Cũng trong ngày thứ Ba (18/5), nhà lãnh đạo Philippines đã ký ban hành luật gia hạn nhượng quyền thương mại 25 năm cho DITO Telecomnity Corp., một công ty viễn thông do Trung Quốc hậu thuẫn.

“Các tàu của chúng tôi sẽ tiếp tục tuần tra các khu vực liên quan để khẳng định chắc chắn đâu địa phận là của chúng tôi. Hải quân Philippines, Cảnh sát biển Philippines và Cục Nghề cá và Nguồn lợi Thủy sản sẽ biết đâu là nơi họ cần đến”, ông Duterte cho biết trong một tuyên bố mà phát ngôn viên của tổng thống Harry Roque đã đọc.

Trong khi khẳng định sẽ không dao động trong lập trường của mình, Philippines sẵn sàng giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình và thông qua các biện pháp ngoại giao, tuyên bố cho biết. “Bộ Ngoại giao với tư cách là cơ quan chính sẽ đi đầu trong việc thúc đẩy lợi ích của chúng tôi, khai thác các nguyên tắc tôn trọng thời gian của luật pháp quốc tế”, tuyên bố của ông Duterte nói.

Trong khi đó, tại cuộc họp nội các hàng tuần được truyền hình trực tiếp trên kênh truyền hình quốc gia vào tối thứ Hai (18/5), Tổng thống đã yêu cầu không phát ngôn với các thành viên nội các. Ông Duterte ban hành lệnh này trong bối cảnh xuất hiện ngày càng nhiều chỉ trích Trung Quốc về việc “tràn ngập” hàng trăm tàu ​​đánh cá và tàu dân quân hàng hải của Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines.

Vào ngày 4 tháng 5, Ngoại trưởng Teodoro Locsin Jr đã xin lỗi đại sứ từ Bắc Kinh sau khi ông này đăng một dòng tweet đầy ẩn ý yêu cầu người Trung Quốc rời khỏi lãnh thổ Philippines.

Sau đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Hermogenes Esperon Jr báo cáo rằng các cuộc tuần tra của Philippines vào ngày 9 tháng 5 đã phát hiện 287 tàu của Lực lượng Dân quân Hàng hải Trung Quốc trong và xung quanh EEZ của Manila.

Mặc dù chính phủ không công bố số liệu cập nhật, họ vẫn tiếp tục phản đối ngoại giao hàng ngày về sự hiện diện kéo dài của các tàu Trung Quốc.

Ông Duterte đã bị chỉ trích trong nước vì được coi là mềm mỏng trong các tranh chấp hàng hải với Trung Quốc, nơi mà chính quyền của ông đã theo đuổi các mối quan hệ song phương. Để bảo vệ mình khỏi những lời chỉ trích, Tổng thống Duterte thường viện dẫn những lo ngại về sức mạnh quân sự của Trung Quốc.

“Ngay cả khi chúng ta đặt toàn bộ tàu hải quân ở đó, chúng ta sẽ không bắt đầu một cuộc chiến vì chúng ta không đủ khả năng. Tôi chỉ thẳng thắn với mọi người. Và Trung Quốc đã hiểu chúng ta”, ông Duterte nói với Juan Ponce Enrile, cựu chủ tịch Thượng viện Philippines, người được ông mời tham dự cuộc họp nội các tối thứ Hai (17/5). 

Ngày hôm qua (18/5), những người chỉ trích chính quyền hoan nghênh tuyên bố mới mẻ của ông Duterte về tranh chấp Biển Đông. Thượng nghị sĩ Panfilo Lacson, một người độc lập, người thường chỉ trích chính phủ, nói, “Ngoại giao nên là lựa chọn đầu tiên nếu không muốn nói là tốt nhất của chúng ta". 

Ông nói rằng Manila cũng nên “xây dựng các liên minh mạnh mẽ hơn với các quốc gia mạnh mẽ và có khả năng quân sự khác, những người có thể sẵn sàng giúp đỡ chính nghĩa của chúng ta”.

Thượng nghị sĩ đối lập Francis Pangilinan lưu ý rằng ngư dân Philippines đã mất kế sinh nhai vì sự xâm nhập của Trung Quốc vào vùng biển của Philippines.

Pangilinan, cựu cố vấn của tổng thống về ngư nghiệp và nông nghiệp, cho biết: “Thân thiện và ngoại giao là một điều, đó là một điều khác là khiêm tốn và im lặng. Trung Quốc đang chiếm đóng các khu vực quan trọng trong vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta".

Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả bờ biển của các bên tranh chấp khác. Trung Quốc đã cho phép ngư dân của mình đánh bắt cá ở các khu vực được coi là trong EEZ của các bên tranh chấp khác.