Nền công nghiệp của Đức đang đối diện với thách thức chưa từng có. Theo báo cáo mới đây từ Trung tâm Cải cách Châu Âu (CER) tại London, Đức – từng là quốc gia tiên phong trong lĩnh vực sản xuất cao cấp – đã ghi nhận sự suy giảm trong sản lượng công nghiệp suốt năm năm qua. Điều này đe dọa đến 5,5 triệu việc làm và chiếm 20% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia này.

Xung đột Nga - Ukraine đã buộc Đức phải giảm phụ thuộc vào dầu khí Nga, dẫn đến giá năng lượng tăng cao và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành công nghiệp như hóa chất và thép. Bên cạnh đó, sự gián đoạn chuỗi cung ứng sau đại dịch đã làm giảm nhu cầu xuất khẩu của Đức.

Một nguyên nhân chính khác là sự chuyển dịch nhanh chóng của Trung Quốc từ sản xuất giá trị thấp sang các ngành công nghiệp công nghệ cao và đổi mới. Chiến lược "Made in China 2025" nhằm đưa Trung Quốc trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu trong lĩnh vực sản xuất và công nghệ tiên tiến.

Ban đầu, sự tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc vào đầu những năm 2000 chủ yếu tập trung vào các ngành điện tử công nghệ thấp, đồ gia dụng và hàng dệt may, nên không ảnh hưởng đáng kể đến Đức. Tuy nhiên, chính sách công nghiệp của Bắc Kinh sau đó đã chuyển hướng vào các lĩnh vực chủ chốt của Đức như ô tô, công nghệ sạch và kỹ thuật cơ khí.

Theo Holger Görg, người đứng đầu nhóm nghiên cứu Thương mại và Đầu tư Quốc tế tại Viện Kinh tế Thế giới Đức, "Trung Quốc đã bắt kịp trong một số ngành công nghiệp tiên tiến... họ rất mạnh trong các lĩnh vực này... và điều đó đang góp phần vào sự tăng trưởng kém của Đức".

Sự cạnh tranh trong ngành công nghiệp ô tô thể hiện rõ nhất áp lực từ Trung Quốc. Các nhà sản xuất ô tô Đức bị chỉ trích vì thiếu đổi mới, chậm chuyển đổi sang xe điện (EV) và không dự đoán được sự cạnh tranh từ các thương hiệu Trung Quốc như SAIC Motor và BYD. Điều này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ hàng chục nghìn công nhân mất việc và các nhà máy phải đóng cửa.

Các công ty hóa chất Trung Quốc đã gia tăng mạnh mẽ sản lượng, đặc biệt là polyethylene và polypropylene, tạo ra tình trạng cung vượt cầu toàn cầu và làm giảm biên lợi nhuận của các tập đoàn Đức. Tại Liên minh châu Âu, thị phần xuất khẩu hóa chất của Trung Quốc đã tăng 60% trong giai đoạn 2013-2023, trong khi thị phần của Đức giảm hơn 14%.

Ngành kỹ thuật cơ khí của Đức, vốn nổi tiếng về độ chính xác và chất lượng, cũng đang gặp khó khăn trước sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc. Từ năm 2013 đến 2023, thị phần xuất khẩu máy móc công nghiệp của Đức giảm nhẹ xuống còn 15,2%, trong khi thị phần của Trung Quốc tăng từ 14,3% lên 22,1%.

Hà Trang (theo CER, DW)