Nhắc đến du lịch Cao Bằng, có lẽ ai cũng đã từng nghe qua địa danh thác Bản Giốc, con thác gắn liền với vẻ đẹp hùng vĩ, rộng lớn, mạnh mẽ cuồn cuộn như sóng vỗ. Bên cạnh đó, ở Cao Bằng còn có một thác nước sở hữu nét đẹp có phần nhẹ nhàng, thơ mộng hơn nhưng vẫn vô cùng kỳ vĩ đó là thác Cò Là. 

Thác Cò Là nằm tại bản Ruộc, xã Chí Viễn thuộc huyện Trùng Khánh, Cao Bằng. Đây là một trong những bản làng của người dân tộc Tày, nơi hội tụ nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo. 

Cái tên “Cò Là” khi nghe lần đầu thường khiến nhiều người nhầm tưởng, con thác này hẳn là nơi sinh sống của những đàn cò. Thế nhưng không phải vậy, thực chất cái tên của con thác xuất phát từ cây Cò Là, một loại cây đặc biệt sống xung quanh con thác. Đây cũng là loại cây rất phổ biến đối với người dân tộc Tày nói chung và người dân địa phương nơi đây nói riêng.

Ngay sau khi được phát hiện và khám phá ra, thác nước Cò Là đã ngay lập tức trở thành điểm đến thu hút đông đảo du khách ghé thăm. Khi đặt những bước chân đầu tiên đến con thác này, du khách sẽ cảm nhận được bầu không khí trong lành, bình yên đến lạ thường mà con thác mang lại. Nhắm mắt lại và hít thở thật sâu, du khách sẽ cảm thấy tâm hồn dường như đang được tái tạo, mọi ưu tư, buồn phiền như đang cùng trôi theo những dòng chảy của nước. 

Là một địa danh nổi tiếng của Cao Bằng, nét kỳ vĩ và hoang sơ của thác Cò Là trường tồn bất diệt theo thời gian. Vì vậy, du khách có thể đến thác nước này vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Theo kinh nghiệm người dân địa phương chia sẻ lại, từ tháng 4 đến tháng 9 là mùa nước lớn. Đây là khoảng thời gian thác Cò Là hùng vĩ nhất, hoang dại nhất với những dòng nước chảy cuồn cuộn bất kể ngày đêm. Nếu muốn ngắm nhìn sự kỳ vĩ của con thác, nên ghé thăm nơi đây vào khoảng thời gian này. 

Ngược lại, nếu muốn chiêm ngưỡng một Cò Là mềm mại, hiền hòa hơn, du khách nên ghé thăm con thác trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau vì đây là thời điểm lưu lượng nước thấp. Du khách có thể vừa chiêm ngưỡng cảnh vật, vừa tắm suối và thưởng thức những giai điệu vui tai từ thiên nhiên với tiếng chim hót và tiếng thác reo.

Ngoài ra, nếu muốn thấy một Cò Là thơ mộng, du khách đến con thác vào khoảng từ tháng 9 đến tháng 10. Lúc này, tại bản Ruộc đang là mùa lúa chín, những cánh đồng lúa chín vàng ruộm sẽ càng làm cho không gian thêm phần trữ tình, thơ mộng hơn. 

Để đến được thác Cò Là, trước tiên du khách cần đến được tỉnh Cao Bằng. Nếu xuất phát từ TP. Hồ Chí Minh, du khách có thể ghé thăm thủ đô Hà Nội trước rồi sau đó di chuyển đến Cao Bằng. Nếu đi từ Hà Nội, du khách có thể lựa chọn những phương tiện như xe khách, ô tô hoặc xe máy để di chuyển. Trong đó, xe khách được đánh giá là phương tiện phổ biến nhất khi đi đến những vùng núi cao bởi tính tiện lợi và giá thành tiết kiệm của nó. 

Nếu yêu thích sự tự do và muốn khám phá những cung đường núi mạo hiểm nhưng đầy thú vị, du khách có thể lựa chọn xe máy. Xuất phát từ Hà Nội, du khách di chuyển theo hướng cầu Thanh Trì, rồi rẽ vào cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên. Sau đó, tiếp tục chạy dọc theo cao tốc Thái Nguyên - Chợ Mới để đi tới Bắc Kạn rồi đi men theo đường quốc lộ 3 để đến được Phủ Thông, Ngân Sơn rồi Cao Bằng. 

Dù có nhiều phương tiện di chuyển để du khách lựa chọn nhưng cần lưu ý, Cao Bằng với đặc trưng địa hình là vùng núi cao, dù hiện nay cơ sở hạ tầng giao thông đã phát triển song chắc chắn vẫn sẽ còn những đoạn dốc quanh co, ngoằn ngoèo. Vì vậy, du khách hãy chú ý an toàn và quan sát kĩ trong quá trình di chuyển.

Thác Cò Là mang vẻ đẹp hoang sơ nhưng tràn đầy sự dịu dàng, thơ mộng. Ít ai biết rằng, nước từ thác Bản Giốc và thác Cò Là đều chảy từ sông Quây Sơn về. Ở vị trí thượng nguồn của dòng sông này được chia làm hai, một nhánh chảy về Đình Phong, nhánh còn lại đổ về Chí Viễn. Dòng nước chảy từ nhánh Chí Viễn len lỏi qua những bãi bồi, ghềnh đá để gặp ngọn núi Thoong Lóng rồi đổ ào xuống hình thành nên thác Cò Là kỳ vĩ.

Thác Cò Là có độ cao 30m. Thác nước này được chia thành ba tầng, ở mỗi tầng đều xuất hiện những tảng đá lớn khiến cho dòng nước chảy càng xiết và đổ xuống mặt hồ phía dưới càng mạnh mẽ hơn, tạo ra những mảng bọt trắng xóa tựa như “tiên cảnh”. Từ trên cao nhìn xuống, du khách sẽ thấy con thác hệt như một dòng suối, một dải lụa lớn mềm mại bắc ngang qua rừng núi tươi xanh của Cao Bằng. Ngày nay, bên cạnh thác Bản Giốc, thác Cò Là cũng đã trở thành điểm đến được nhiều khách du lịch yêu thích bởi sự hoang sơ, yên bình và vô cùng trữ tình, thơ mộng. 

Bao xung quanh thác Cò Là là một ngọn núi hùng vĩ giống như con thác đang được che chở, bao bọc bởi mẹ thiên nhiên. Du khách có thể nghe thấy tiếng chim hót líu lo hòa cùng với tiếng nước chảy róc rách tạo nên một bản tình ca của thiên nhiên, của núi rừng hài hòa, sống động. Ở phía dưới mỗi tầng thác là những hồ nước không quá rộng, tựa như những mặt gương phẳng lặng in bóng cả nền trời xanh trên mặt hồ. 

Với cảnh sắc hữu tình, thơ mộng như vậy, thác Cò Là chắc chắn là điểm dừng chân lý tưởng dành cho những du khách đang tìm kiếm một không gian thanh bình, yên tĩnh để nghỉ ngơi, thư giãn. Đến với con thác, du khách sẽ được tận hưởng cảm giác đắm mình vào cảnh sắc tuyệt vời của núi rừng. 

Bạn Nguyễn Mạnh Hùng, một du khách đến từ Tuyên Quang chia sẻ: “Mình đã từng đến thác Bản Giốc và đây là lần đầu tiên mình đến với thác Cò Là. Thật sự mình đã rất bất ngờ khi thác nước này có phần êm dịu và hiền hòa hơn rất nhiều so với thác Bản Giốc. Nếu bạn đang tìm kiếm một nơi yên tĩnh thì con thác này chính là một điểm đến lý tưởng đấy. Thác nằm giữa núi rừng nên không khí rất quang đãng, mát mẻ, nước hồ cũng rất trong. Mình rất hài lòng”.

Không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ cho du khách thỏa sức chiêm ngưỡng, tại thác Cò Là còn có rất nhiều hoạt động trải nghiệm thú vị, đặc biệt với những du khách đam mê chụp ảnh. Ở khu vực chân thác có một cây cầu tre nhỏ, du khách vừa có thể đi bộ trên đó để thưởng ngoạn cảnh vật, vừa có thể tạo dáng, săn những bức hình đẹp. 

Phong cảnh núi non, rừng cây, dòng nước ở thác Cò Là rất đẹp, tạo thành những background siêu xịn, chỉ cần vài phút giơ máy ảnh lên, du khách đã có thể có hẳn một bộ ảnh cực “chất” đem về. Để giúp những bức ảnh được nổi bật hơn, du khách hãy lựa chọn những bộ trang phục mang màu sắc đối lập với sắc xanh của thiên nhiên, cây cỏ nơi đây. Những gam màu như đen, trắng hoặc vàng chính là những gợi ý hàng đầu dành cho du khách. 

Không phải tự nhiên mà thác Cò Là lại trở thành điểm đến được nhiều du khách lựa chọn mỗi khi hè về. Bởi nơi đây có khí hậu mát mẻ, bầu không khí trong lành cùng dòng nước tươi xanh, trong vắt. Đến con thác du lịch, du khách sẽ được hòa mình vào làn nước mát rượi, cái nóng của mùa hè như được xua tan đi hoàn toàn.

Khu vực xung quanh thác Cò Là cũng có nhiều bãi đất trống rộng rãi, cỏ xanh phủ kín bề mặt, rất thích hợp cho du khách dựng lều, cắm trại và thực hiện những hoạt động vui chơi ngoài trời. 

Đến với thác Cò Là, du khách còn có cơ hội khám phá những truyền thống văn hóa đặc sắc của cộng đồng những người dân tộc Tày khi ghé thăm bản Ruộc. Tại bản làng này, du khách sẽ được nghe giới thiệu và tìm hiểu về cuộc sống lao động, đời sống văn hóa tinh thần của người dân. Ngoài ra, nếu đến nơi đây vào mùa đông, du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng khung cảnh thơ mộng, rực rỡ của những cánh đồng hoa tam giác mạch.

Huyện Trùng Khánh cũng là địa danh nổi tiếng với nhiều món đặc sản thơm ngon, hấp dẫn. Theo kinh nghiệm du lịch thác Cò Là của nhiều người, khi đã đặt chân đến nơi đây, nhất định phải thử những món ăn như: thịt lợn chua, xôi trám, cá Trầm Hương, hạt dẻ,... đặc biệt là món phở vịt quay nổi tiếng. Phở vịt quay là món ăn có mặt ở nhiều địa phương trên cả nước nhưng chắc chắn không nơi nào có được hương vị đặc biệt như phở vịt ở Trùng Khánh. Thịt vịt quay nơi đây được tẩm ướp bằng bí quyết riêng, chiên với khá ít dầu nên giữ được vị ngọt đậm đà lại không bị ngấy. Món ăn này cũng được bày bán rất nhiều tại khu vực trung tâm thị trấn nên du khách có thể dễ dàng tìm mua. 

Anh Hoàng Huy, một du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Tôi đến thác Cò Là du lịch cùng gia đình và có cơ hội được thưởng thức món phở vịt quay của nơi đây. Phải nói là vô cùng tuyệt vời. Thịt vịt béo ngậy, ngọt lịm, thơm phức ăn cùng phở lại càng ngon hơn nữa. Tôi chắc chắn sẽ quay trở lại đây thưởng thức lại món ăn này một lần nữa”.

Cao Bằng là tỉnh thành được thiên nhiên, tạo hóa ưu ái ban cho nhiều danh lam, thắng cảnh nên du khách đến tham quan thác Cò Là còn có thể ghé thăm những địa danh nổi tiếng khác tại nơi đây như thác Bản Giốc, hay động Ngườm Ngao…