hộ gia đình ở Trung Quốc gắn liền với nhà đất, khiến thị trường phát triển theo hướng đầu cơ. Khi nền kinh tế suy yếu, bong bóng bất động sản vỡ, giá nhà giảm mạnh, nhiều căn hộ bị bỏ trống, thị trường gần như đóng băng.

Dù trong thập kỷ qua, một số khu vực đã có thêm cư dân, nhưng mức độ nhà trống vẫn rất lớn. Theo ước tính, Trung Quốc có từ 65 đến 80 triệu đơn vị nhà ở chưa có người ở. Quận Kangbashi (Ordos, Nội Mông) là ví dụ điển hình. Năm 2010, khu vực này được thiết kế cho 300.000 người nhưng chưa đến 10% số căn hộ có người ở. Hiện tại, dân số đã tăng lên hơn 120.000 người, nhưng vẫn còn nhiều tòa nhà bỏ không.

Một số dự án thậm chí còn thất bại hơn. Khu tài chính Yujiapu ở Thiên Tân từng được kỳ vọng trở thành "Manhattan của Trung Quốc", nhưng sau hơn một thập kỷ, nơi đây vẫn hoang vắng, thiếu sức sống. Hạ tầng hoành tráng với các tòa nhà chọc trời, đại lộ rộng lớn và hệ thống tàu điện ngầm hiện đại nhưng không thu hút được các doanh nghiệp và cư dân.

Xiong’an, đặc khu kinh tế ở tỉnh Hà Bắc, cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Dù được Bắc Kinh đặt nhiều kỳ vọng, nhưng tốc độ phát triển chậm, thiếu việc làm và hạ tầng chưa hoàn thiện khiến khu vực này vẫn chưa thể trở thành trung tâm kinh tế như mong đợi.

Một trong những trở ngại lớn nhất của các "thành phố ma" là việc làm. Không có nền kinh tế đủ mạnh để thu hút dân cư, những khu đô thị này chỉ đơn thuần là các tòa nhà đẹp mắt nhưng thiếu sức sống. Theo phó giáo sư Sarah Williams tại Viện Công nghệ Massachusetts, "người ta có thể mua nhà như một khoản đầu tư, nhưng điều đó không đủ để biến một nơi thành thành phố thực sự. Cần có việc làm để phát triển".

Mối đe dọa lớn nhất đến từ những thành phố nhỏ hơn, ít được biết đến. Các khu vực này không chỉ gây lãng phí tài nguyên mà còn đẩy hàng triệu người vào cảnh mắc kẹt với những căn hộ không có giá trị thực sự.

"Chúng đại diện cho những khu vực đầu tư quá mức đang bỏ trống và đe dọa đến sinh kế của những người đã mua căn hộ tại đó vì họ có khả năng sẽ không nhận được lợi nhuận từ khoản đầu tư của mình", Williams cho biết. 

Ngọc Ánh (theo Newsweek, SCMP)