Khó khăn chung

Theo báo cáo của Hải Quan tỉnh Lạng Sơn, tính đến thời điểm hiện tại, trên các cửa khẩu của tỉnh (Hữu Nghị, Tân Thanh, Cốc Nam, Chi Ma, Ga Đồng Đăng) đã thực hiện thông quan được hơn 7.048 xe, trong đó xuất khẩu hơn 3.369 xe, nhập khẩu hơn 3.679 xe. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trên địa bàn tỉnh những tháng đầu năm đạt 360 triệu USD giảm 47% so với cùng kỳ năm 2019; trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 210 triệu USD giảm 46,4 % so với cùng kỳ năm 2019.

Tại cửa khẩu Tân Thanh,theo ghi nhận của PV báo Nhà báo và Công luận cho thấy, mặt hàng xuất khẩu chủ yếu vẫn là nông sản khi chiếm khoảng 80%. Việc thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu được thực hiện từ ngày 20/02/2020, nhưng vẫn còn hạn chế. Tính đến thời điểm trung tuần tháng 3 mới chỉ xuất khẩu được hơn 500 xe trái cây, do phía Trung Quốc tiếp tục tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh và thiếu lao động xếp dỡ, sang tải hàng hóa.

Theo ông Nguyễn Quang Tuấn – GĐ Công ty TNHH Bảo Nguyên, công suất tối đa của bãi được 1200 xe, hiện tại đã có hơn 900 xe nằm tại đây chờ thông quan. Nếu tình trạng tồn hàng cứ kéo dài như hiện tại, khoảng 1 tuần nữa bãi xe không thể đáp ứng. Trước đây thông quan 300-400 xe/ ngày thì doanh thu bình ổn, thậm chí là có lãi. Nhưng bây giờ số xe thông quan giảm còn hơn 100 xe. Trong khi đó tỉnh cũng có chỉ đạo giảm thu phí xe đậu trong bãi còn 50% so với giá ban đầu. Hiện tại, đơn vị cũng đang căng sức để đủ được tiền trả nhân viên và lãi ngân hàng.

Cùng ý kiến, ông Trần  Ngọc Anh – PGĐ điều hành Công ty TNHH Xuân Cương - đơn vị khai thác dịch vụ tại cửa khẩu Hữu Nghị cho rằng, do việc đóng biên và ngừng cấp thủ tục thông quan cho khách nên doanh thu mảng dịch vụ đưa đón gần như bằng không có. Ở mảng bến bãi, bình thường thu 400k/ngày nhưng bây giờ chỉ thu 200k/ngày để hỗ trợ cho doanh nghiệp, các chi phí thu bến bãi giảm 50%.

Chia sẻ với PV, một số doanhnghiệp chuyên xuất nhập khẩu hàng hoa quả tại cửa khẩu Tân Thanh cho biết:“Các mặt hàng hoa quả thời điểm này đang gặp khó khăn, chúng tôi không làm thế nào để xuất khẩu được nhanh nhất khi mà các doanh nghiệp phải chuyển từ xe lạnh sang xe nóng xong đợi đến giờ đến lượt mới được xuất hàng. Thực tế, do thời gian chờ đợi lâu, điều kiện bảo quản không đảm bảo đã khiến nhiều xe hàng bị hỏng, khiến chúng tôi phải bù lỗ. Sắp tới tình hình không cải thiện thì nhiều khả năng sẽ phải cầm cố nhà cửa để vay ngân hàng mới có tiền để làm ăn.”

Còn tại cửa khẩu Hữu Nghị, bà Nguyễn Thu Thuỷ - Chủ tịch HĐQT Công ty XNK Logictis cho hay: “Trước đây, tất cả các biên giới phía bắc và cửa khẩu đường biên đều mở cửa thông quan, nhưng bây giờ đóng hết và mới mở lại các cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma. Thời gian qua, rõ ràng tần suất lượng xe qua lại rất đông kể cả bên Việt Nam, Trung Quốc.  Bãi Hữu Nghị thì trước kia đã chật rất hay tắc rồi, đến bây giờ thì gần như quá tải và doanh nghiệp thì lúng túng, xe TQ vào, xe VN đón bên này nhưng cũng không thể đón được vì quá chật mà không kết nối được với nhau thì gây ra tình hình tắc càng nặng hơn. Có ngày công ty chúng tôi ách tắc cả trăm xe trên cửa khẩu khiến cho thiệt hại kinh tế không hề nhỏ.”

Là lái xe cho 1 đơn vị vận chuyển hàng hóa nông sản, anh Nguyễn Thế Long ở Hải Dương chia sẻ: “Dịch covid-19 ảnh hưởng rất nhiều đến cánh tài xế chúng tôi. Lượng hàng hóa thông quan khó khăn, chúng tôi phải nằm ở trên bãi nhiều ngày. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng cũng tuyên truyền nhiều nên tâm lý anh hem có phần ổn định. Mỗi khi thông quan đều được kiểm dịch y tế chặt chẽ nên cũng không có gì đáng ngại"

Tìm giải pháp gỡ khó

Trước vấn đề trên trao đổi với PV, bà Hoàng Thị Thiều Hoa-  Phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan Tân Thanh cho biết đơn vị đã đề xuất các giải pháp nhằm hướng đến việc taọ điều kiện thuận lợi cho các đơn vị thông quan.

  “Vào thời điểm hiện nay, thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa của cơ quan hải quan không có gì thay đổi. Chúng tôi tạo mọi điều kiện cho hàng hóa thông quan, thời gian chỉ khoảng 5 phút đã xong 1 lô hàng” - bà Hoàng Thị Thiều Hoa nhấn mạnh

Còn ở cửa khẩu Hữu Nghị, hiện tại lượng xe xuất nhập khẩu hàng hóa lưu thông qua chi cục vẫn diễn ra theo tiến độ. Tuy nhiên có tình trạng phải xếp hàng hàng đến lượt vì đây là thủ tục trong việc thực hiện công tác phòng chống dịch. Về góc độ của đơn vị lý kể từ khi mở lại cửa khẩu cũng bám sát thông tin bên phía Hải quan Trung Quốc để thường xuyên tiến hành trao đổi và hội đàm các giải pháp làm sao thông suốt cho cả hai bên.

Chia sẻ thêm về hoạt động tại cửa khẩu lớn nhất cả nước, ông Nguyễn Hữu Minh – Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải Quan Hữu Nghị cho biết: “Ở Hữu Nghị có 2 đặc khu giao thương. Thứ nhất là đường hàng hóa B1 (đường chuyên dụng) dành cho hàng hóa xuất nhập khẩu và đường cổng chính là đường xuất nhập cảnh. Hiện tại, chúng tôi tiến hành mở song song 2 đường thông dụng. Đến thời điểm hiện tại, cơ bản thảo gỡ được hiện tượng ách tắc".

Về phía UBND Tỉnh Lạng Sơn, nắm bắt được tình hình thực tế nên lãnh đạo Tỉnh cũng đã thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị chức năng. Trong văn bản kiến nghị đề xuất mới nhất với Chính Phủ, Tỉnh Lạng Sơn đã nhấn mạnh: “ Để sẵn sang khôi phục trở lại hoạt động xuất nhập khẩu, mua bán, trao đổi hàng hóa cư dân biên giới qua các cửa khẩu phụ khác ngoài cửa khẩu phụ Tân Thanh, Cốc Nam đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép, nâng cao năng lực thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh, UBND Tỉnh Lạng Sơn kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu phụ còn lại trên địa bàn Tỉnh khi phía Trung Quốc mở cửa chính thức.”

Hiện nay, phía Trung Quốc đã cho khôi phục hình thức mua bán, trao đổi hàng hóa cưa dân biên giới (việc mua bán hàng hóa của cư dân biên giới theo chính sách 8.000 NCT/người/ngày.) qua các cửa khẩu phụ Tân Thanh và Cốc Nam. Dự báo trong thời gian tới lượng hàng hóa xuất nhập khẩu sẽ tăng nhanh và các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa chính ngạch, tiểu ngạch, mua bán, trao đổi cư dân biến giới sẽ được khôi phục lại ở tất cả các cửa khẩu trên địa bàn Tỉnh Lạng Sơn.  

Hoàng Dương