Bắc Kinh gần đây đã công bố một loạt các dự án khám phá không gian Mặt Trăng đầy tham vọng, bao gồm xây dựng một căn cứ trên Mặt Trăng và để các nhà khoa học ở lại tại đó.

Trong một tuyên bố vào Ngày Không gian Trung Quốc vào hôm 24/4, Phó Giám đốc Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA) Wu Yanhua cho biết Trung Quốc sẽ bắt đầu giai đoạn thứ tư của chương trình thăm dò Mặt Trăng trong năm nay.

Mục tiêu chính của giai đoạn này là tiến hành khám phá khoa học tại cực nam của Mặt Trăng để tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng một cơ sở mặt trăng robot vĩnh viễn có thể đáp ứng nhu cầu lưu trú dài hạn của các nhà khoa học.

Chương trình mặt trăng của Trung Quốc được chia thành ba giai đoạn, giai đoạn đầu tiên là “quay quanh Mặt Trăng”, giai đoạn thứ hai là “hạ cánh xuống Mặt Trăng” và giai đoạn thứ ba là “quay trở lại từ Mặt Trăng”.

Tuyên bố của ông Wu chỉ ra rằng giai đoạn thứ tư của chương trình Mặt Trăng của Trung Quốc có thể được mô tả là “ở trên Mặt Trăng”.

Ông cho biết Trung Quốc “sẽ nỗ lực xây dựng một trạm khoa học mở cửa cho tất cả mọi người và cùng được điều hành công khai bởi các quốc gia và tổ chức khác nhau”.

Ông cũng cho biết dự án căn cứ Mặt Trăng của Trung Quốc sẽ là một quá trình gồm ba bước.

Đối với giai đoạn đầu của dự án, Trung Quốc đặt mục tiêu khảo sát và xây dựng các cơ sở cần thiết trong 10 năm. Sau đó, Trung Quốc có kế hoạch xây dựng một trạm khoa học cho giai đoạn hai của dự án, với sự tham gia của các quốc gia, tổ chức và công ty tư nhân khác nhau.

Giai đoạn thứ ba và cuối cùng sẽ tập trung vào các hoạt động, nơi trạm sẽ cung cấp các điều kiện tốt nhất cho các nhà khoa học toàn cầu.

Trong giai đoạn đầu của dự án, ông Wu cho biết Trung Quốc sẽ phóng ba tàu thăm dò Mặt Trăng là Chang’e-6, Chang’e-7 và Chang’e-8 trước năm 2030.

Chang'e-6 sẽ thu thập các mẫu từ phía xa của Mặt Trăng, trong khi Chang'e-7 sẽ tìm kiếm nước và các tài nguyên khác ở cực nam của Mặt Trăng, và Chang'e-8 sẽ được sử dụng để kiểm tra việc sử dụng tài nguyên tại chỗ và Công nghệ in 3D.

Ngoài các vụ phóng tàu thăm dò Mặt Trăng liên tiếp, ông nói thêm rằng Trung Quốc đang có kế hoạch thiết lập một chòm sao vệ tinh xung quanh Mặt Trăng cho các mục đích liên lạc và điều hướng.

Ông Wu cũng đã khánh thành một trung tâm hợp tác quốc tế về dữ liệu và ứng dụng vệ tinh thuộc CNSA.

Ông cũng thảo luận về kế hoạch của Trung Quốc trong việc xây dựng một hệ thống phòng thủ tiểu hành tinh, có thể phát hiện và tấn công tiểu hành tinh. Ông cho biết CNSA có kế hoạch thử nghiệm một hệ thống vào năm 2025-2026 bằng cách giám sát và làm chệch hướng một tiểu hành tinh để tránh nó va vào Trái Đất.

“CNSA luôn thúc đẩy sự cởi mở và hợp tác quốc tế và Trung Quốc đã kêu gọi tất cả các quốc gia cùng hợp tác để xây dựng một cộng đồng toàn cầu với một tương lai chung trong không gian vũ trụ”, ông Wu cho hay.

Đồng thời, người đứng đầu CNSA Zhang Keijian cho biết Trung Quốc “sẽ duy trì các nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi, đồng thời tuân thủ khái niệm hòa bình và hợp tác”.

Ông cũng nói thêm rằng Trung Quốc sẽ “đóng góp nhiều hơn vào việc khám phá vũ trụ, hạnh phúc của con người và sự tiến bộ của nền văn minh nhân loại, đồng thời hợp tác với các đối tác toàn cầu để xây dựng một cộng đồng với tương lai chung cho nhân loại trong không gian vũ trụ”.

Những nỗ lực này phù hợp với kế hoạch tăng tốc của Trung Quốc nhằm thiết lập sự hiện diện lâu dài trên Mặt Trăng. Vào tháng 1, Trung Quốc và Nga đã công bố kế hoạch thiết lập căn cứ chung trên Mặt Trăng vào năm 2027, sớm hơn 8 năm so với kế hoạch ban đầu.

Trung Quốc bị cấm tham gia vào các dự án chung của Mỹ bởi Tu chính án Wolf, một biện pháp được thông qua năm 2011 cấm NASA hợp tác với Trung Quốc mà không có sự chấp thuận đặc biệt của quốc hội. Do đó, Trung Quốc bị loại khỏi Chương trình Artemis của Mỹ, chương trình do Mỹ đứng đầu nhằm thiết lập sự hiện diện lâu dài trên Mặt Trăng.

Nga đã từ chối tham gia Chương trình Artemis. Nga cũng quyết định rút khỏi Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) do các lệnh trừng phạt áp đặt đối với cuộc xung đột ở Ukraine cũng như rút khỏi nhiều dự án hợp tác khoa học song phương khác.

Trung Nam (Theo AT)