Một quan chức quốc phòng Mỹ và một nguồn tin khác cho biết các quân nhân Nga đã tiến vào một căn cứ không quân ở Niger, nơi lực lượng Mỹ đang có mặt. Nga sử dụng một nhà chứa máy bay riêng biệt trong căn cứ, được gọi là Căn cứ Không quân 101, cạnh Sân bay Quốc tế Diori Hamani ở Niamey, thủ đô của Niger.

Động thái này đặt quân đội Mỹ và Nga lại gần nhau vào thời điểm cạnh tranh quân sự và ngoại giao giữa hai quốc gia ngày càng gay gắt vì cuộc xung đột ở Ukraine, đồng thời đặt ra câu hỏi về số phận của các cơ sở quân sự Mỹ ở Niger sau khi nước này rút quân.

Niger đã yêu cầu Mỹ rút gần 1.000 binh sĩ khỏi đất nước. Sau các cuộc đảo chính năm ngoái, Mỹ và các đồng minh buộc phải rút quân khỏi một số quốc gia châu Phi do nhóm cầm quyền muốn tránh xa các chính phủ phương Tây. Ngoài việc sắp rời Niger, quân đội Mỹ cũng đã rời Chad trong những ngày gần đây, trong khi lực lượng Pháp bị buộc rời khỏi Mali và Burkina Faso. 

Sau cuộc đảo chính, quân đội Mỹ đã chuyển một số lực lượng từ Căn cứ Không quân 101 đến Căn cứ Không quân 201 ở thành phố Agadez. Hiện chưa rõ thiết bị quân sự còn lại của Mỹ ở Căn cứ Không quân 101 là gì. 

Trong khi đó, Nga đang tìm cách tăng cường quan hệ với các quốc gia châu Phi. Ví dụ, Mali trong những năm gần đây đã trở thành một trong những đồng minh châu Phi thân cận nhất của Nga. Lực lượng lính đánh thuê của Tập đoàn Wagner được triển khai ở Mali để chống lại quân nổi dậy thánh chiến.

Quan chức Mỹ cho biết chính quyền Niger đã thông báo với chính quyền Tổng thống Joe Biden rằng khoảng 60 quân nhân Nga sẽ có mặt ở Niger.

Việc tăng cường hợp tác quân sự giữa Nga và Niger là trung tâm của bất đồng giữa Mỹ và chính quyền Niger. Truyền thông Nga ngày 11/4 đưa tin Nga đang gửi thiết bị và 100 huấn luyện viên quân sự tới Niger. Một trong những nguồn tin cho biết quân đội Nga đã có mặt tại nước này từ trước tháng 4.

Hồi tháng 3, các quan chức ngoại giao và quân sự của Mỹ đã đến thăm Niger và bày tỏ lo ngại về sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Nga ở nước này. Họ cũng đặt ra câu hỏi về tương lai của Căn cứ Không quân 101 và liệu nó có được nhượng lại cho Nga hay không. Chỉ vài ngày sau cuộc họp, Niger tuyên bố chấm dứt hiệp định cho phép quân nhân và nhân viên dân sự Mỹ hoạt động tại nước này.

Một tướng hai sao của Mỹ đã được cử đến Niger để sắp xếp một cuộc rút quân. Mặc dù chưa có quyết định nào được đưa ra về tương lai quân đội Mỹ ở Niger, nhưng quan chức này cho biết kế hoạch là để họ trở về căn cứ Bộ Tư lệnh châu Phi của Mỹ, đặt tại Đức. Hơn một nửa quân đội Mỹ đồn trú tại căn cứ quân sự Pháp ở thủ đô N'Djamena của Chad hiện đã rời đi và chuyển đến Đức.

Hoài Phương (theo Reuters, CNN)