Tiềm năng nổi bật về phát triển kinh tế biển

Với lợi thế hệ thống bến, cảng biển như Cái Lân, Cửa Ông, Vạn Gia, Mũi Chùa, khu bến Yên Hưng… Quảng Ninh sở hữu nhiều tiềm năng khai thác tổng hợp, thuận lợi cho ngành vận tải đường biển. Các cảng này đều có năng lực bốc xếp cho tàu hàng vạn tấn, có nhiều tiềm năng khai thác, thuận lợi cho thúc đẩy phát triển ngành vận tải đường biển giữa Việt Nam với các nước trên thế giới.

Tỉnh còn là trung tâm kinh tế mạnh trong chiến lược biển Việt Nam và trong chiến lược “hai hành lang, một vành đai kinh tế” Việt - Trung, trong khuôn khổ khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc, nằm trong khu vực trung chuyển giao lưu hàng hóa, khoa học công nghệ lớn giữa Đông Bắc Á - Đông Nam Á.

Đồng thời, Quảng Ninh cũng có hệ thống cửa khẩu phân bố trên dọc tuyến biên giới, đặc biệt là cửa khẩu quốc tế Móng Cái là nơi hội tụ giao lưu thương mại, du lịch, dịch vụ và thu hút các nhà đầu tư, là cửa ngõ giao dịch xuất nhập khẩu với Trung Quốc và các nước trong khu vực.

Đặc biệt, với kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long 2 lần được UNESCO tôn vinh là Di sản thiên nhiên thế giới, bãi cọc Bạch Đằng, đền Cửa Ông, đình Quan Lạn, Trà Cổ, đảo Cô Tô, Quảng Ninh có nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch biển, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa tâm linh.

Mạnh dạn đề xuất áp dụng nhiều cơ chế đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế biển

Từ nguồn tiềm năng khổng lồ, trong nhiều năm qua, Quảng Ninh liên tục ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch, chương trình hành động nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế biển. Đặc biệt, Nghị quyết 15-NQ/TU ngày 23/4/2019 của Tỉnh ủy về phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển trên địa bàn Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, được ban hành với các định hướng nhằm hiện thực hóa mục tiêu: “Xây dựng tỉnh Quảng Ninh phát triển trở thành một trong các trung tâm kinh tế biển mạnh của cả nước, là cửa ngõ, động lực phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, gắn với hệ thống cảng biển nước sâu; trọng tâm là các địa phương Hạ Long, Cẩm Phả, Móng Cái, Quảng Yên, Vân Đồn, Cô Tô, Hải Hà, gắn với các ngành kinh tế biển; trở thành trung tâm du lịch quốc gia kết nối với các trung tâm du lịch quốc tế lớn của khu vực và thế giới thông qua đường biển”.

Hiện thực hóa mục tiêu ấy, Quảng Ninh đã là một trong những địa phương mạnh dạn đề xuất áp dụng nhiều cơ chế đột phá để thu hút các nguồn lực đầu tư cho hạ tầng. Các công trình được đầu tư là những công trình thiết yếu và cấp bách để phục vụ đời sống dân sinh trên đảo và vùng ven biển như đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc Hải Phòng – Hạ Long, Hạ Long – Vân Đồn, sân bay quốc tế Vân Đồn.

Tỉnh cũng là địa phương đầu tiên đưa điện lưới ra huyện đảo sử dụng công nghệ cáp ngầm 22kV xuyên biển, các dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô, đảo Cái Chiên và 5 xã đảo huyện Vân Đồn không chỉ là sự kiện quan trọng của tỉnh, của nhân dân huyện đảo Cô Tô, Vân Đồn, Hải Hà mà là sự kiện của cả nước thể hiện sự quan tâm chăm lo cho đồng bào các xã đảo, góp phần đảm bảo an ninh, quốc phòng khu vực biên giới, hải đảo của Tổ quốc.

Bên cạnh việc xây dựng hệ thống đường, các bến cập tàu và đường dẫn trên các xã đảo, hồ chứa dùng cho sản xuất và sinh hoạt, cơ sở giáo dục, y tế, hệ thống thông tin liên lạc, Quảng Ninh đặc biệt quan tâm phát triển kết cấu hạ tầng hàng hải. Chỉ tính riêng từ năm 2015 đến nay, hơn 30 nghìn tỷ đồng đã được đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước đang đầu tư xây dựng, phát triển hệ thống cảng biển như: Công ty SSA Holding International – Việt Nam Inc, Cayman (Hoa Kỳ) liên doanh đầu tư xây dựng và vận hành khai thác cầu tàu số 2,3,4 cảng Cái Lân; Tập đoàn SunGroup đầu tư bến số 1 (bến khách Hòn Gai với mục tiêu kết hợp du thuyền – cảng quốc tế)…

Ngoài Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu, Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long… cuối tháng 10/2021, Quảng Ninh đã chính thức khởi công dự án Bến cảng tổng hợp Vạn Ninh. Bến cảng được đầu tư xây dựng trên diện tích 82,79ha, tại xã Vạn Ninh, TP. Móng Cái. Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của cảng Vạn Ninh trên 2.248 tỷ đồng. Bến cảng được thiết kế hạng mục bến cầu chính dài 500m, có thể đậu đồng thời 2 tàu trọng tải lên đến 20.000 DWT hoặc 3 tàu trọng tải 10.000 DWT và đậu các sà lan ở mặt sau; xây dựng 180m bến sà lan ở phía trong, tiếp giáp bờ; xây dựng 3 cầu dẫn…

Riêng khu kho bãi sẽ được đầu tư đồng bộ, đầy đủ, hiện đại đáp ứng tốt nhất yêu cầu làm hàng tổng hợp và container. Quảng Ninh cũng đang tiếp tục kêu gọi, thu hút đầu tư cảng Con Ong - Hòn Nét (cụm cảng Cẩm Phả), nơi có luồng nước sâu, đã từng đón tàu lớn nhất khu vực miền Bắc với tải trọng gần 180.000 tấn vào làm hàng.

Trong tương lai, khi cảng Con Ong - Hòn Nét được được đầu tư, nâng cấp, hoàn thiện sẽ đóng góp không nhỏ cho ngành kinh tế biển của tỉnh. Cùng với đó, Quảng Ninh đã và đang tiếp tục đầu tư hạ tầng giao thông kết nối đảm bảo đồng bộ, hiện đại, thông suốt nhằm thúc đẩy kinh tế biển như: Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái, đường ven biển Hạ Long - Cẩm Phả, Cầu Tình Yêu, nút giao Hạ Long Xanh, đường 10 làn xe Quảng Yên - Đông Triều…

Đặc biệt, Khu kinh tế ven biển Quảng Yên được thành lập theo quyết định số 29/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ sẽ phát triển thành khu kinh tế ven biển đa ngành, hình thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, hậu cần cảng và đô thị hiện đại, thông minh, đẳng cấp của tỉnh Quảng Ninh.

Khu kinh tế ven biển này sẽ cùng với các khu kinh tế ven biển như Vân Đồn, Đình Vũ – Cát Hải (Hải Phòng) và Thái Bình sẽ tạo ra chuỗi liên kết cộng sinh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế biển, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho vùng Duyên hải Bắc bộ.

Nhờ sự mạnh dạn đó, kinh tế biển ở Quảng Ninh đã ghi được nhiều dấu ấn phát triển vượt trội. Ngành du lịch và dịch vụ biển đang dần trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành dịch vụ từ 43,1% năm 2015 lên 44,6% năm 2020.

Kinh tế hàng hải có sự phát triển, trong đó dịch vụ vận tải, cảng biển và hậu cần cảng biển có bước phát triển mới, với hệ thống cảng biển hiện đại như: Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu, Cảng tàu khách quốc tế Hòn Gai, Cảng Cửa Ông, Cảng Cái Lân, Cảng biển Hải Hà... Hình thành, phát triển các khu kinh tế ven biển như: KKT cửa khẩu Móng Cái, KKT Vân Đồn, KKT ven biển Quảng Yên, KCN cảng biển Hải Hà...

Chiến lược bài bản, hạ tầng đồng bộ… tất cả sẽ tạo nền tảng quan trọng cho kinh tế biển của tỉnh Quảng Ninh phục hồi sau đại dịch COVID-19, tạo tiền đề để kinh tế Quảng Ninh bứt phá mạnh mẽ, từng bước trở thành tỉnh dẫn đầu về kinh tế biển của cả nước.

PV