Người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg đã lên tiếng kêu gọi chấm dứt ngay lập tức các cuộc đụng độ ở Nagorno-Karabakh, một vùng núi thuộc Azerbaijan theo luật pháp quốc tế nhưng có dân tộc Armenia sinh sống và quản lý.

Tuy nhiên, triển vọng ngừng bắn có vẻ xa vời sau khi giao tranh gia tăng vào cuối tuần, với hàng trăm người thiệt mạng trong các cuộc đụng độ liên quan đến pháo binh, xe tăng và máy bay chiến đấu kể từ ngày 27 tháng 9.

Azerbaijan cho biết các thành phố Azeri bên ngoài Nagorno-Karabakh đã bị tấn công, khiến cuộc giao tranh gần hơn với lãnh thổ mà từ đó các đường ống dẫn khí đốt và dầu của Azeri đến châu Âu.

Trong một cuộc phỏng vấn do đài truyền hình nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ chiếu hôm thứ Hai, Tổng thống Azeri Ilham Aliyev cho biết Armenia phải rút quân khỏi Nagorno-Karabakh và các vùng lãnh thổ xung quanh Azeri để ngăn chặn các hành động quân sự.

“Chúng tôi không để mắt đến bất kỳ vùng đất nào của quốc gia khác, nhưng những gì là của chúng tôi nên là của chúng tôi”, Aliyev nói và nhắc lại những bình luận mà ông đưa ra trong bài phát biểu trước quốc gia vào Chủ nhật.

Tổng thống Aliyev đã phớt lờ lời kêu gọi ngừng bắn của Hoa Kỳ, Nga và Pháp, những người đã dẫn đầu các nỗ lực hòa giải trong cuộc xung đột gián đoạn kể từ những năm 1990 và cho biết trong cuộc phỏng vấn hôm thứ Hai rằng bất kỳ hoạt động xây dựng hòa bình nào đều phải có sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ.

“Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn phải tham gia bất kỳ tiến trình hòa bình nào sắp tới. Một quá trình hòa bình chắc chắn sẽ được bắt đầu. Các cuộc đụng độ không thể diễn ra mãi mãi, vì vậy càng sớm càng tốt”, Aliyev nói.

Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan không có dấu hiệu lùi bước. Trong bình luận trên Facebook hôm thứ Hai, ông kêu gọi các quân nhân xuất ngũ năm ngoái tình nguyện chiến đấu.

“Tôi muốn mời những người đó và nói với họ rằng họ… sẽ chiến đấu trong một cuộc chiến sinh tồn cho quê cha đất tổ của họ”, Pashinyan viết.

"Không có giải pháp quân sự"

Cuộc giao tranh tại Nagorno-Karabakh đã làm gia tăng lo ngại quốc tế rằng, các cường quốc khác trong khu vực có thể bị lôi kéo vào cuộc xung đột - Thổ Nhĩ Kỳ thể hiện tình đoàn kết với Azerbaijan trong khi Armenia có hiệp ước quốc phòng với Nga.

“Không có giải pháp quân sự nào”, ông Stoltenberg của NATO nói trong chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ, kêu gọi ngừng bắn.

Liên minh châu Âu đã kêu gọi ngừng bắn vào tuần trước và Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm thứ Hai cho biết ông đã yêu cầu ngoại trưởng của mình tới châu Âu để gặp gỡ các đồng minh nhằm thảo luận về các diễn biến ở Nagorno-Karabakh.

Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Stephen Biegun đã nói chuyện riêng với các ngoại trưởng của Azerbaijan và Armenia. Ông kêu gọi các bên đồng ý ngừng bắn ngay lập tức và nối lại các cuộc đàm phán, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một tuyên bố.

Mỹ, Nga và Pháp cùng chủ trì một nhóm dưới sự bảo trợ của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE), để làm trung gian trong cuộc khủng hoảng. Ba cường quốc lên án sự leo thang bạo lực trong và xung quanh Nagorno-Karabakh và kêu gọi ngừng bắn, OSCE cho biết.

Hôm thứ Hai, Nagorno-Karabakh cho biết lực lượng Azeri đã thực hiện các cuộc tấn công bằng tên lửa vào Stepanakert, nơi mà chính quyền Armenia của vùng đất này coi là thủ đô của họ. Trong khi đó, Azerbaijan cho biết, Armenia đã bắn tên lửa vào một số thị trấn bên ngoài khu vực ly khai.

Các quan chức ở Nagorno-Karabakh cho biết thêm 21 quân nhân đã thiệt mạng, nâng tổng số người thiệt mạng trong quân đội nước này lên 223 người kể từ khi cuộc giao tranh bắt đầu. Họ cũng cho biết 19 thường dân cũng đã thiệt mạng.

Artsrun Hovhannisyan, một quan chức Bộ Quốc phòng Armenia, “Những trận chiến dai dẳng đang diễn ra dọc theo đường danh giới giữa Nagorno-Karabakh và Azerbaijan”.

Theo Văn phòng công tố Azeri, 25 dân thường thiệt mạng và 127 người bị thương kể từ khi giao tranh bắt đầu. Azerbaijan chưa cung cấp thông tin chi tiết về thương vong của quân đội.

Azerbaijan cho biết lực lượng của họ đã đạt được nhiều thành tựu và Tổng thống Aliyev nói rằng quân đội của ông đã "giải phóng" một số ngôi làng và độ cao trong vùng Jabrail ở Nagorno-Karabakh.

Người phát ngôn của Nagorno-Karabakh cho biết lực lượng của vùng bao vây đã rút lui vì lý do chiến thuật, để hạn chế tổn thất và gây thêm thiệt hại cho lực lượng Azeri. Hovhannisyan cho biết những tiến bộ của Azeri đã bị đẩy lùi.

Các cuộc đụng độ là tồi tệ nhất kể từ những năm 1990, khi khoảng 30.000 người thiệt mạng và đang lan rộng ra ngoài vùng Nagorno-Karabakh.

Các nhà phân tích Alexander Stronell và Yohann Michel thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) ở London cho biết: “Cuộc giao tranh về cơ bản đã đặt ra viễn cảnh không có bất kỳ giải pháp ngắn hạn nào cho tranh chấp Nagorno-Karabakh”.