Hy vọng ngoại giao

“Tôi không biết Tổng thống Nga muốn gì, vì vậy tôi đang đề xuất một cuộc gặp. Ukraine sẽ chỉ tiếp tục đi theo con đường ngoại giao vì lợi ích của một giải pháp hòa bình”, Zelensky nói tại Hội nghị An ninh Munich, nơi ông cũng gặp Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Zelensky cho biết thêm Nga có thể chọn địa điểm cho các cuộc đàm phán.

Zelensky phát biểu vài giờ sau khi các nhà lãnh đạo ly khai ở miền đông Ukraine ra lệnh huy động toàn bộ quân đội vào thứ Bảy, trong khi các nhà lãnh đạo phương Tây đưa ra những cảnh báo ngày càng nghiêm trọng rằng một cuộc tấn công của Nga vào nước láng giềng sắp xảy ra.

Trong những dấu hiệu mới về lo ngại rằng một cuộc xung đột có thể bắt đầu trong vài ngày tới, Đức, Pháp và Áo đã yêu cầu công dân của họ rời khỏi Ukraine. Văn phòng liên lạc của NATO tại Kiev cho biết họ cũng đang chuyển các nhân viên đến Brussels (Bỉ) và thành phố Lviv, miền tây Ukraine.

Bạo lực ở miền đông Ukraine đã gia tăng trong những ngày gần đây khi Ukraine và hai khu vực do phiến quân nắm giữ đã cáo buộc nhau leo thang. Nga hôm thứ Bảy, phe ly khai cho biết ít nhất hai quả đạn được bắn từ một khu vực do chính phủ Ukraine nắm giữ vào khu vực dân cư. Ngoài ra còn một loạt vụ nổ khác diễn ra dọc theo ranh giới ngăn cách lực lượng Ukraine với phiến quân.

Trước đó, hôm thứ Bảy, Denis Pushilin, người đứng đầu chính phủ ly khai ở vùng Donetsk, đã nói về “mối đe dọa tấn công ngay lập tức” từ các lực lượng Ukraine trong thông báo của mình. Các quan chức Ukraine phủ nhận việc có kế hoạch đánh chiếm các khu vực do phiến quân kiểm soát bằng vũ lực.

Một tuyên bố tương tự được đưa ra sau đó từ người đồng cấp của ông ở vùng Luhansk. Hôm thứ Sáu, phiến quân bắt đầu sơ tán dân thường sang Nga với một thông báo nói rằng Ukraine chuẩn bị tấn công.

Trong khi đó, Nga đã tiến hành các cuộc tập trận hạt nhân lớn vào thứ Bảy. Điện Kremlin cho biết ông Putin đã theo dõi cuộc tập trận cùng với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko từ phòng tình huống tại Điện Kremlin.

Đáng chú ý, cuộc tập trận được lên kế hoạch có sự tham gia của Hạm đội Biển Đen có trụ sở tại Crimea. Nga sáp nhập Bán đảo Crimea sau khi chiếm được từ Ukraine vào năm 2014.

Diễn biến phức tạp

Các đường dây liên lạc giữa Moscow và phương Tây vẫn mở, theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Nga đã phát biểu hôm thứ Sáu. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã lên lịch một cuộc điện đàm với Putin vào Chủ nhật. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã đồng ý gặp nhau vào tuần tới.

Những lo lắng trước mắt tập trung vào miền đông Ukraine, nơi các lực lượng Ukraine đã chiến đấu với phiến quân kể từ năm 2014 trong một cuộc xung đột khiến khoảng 14.000 người thiệt mạng. Các hành vi vi phạm thỏa thuận ngừng bắn năm 2015, bao gồm pháo kích và nổ súng, đang diễn ra phổ biến.

Một quả bom đã phát nổ ở trung tâm thành phố Donetsk do phiến quân kiểm soát hôm thứ Sáu. Thêm vào căng thẳng, hai vụ nổ đã làm rung chuyển thành phố Luhansk do phiến quân kiểm soát vào đầu ngày thứ Bảy. Không có thương tích nào được báo cáo trong các vụ việc. Trong khi đó, quân đội Ukraine cho biết hai binh sĩ của họ đã chết trong cuộc bắn phá từ phe nổi dậy hôm thứ Bảy.

Đến sáng thứ Bảy, phe ly khai ở các vùng Luhansk và Donetsk, nơi hình thành trung tâm công nghiệp được gọi là Donbas, cho biết hàng nghìn cư dân của các khu vực do phiến quân kiểm soát đã được sơ tán sang Nga. Moscow đã cấp khoảng 700.000 hộ chiếu cho cư dân của các vùng lãnh thổ do phiến quân nắm giữ.

Tổng thống Nga Putin đã tuyên bố hỗ trợ 10.000 rúp (khoảng 130 USD) cho mỗi người di tản, số tiền tương đương khoảng một nửa mức lương trung bình hàng tháng ở miền đông Ukraine.

Hoàng Anh (theo AP)