Sau sự thù địch ban đầu đối với tiền điện tử, các ngân hàng trung ương đang bắt đầu công nhận và đón nhận blockchain - xương sống công nghệ đằng sau đồng tiền số Bitcoin. Blockchain bao gồm một loạt các công nghệ có thể lập trình với các thông số và thuật toán có thể điều chỉnh, cung cấp các cách khác nhau để theo dõi và truy tìm tài sản. Công nghệ này tạo cơ hội chưa từng có để quản lý việc phát hành tiền tệ.

Có sự phân biệt giữa tiền kỹ thuật số theo nghĩa rộng và tiền điện tử dựa trên công nghệ blockchain. Hầu hết tiền đã là kỹ thuật số - nó chỉ tồn tại dưới dạng các đơn vị trong cơ sở dữ liệu máy tính. Các ngân hàng trung ương có các biện pháp và kiểm soát khác nhau đối với lượng tiền mặt vật chất đang lưu thông so với lượng tiền được giữ trong tài khoản ngân hàng và các nơi khác.

Hầu hết các ngân hàng trung ương đã quy định hệ thống thanh toán tức thời, nơi người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể sử dụng thiết bị di động để thực hiện thanh toán kỹ thuật số. Cả các nhà khai thác mạng di động và hệ thống ngân hàng đều đang thúc đẩy mảng kinh doanh khổng lồ này.

Tại Trung Quốc, thị trường thanh toán di động lớn nhất thế giới, giá trị giao dịch đạt 347 nghìn tỷ RMB (53,04 nghìn tỷ USD) vào năm 2019 - gần gấp 4 lần GDP của quốc gia này. Tổng giá trị giao dịch tăng vọt vào năm 2020 do đại dịch.

Khi công nghệ kỹ thuật số phát triển và phát triển, các ngân hàng trung ương ở châu Á đang nắm bắt các cơ hội.

Thái Lan là một trong những nước đi đầu trong lĩnh vực thanh toán kỹ thuật số với trọng tâm là chuyển khoản liên ngân hàng ngay lập tức giữa các cá nhân và tại điểm bán hàng bằng cách sử dụng mã QR, số điện thoại di động và số tài khoản. Ngân hàng Trung ương Thái Lan đã hỗ trợ sáng kiến ​​'PromptPay' vào năm 2017 và khuyến khích các ngân hàng Thái Lan tiết kiệm chi phí lớn từ việc giảm sử dụng tiền mặt. Khoảng 70% chủ tài khoản ngân hàng Thái Lan đã đăng ký PromptPay, vốn cũng được sử dụng bởi các nhà bán lẻ nhỏ, những người không còn nhu cầu xử lý tiền mặt.

Singapore từ lâu đã dẫn đầu trong lĩnh vực thanh toán tức thời và Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) là một trong những ngân hàng trung ương châu Á đầu tiên thực hiện các nghiên cứu kỹ thuật chi tiết về tiền điện tử trong nước.

Với dân số khổng lồ, Trung Quốc đã đẩy mạnh thanh toán tức thời kỹ thuật số và quét QR trong nhiều năm. AliPay và WeChat Pay từng ghi nhận gần 1 tỷ người dùng đang hoạt động trên hệ thống chuyển tiền tức thì dựa trên tài khoản ngân hàng của họ.

Nhưng còn tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương hoặc tiền điện tử của ngân hàng trung ương thì sao? Tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có thể tăng tính cạnh tranh và giảm rủi ro trong thanh toán di động, tăng tốc độ kỹ thuật số hóa để giảm chi phí tiền mặt và giảm rửa tiền thông qua tính năng "ẩn danh có thể kiểm soát".

Mặc dù có nhiều tin đồn, ý định ra mắt tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương Singapore vẫn chưa được công bố chính thức. Trong khi đó, cả Trung Quốc và Campuchia đều đã tung ra tiền điện tử nhằm tìm kiếm sự bao trùm hơn về mặt tài chính, nhưng ở các quy mô rất khác nhau.

Ngân hàng Quốc gia Campuchia đã ra mắt Bakong vào tháng 10 năm 2020. Có sẵn cho khách hàng bán lẻ, dịch vụ chuyển tiền ngang hàng này hỗ trợ các giao dịch bằng đồng riel Campuchia hoặc đô la Mỹ. Bakong được cho là đã tiếp cận được gần một phần ba dân số Campuchia (5 trên 17 triệu người).

Trong khi đó, kể từ khi bắt đầu dự án vào năm 2014, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã nhanh chóng tiến tới việc tung ra đồng tiền kỹ thuật số có chủ quyền lớn đầu tiên trên thế giới - đồng nhân dân tệ kỹ thuật số. Đây sẽ là một cách bán dễ dàng cho người tiêu dùng sử dụng tiền mặt kỹ thuật số tức thì, cho phép chính phủ điều chỉnh chính sách tiền tệ trong nước bằng cách kiểm soát trực tiếp lượng quỹ không dùng tiền mặt có sẵn cho nền kinh tế. Đã có các hoạt động nhân dân tệ kỹ thuật số trong thế giới thực ở các thành phố lớn, bao gồm Thâm Quyến, Thành Đô và Tô Châu, nơi khách hàng nhận nhân dân tệ kỹ thuật số qua ngân hàng.

Nhưng phần còn lại của châu Á đang bị tụt hậu

Quốc hội Ấn Độ dự kiến ​​sẽ sớm bỏ phiếu về quy định tiền điện tử, có thể cấm tất cả các loại tiền điện tử tư nhân và tạo ra một khuôn khổ hợp pháp cho tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ. Philippines - quốc gia đầu tiên ở châu Á áp dụng hình thức thanh toán di động bằng Smart Money vào năm 2001 - đã không tận dụng được lợi thế ban đầu. Các nước ASEAN lớn hơn như Indonesia không đi đầu. Tờ Jakarta Post gần đây đã tuyên bố rằng Indonesia 'không vội vàng đối với tiền kỹ thuật số'.

Trong khi hơn 80% ngân hàng trung ương trên khắp thế giới đã thử nghiệm tiền điện tử, Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới về việc triển khai tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương cùng với Campuchia, trong khi Singapore đã thận trọng định vị mình là một người chơi lớn bằng cách tiếp cận khác. Nhiều ngân hàng trung ương châu Á có thể phải chịu áp lực phát hành tiền tệ kỹ thuật số, đặc biệt là vì tiềm năng trở thành tiền tệ dự trữ trong thương mại quốc tế.

Các quốc gia đầu tư mạnh vào công nghệ thanh toán kỹ thuật số và phát triển tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương sẽ sớm gặt hái được nhiều lợi ích. Họ có khả năng nhận thấy sự tăng trưởng trong hoạt động kinh tế được thúc đẩy bởi tính dễ sử dụng thực tế và tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức. Các quốc gia khác cần tăng tốc đầu tư và học hỏi từ Trung Quốc và Singapore, nếu không sẽ có nguy cơ bị bỏ lại trong thời kỳ đen tối về tiền tệ.

Tương lai của tiền tệ là ở đây và các chính phủ cần nắm lấy nó.