Lễ hội và sự chủ quan

Trong một khoảng thời gian ngắn vào tháng 5, Indonesia dường như đã rơi vào cơn đại dịch COVID-19 tồi tệ nhất. Các ca nhiễm mới hàng ngày lần đầu tiên đạt mốc 20.000 vào ngày 24/6 và tình hình đã trở nên tồi tệ hơn nhiều trong những ngày gần đây, khi nước này ghi nhận số ca nhiễm vượt qua con số 30.000 từ thứ Năm (8/7) tuần trước. Số người chết hàng ngày là 1.150 người vào thứ Ba (13/7) cũng là một kỷ lục.

Số ca bệnh gia tăng đã gây ra tình trạng quá tải bệnh viện ở nhiều khu vực trên đảo Java đông dân cư của Indonesia. Tỷ lệ sử dụng giường bệnh của sáu khu vực hành chính, bao gồm cả Jakarta, hiện đạt hơn 80%. Đã có một số báo cáo địa phương về tình trạng thiếu oxy, mà chính phủ đã cố gắng giải quyết bằng cách chuyển oxy công nghiệp đến các bệnh viện.

Các quan chức chính phủ và các nhà dịch tễ học cũng nhanh chóng chỉ ra dịp lễ Eid là nhân tố chính cho sự gia tăng số ca nhiễm gần đây. Mỗi năm, người Indonesia trở về làng quê của họ để ăn mừng sau tháng nghỉ lễ Ramadan với đại gia đình của họ, và đây chính một sự kiện siêu lây lan tiềm năng trong thời kỳ đại dịch. Chính phủ Indonesia đã ban hành lệnh cấm đi lại từ đầu đến giữa tháng 5, nhưng ít nhất 1,5 triệu người được cho là đã về nhà với đại gia đình của họ.

Sự chủ quan cũng có thể là một yếu tố gây nên tình trạng báo động này. Dữ liệu về xu hướng di chuyển của quốc gia này từ Google cho thấy người Indonesia đã "đi chơi xa" hơn trong vài tháng qua so với cùng kỳ năm ngoái.

Chẳng hạn, từ đầu tháng 3 đến đầu tháng 7 năm ngoái, xu hướng di chuyển đến các địa điểm như nhà hàng và trung tâm mua sắm giảm trung bình 28%, nhưng chỉ giảm 9,5% trong cùng kỳ năm nay. Cả hai số liệu đều được so sánh với khoảng thời gian cơ sở từ ngày 3/1 đến ngày 6/2 năm 2020.

Luhut Pandjaitan, Bộ trưởng điều phối các vấn đề hàng hải và đầu tư, người đứng đầu các biện pháp COVID khẩn cấp của chính quyền trung ương, cho biết: "Sẽ phải giảm tối thiểu 30% khả năng di chuyển từ giai đoạn cơ sở của chính phủ Indonesia từ ngày 24/5 đến ngày 6/6. Bây giờ nó vẫn ở khoảng 26-27% ... Nếu tuần này chúng ta có thể đạt mức 50%, tuần tới chúng ta sẽ có thể thấy các ca nhiễm đi ngang và giảm dần".

Biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao cũng được cho là nguyên nhân gây ra sự gia tăng gần đây. Indonesia có tỷ lệ lưu hành tích lũy ở vùng đồng bằng là 25%, theo cổng thông tin outbreak.info từ Scripps Research của Hoa Kỳ, cao hơn lần lượt là 19% và 14% ở Malaysia và Thái Lan.

Một quan chức chính phủ cho biết: “Chính phủ không ngờ rằng các biến thể của virus Corona mới như biến thể Delta và những biến thể khác sẽ xâm nhập và lây lan rất nhanh như bây giờ".

Tốc độ tiêm chủng chậm

Việc tiêm chủng tại Indonesia diễn ra chậm chạp cũng được xem là một yếu tố. Chỉ có 5,2% dân số đủ điều kiện của Indonesia được tiêm chủng đầy đủ tính đến ngày 6/7. Mặc dù bắt đầu chương trình tiêm chủng muộn hơn Indonesia, nhưng Malaysia đã tiêm chủng đầy đủ cho 8,8% dân số đủ điều kiện.

Gần 85% vắc xin mà Indonesia đã nhận được vào cuối tháng 6 là từ Trung Quốc, và đã có những nghi ngờ về hiệu quả của chúng, đặc biệt là trong việc chống lại biến thể delta. Việc hoài nghi đối với các mũi tiêm của Trung Quốc xuất phát từ báo cáo của các nhân viên y tế chủ yếu được tiêm vắc xin Sinovac của Trung Quốc và thông tin từ Thái Lan khi gần 700 nhân viên y tế đã nhiễm COVID sau khi đã tiêm đầy đủ 2 mũi vắc xin của Trung Quốc. 

Tuy nhiên, các quan chức chính phủ đã lưu ý rằng vắc xin của Trung Quốc vẫn có hiệu quả trong việc ngăn ngừa các triệu chứng nghiêm trọng và tử vong. Họ cho rằng, ở một số quốc gia tình trạng nhiễm COVID-19 vẫn diễn ra đối với nhiều người đã tiêm vắc xin không phải của Trung Quốc. 

"Số ca nhiễm được xác nhận của Israel đang tăng gấp 4-5 lần. Israel là quốc gia nhanh nhất được tiêm vắc xin Pfizer", Bộ trưởng Bộ Y tế Budi Gunadi Sadikin cho biết tại một sự kiện do Câu lạc bộ phóng viên nước ngoài tại Jakarta tổ chức gần đây, khi được hỏi về những nghi ngờ đối với vắc xin Trung Quốc.

Ông nói: “Đúng là có sự khác biệt về hiệu quả giữa các loại vắc-xin, nhưng sự gia tăng các ca nhiễm gần đây là do các biến thể Delta. Nó tấn công mọi quốc gia”.

Bộ trưởng Điều phối Các vấn đề Hàng hải và Đầu tư Pandjaitan gần đây đã thừa nhận rằng chính phủ đang chuẩn bị cho "tình huống xấu nhất" với số ca mới hàng ngày lên đến con số 70.000.

Tri Yunis Miko Wahyono, một nhà dịch tễ học tại Đại học Indonesia, thậm chí đã vẽ một bức tranh còn nghiêm trọng hơn. Ông cho biết nếu tỷ lệ dương tính khoảng 30% không thay đổi và chính phủ quản lý để tăng cường các xét nghiệm hàng ngày lên mục tiêu 400.000 đến 500.000, thì dữ liệu có thể thay đổi với số ca nhiễm hàng ngày đạt 100.000 trường hợp. Ông dự đoán rằng đỉnh điểm có thể đến vào khoảng một tuần sau khi thực hiện các biện pháp hạn chế xã hội khẩn cấp.