Atiso là loại thảo dược có tính mát, vị ngọt đắng, không độc, có nhiều thành phần bổ dưỡng cho sức khỏe con người nên từ lâu được mọi người sử dụng để thay thế trà uống hàng ngày và chế biến các món ăn ngon bổ dưỡng.    

Bộ phận của cây Atiso được dùng làm rau ăn là cụm hoa bao gồm đế mang hoa, các lông tơ, và các lá bắc. Bông atiso khi nấu chín có tác dụng bổ dưỡng tăng lực, kích thích tiêu hóa làm ngon miệng, lợi gan mật, trợ tim, lợi tiểu, chống độc, tăng tiết sữa cho sản phụ…

Trong đông y, hoa Atiso còn được dùng trong các trường hợp đau gan, viêm gan, đau dạ dày, ăn uống không tiêu, sản phụ ít sữa, tiểu đường thống phong, thấp khớp, nóng trong, suy nhược cơ thể...

Chính vì sự bổ dưỡng và công dụng đa năng nên hoa Atiso được rất nhiều người săn lùng, tìm mua để bổ sung vào thực đơn nấu ăn hằng ngày, làm thuốc, nấu nước uống…

Mùa hoa Atiso thường diễn ra hằng năm từ đầu tháng 2 tới tháng 5, việc trồng và chăm cho cây Atiso ra hoa cũng rất khó khăn bởi vì Atiso là cây không thích hợp với khí hậu mưa nhiều nên khả năng sinh trưởng, phát triển rất kém. Vì vậy hoa Atiso được trồng chủ yếu ở vùng đất có thời tiết ôn hòa như Đà Lạt, Sa Pa…

Anh Nguyễn Văn Tuấn, một chủ vườn tại Đà Lạt cho biết: “Vườn của chúng tôi trồng cây Atiso theo hướng hữu cơ nên chất lượng rất uy tín, mỗi khi có hoa thì các thương lái đều đến tận vườn thu mua, hoặc có người đặt trước thì chúng tôi sẽ đóng gói và gửi đi. Mỗi năm chỉ được một mùa thôi, còn mùa mưa lạnh thì bông tươi hầu như là không có, trừ khi chúng tôi có thể kiểm soát thời tiết thôi”.

Vườn Atiso của anh Tuấn đã vào cuối vụ.

Hiện tại, hoa Atiso đang được bán trên thị trường với mức giá 150.000 đồng – 250.000 đồng/kg tùy loại. Trọng lượng mỗi bông Atiso rất nặng, từ 2 – 3 bông đã tới 1kg, thậm chí có bông còn nặng tới gần 1kg.

Chị Trương Thị Huệ (Hà Nội) cho hay: “Canh Atiso là một trong những loại canh mình thích nhất, rất thanh nhiệt cơ thể, lại thơm ngon. Đang vào cuối mùa nên tranh thủ mua về bổ sung vào thực đơn hằng ngày của gia đình”. Tuy nhiên, chị Huệ cho biết giá Atiso mua khá cao và cũng rất khó tìm mua, thường phải đặt trước mới có.

Trên hội mua bán Atiso Đà Lạt, những bông Atiso cuối vụ đang được rao bán với số lượng ít.

Chị Ngọc Hương (Đà Lạt) cho hay: “Sắp vào mùa mưa, cũng gần hết vụ, chỉ còn lại những vườn thu hoạch muộn mới có bán nên giá thành thời điểm này là khá chát”.

Atiso cũng là loại cây đem lại giá trị kinh tế cao, mang lại cho người nông dân thu nhập khá. Ngày nay, nhiều trang trại trồng Atiso ở Đà Lạt đã ứng dụng các công nghệ, áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP từ khâu gieo trồng, chăm bón đến thu hái để cây Atiso sinh trưởng tốt, đạt chất lượng cao.

                                                                             Bài và ảnh: Lê Trang