Báo chí trước sức ép khổng lồ của Big Tech

Báo chí cần tránh những “vết xe đổ” trong kỷ nguyên AI

Thứ năm, 08/02/2024 09:00 AM - 0 Trả lời

(NB&CL) Trí tuệ nhân tạo (AI) không phải của riêng ai. Báo chí cũng có thể sử dụng AI để tự phát triển, qua đó không phải lệ thuộc vào các công ty công nghệ lớn (Big Tech) như cách mà phần lớn báo chí đang dựa vào Google hay Facebook.

Thực tế, năm 2023 đã chứng kiến không ít những sự cố cho thấy một số tổ chức báo chí đã lạc lối trên con đường AI và thời gian tới, báo chí phải tránh những vết xe đổ đó. Tuy nhiên câu hỏi đặt ra là, vậy báo chí sẽ cần phải làm gì?

Bài liên quan

Phân biệt “AI Báo chí” và “AI Big Tech”

Trước tiên, đừng coi AI là “cây đũa thần” để cứu giúp báo chí. Về cơ bản báo chí vẫn là câu chuyện riêng giữa con người và con người. AI ở khía cạnh nào đó không hơn internet, máy tính hay điện thoại thông minh để giúp ta làm tốt hơn công việc của mình. Đúng là các tòa báo lớn trên thế giới đều đang áp dụng các công cụ AI vào công việc, nhưng chỉ ở vai trò hỗ trợ cho hoạt động báo chí.

Đặc biệt, cũng đừng nhầm lẫn giữa AI mà các Big Tech đang sử dụng và AI dành cho báo chí. Nhiều công cụ AI của các Big Tech đang lấy những thứ có sẵn, đặc biệt nội dung báo chí, để biến thành của mình - một hình thức xâm phạm bản quyền mà cả thế giới đang lên án. Báo chí phải coi AI ở một dạng khác, dùng AI như công cụ hỗ trợ để có nhiều hơn các tác phẩm, ấn phẩm... chất lượng hơn, cũng như có thể tiếp cận và tương tác với độc giả tốt hơn.

Thực tế, năm 2023 đã chứng kiến không ít những sự cố cho thấy một số tổ chức báo chí đã lạc lối trên con đường AI, khi sử dụng AI để viết bài và đã phải đối mặt với sự chỉ trích, lên án và tự hủy hoại giá trị - danh tiếng của mình. Nổi bật nhất là trường hợp của trang tin thể thao danh giá Sports Illustrated (SI) của Mỹ.

Cụ thể, vào cuối tháng 11 năm 2023, trang web Futurism đã báo cáo rằng Sports Illustrated đã sử dụng các bài báo mà không thể xác định được tác giả, được cho rằng là do AI viết. Dù SI không thừa nhận, nhưng các nguồn tin của Futurism khẳng định: “Nội dung này hoàn toàn do AI tạo ra, dù họ có nói như thế nào”. Uy tín của tờ báo đã xuống dốc và phải chấm dứt hợp đồng với công ty phụ trách xuất bản các bài báo này. Đầu năm 2023, các thử nghiệm viết tin bài bằng AI cũng đã gặp vấn đề ở chuỗi báo Gannett và trang web công nghệ CNET.

Như vậy, dù AI đang được xem như một đòn bẩy để báo chí phát triển trở lại, nhưng về cơ bản báo chí phải tự sản xuất nội dung, hoặc ít nhất chỉ có thể sử dụng AI trích xuất nội dung từ dữ liệu hoặc tài liệu trước đó của riêng mình. Đây được xem như nguyên tắc đạo đức báo chí AI hàng đầu hiện nay.

bao chi can tranh nhung vet xe do trong ky nguyen ai hinh 1

Báo chí đang sử dụng AI như thế nào?

Trong khi AI đã được nhiều ngành công nghiệp áp dụng để tự động hóa nhiều công việc, thì báo chí vẫn hết sức thận trọng bởi những vấn đề như đã nói ở trên. Theo nghiên cứu mới nhất của JournalismAI, các tòa soạn vẫn đang chỉ sử dụng AI để làm công cụ hỗ trợ, chứ chưa hề có chuyện sử dụng AI thay phóng viên viết báo.

Cụ thể, trong lĩnh vực thu thập tin tức thì AI đang được sử dụng cho công việc như nhận dạng ký tự quang học (OCR), chuyển giọng nói thành văn bản và trích xuất văn bản - những tác vụ nhàm chán từng tốn nhiều thời gian của các nhà báo. Các phần mềm hiện đang được sử dụng rộng rãi cho phần việc này gồm Colibri.ai, SpeechText.ai, Otter.ai và Whisper.

Ngoài ra, AI cũng sẽ được sử dụng để phát hiện xu hướng và chủ đề tin tức đang được quan tâm. Điều này có thể được thực hiện bởi các dịch vụ quét web và khai thác dữ liệu như CrowdTangle, Dataminr và Rapidminer. Đặc biệt, các tòa soạn có thể kết hợp với công ty AI để tạo ra một công cụ AI hoặc chatbot nhằm phục vụ cho các công việc đặc thù của riêng mình.

Trong vấn đề sản xuất tin bài, AI đang được các tòa soạn sử dụng để xác minh tính xác thực. Ví dụ: Các mô hình xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) đang hỗ trợ kiểm tra xác nhận quyền sở hữu thực tế. Nó có thể giúp các tòa soạn xác định các phát biểu và đối chiếu chúng với những tuyên bố đã được kiểm chứng thực tế trước đó.

Một số tòa soạn hiện cũng đã thử nghiệm và sử dụng các công nghệ AI sáng tạo (genAI) như ChatGPT trong các nhiệm vụ sản xuất nội dung, nhưng chỉ dừng lại ở viết tóm tắt, đưa ra tiêu đề hay kể chuyện bằng hình ảnh. Ngoài ra, Grammarly và các công cụ AI kiểm tra chính tả khác được sử dụng để chỉnh sửa, hiệu đính và cải thiện chất lượng nội dung bằng văn bản.

Trong lĩnh vực phát hành tin tức, nhiều cơ quan truyền thông và báo chí lớn trên thế giới đã áp dụng AI để tăng cường khả năng tiếp cận độc giả, được xem là lĩnh vực quan trọng nhất đối với báo chí. Cụ thể, AI sẽ giúp cá nhân hóa và đề xuất nội dung khớp với sự quan tâm của độc giả. Ngoài ra, công nghệ AI chuyển giọng nói thành văn bản hay ngược lại chuyển văn bản thành âm thanh sẽ giúp độc giả có nhiều hình thức tiếp cận hơn các bài báo hơn.

Một số hãng tin cũng đang sử dụng các công cụ AI như Echobox và SocialFlow để phát hành hiệu quả và nhanh chóng hơn trên các mạng xã hội. Các chatbot cũng được sử dụng để giúp độc giả có trải nghiệm thú vị hơn và đạt được tỷ lệ phản hồi nhanh hơn. Ví dụ, chatbot WhatsApp được sử dụng để gửi các bản tóm tắt tin tức hằng ngày của một số tờ báo ở Mỹ và châu Âu.

Cũng trong lĩnh vực phát hành tin tức, việc sử dụng AI để nâng cao khả năng hiển thị trong tìm kiếm là rất quan trọng với báo chí số. Các công cụ SEO do AI xử lý có thể giúp các tòa soạn hiểu rõ hơn về sở thích của độc giả. Ubersuggest là một công cụ AI giúp tìm kiếm từ khóa trực tuyến, Google Discover chỉ ra những xu hướng nào đang thịnh hành, CrowdTangle thể hiện bài đăng nào trên mạng xã hội đang hoạt động hiệu quả.

Các công cụ AI rõ ràng rất cần thiết trong kỷ nguyên báo chí mới, giống như các tòa báo, nhà báo đang không thể thiếu máy ảnh, máy quay, internet, máy tính..., thậm chí ảnh hưởng của AI sẽ còn sâu rộng hơn. Nhưng một lần nữa lưu ý rằng, báo chí không thể sử dụng AI để sao chép hay xâm phạm bản quyền để tạo ra nội dung. Đó sẽ là con đường khiến báo chí ngày càng lún sâu vào khủng hoảng.

bao chi can tranh nhung vet xe do trong ky nguyen ai hinh 2

Phần lớn tòa soạn tin tưởng AI sẽ giúp báo chí phát triển hơn. Ảnh minh họa: GI

Gần 3/4 tòa soạn tin AI sẽ mang cơ hội mới cho báo chíTheo khảo sát toàn cầu của JournalismAI được công bố hồi tháng 9/2023, khoảng 73% tòa soạn tin rằng AI sẽ mang đến những cơ hội mới cho báo chí. Khoảng 85% nói đã thử nghiệm AI để trợ giúp các nhiệm vụ như viết mã, tạo hình ảnh và viết tóm tắt. Trong khi đó, hơn 60% số người trong ngành bày tỏ mối quan ngại về đạo đức trong báo chí AI.

Trần Hoà

Tin mới

Kim ngạch thương mại giữa Nhật Bản và Nga tăng tháng thứ ba liên tiếp

Kim ngạch thương mại giữa Nhật Bản và Nga tăng tháng thứ ba liên tiếp

(CLO) Theo tính toán của TASS dựa trên dữ liệu do Bộ Tài chính Nhật Bản công bố, kim ngạch thương mại giữa Nhật Bản và Nga đã tăng 6,75% vào tháng 10/2024 so với cùng kỳ năm trước lên 107,754 tỷ yên (696,5 triệu đô la theo tỷ giá hối đoái hiện tại).

Thị trường - Doanh nghiệp
Mỹ sắp khó bán khí đốt cho Trung Quốc?

Mỹ sắp khó bán khí đốt cho Trung Quốc?

(CLO) Hoa Kỳ đã thúc đẩy doanh số bán khí đốt tự nhiên hóa lỏng sang Trung Quốc trong năm nay, mặc dù sự gia tăng này có thể không kéo dài nếu chính quyền ông Donald Trump sắp tới xung đột với Bắc Kinh về thương mại.

Thị trường - Doanh nghiệp
Đình Bắc rực sáng, Công An Hà Nội đánh bại Bình Định tại V.League 2024/25

Đình Bắc rực sáng, Công An Hà Nội đánh bại Bình Định tại V.League 2024/25

(CLO) Tiền đạo Đình Bắc toả sáng giúp Công An Hà Nội đánh bại Bình Định tỷ số 3-0 ở trận đấu thuộc vòng 9 LPBank V.League 2024/25, tối 20/11.

Thể thao
Chủ tài khoản mạng xã hội không được đặt tên giống hoặc trùng với tên cơ quan báo chí

Chủ tài khoản mạng xã hội không được đặt tên giống hoặc trùng với tên cơ quan báo chí

(CLO) Đó là một trong những quy định trong Nghị định số 147/2024/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 25/12/2024.

Chống tin giả
Hai hãng Thông tấn quốc gia Việt Nam - Lào tiếp tục tăng cường hợp tác

Hai hãng Thông tấn quốc gia Việt Nam - Lào tiếp tục tăng cường hợp tác

(CLO) Ngày 20/11 tại trụ sở Thông tấn xã Pathet Lào ở thủ đô Vientiane, đoàn đại biểu TTXVN do Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang làm trưởng đoàn và đoàn đại biểu KPL do Tổng Giám đốc Vannasin Simmavong làm trưởng đoàn đã tiến hành hội đàm.

Nghề báo
Lần đầu tiên ban hành Thể lệ Giải báo chí viết về TP Buôn Ma Thuột

Lần đầu tiên ban hành Thể lệ Giải báo chí viết về TP Buôn Ma Thuột

(CLO) UBND TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk vừa quyết định ban hành Thể lệ giải báo chí viết về TP Buôn Ma Thuột. Đây là lần đầu tiên UBND TP Buôn Ma Thuột phối hợp Hội Nhà báo tỉnh Đắk Lắk tổ chức Giải.

Công tác hội
Đảm bảo đội ngũ phóng viên, biên tập viên có đầy đủ thông tin

Đảm bảo đội ngũ phóng viên, biên tập viên có đầy đủ thông tin

(CLO) Đó là yêu cầu của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải tại Hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện Chỉ thị 16/2004 của Ban Thường vụ Thành ủy về đẩy mạnh công tác phát triển Đảng và đào tạo, bồi dưỡng chính trị cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên trong hệ thống báo chí, xuất bản TP tổ chức vào ngày 20/11.

Nghề báo
Phú Thiện (Gia Lai): Biển báo giới hạn tải trọng 20 tấn trên cầu yếu 'biến mất'?

Phú Thiện (Gia Lai): Biển báo giới hạn tải trọng 20 tấn trên cầu yếu 'biến mất'?

(CLO) Sau khi báo Nhà báo và Công luận phản ánh tình trạng xe chở khoáng sản thường xuyên qua cầu yếu. Ngày 20/11, trở lại khu vực cầu Sông Yun phóng viên phát hiện biển báo giới hạn tải trọng 20 tấn ở đầu cầu đã “biến mất”.

Giao thông
Thu 211kg ma túy, tạm giữ 10 đối tượng trong chuyên án phối hợp giữa 4 lực lượng

Thu 211kg ma túy, tạm giữ 10 đối tượng trong chuyên án phối hợp giữa 4 lực lượng

(CLO) Ngày 20/11, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị tổng kết Chuyên án A724p chống tội phạm ma túy. Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng ban chỉ đạo 1389 Bộ Quốc phòng dự và chỉ đạo hội nghị.

Tin tức
Trên 300 doanh nghiệp du lịch Quảng Ninh cam kết giảm giá dịch vụ đến 50% để kích cầu du lịch

Trên 300 doanh nghiệp du lịch Quảng Ninh cam kết giảm giá dịch vụ đến 50% để kích cầu du lịch

(CLO) Ngày 20/11, Sở Du lịch Quảng Ninh phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh tổ chức chương trình Lễ công bố hợp tác kích cầu du lịch “Quảng Ninh - Điểm đến bốn mùa”, giảm giá sâu, nhằm gia tăng sức cạnh tranh và tăng cường thu hút du khách đến với miền di sản vào dịp cuối năm 2024.

Đời sống
Triệt phá đường dây tội phạm xuyên quốc gia, phong tỏa tài sản hơn 2.000 tỷ đồng

Triệt phá đường dây tội phạm xuyên quốc gia, phong tỏa tài sản hơn 2.000 tỷ đồng

(CLO) Ngày 20/11, Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an có Thư khen gửi Công an TP Hà Nội về thành tích đấu tranh, triệt phá đường dây tội phạm xuyên quốc gia, sử dụng công nghệ cao hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân, phong tỏa số tài sản trị giá hơn 2.000 tỷ đồng.

Vụ án
Nga di tản dân cư khi chiến sự đang nóng lên, ông Trump có thể cứu vãn tình hình?

Nga di tản dân cư khi chiến sự đang nóng lên, ông Trump có thể cứu vãn tình hình?

(CLO) Theo các báo cáo, hoạt động di tản đang được tiến hành ở Nga sau khi Ukraine tấn công các kho vũ khí trong nước trong hai ngày qua, gồm hàng loạt UAV và tên lửa tầm xa mà Mỹ vừa cho phép.

Thế giới 24h
Tính toán sử dụng cát biển để bù trừ giải quyết rủi ro về nguồn cát san lấp cho các dự án cao tốc

Tính toán sử dụng cát biển để bù trừ giải quyết rủi ro về nguồn cát san lấp cho các dự án cao tốc

(CLO) Tại cuộc họp thúc đẩy các dự án đường cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ GTVT phối hợp với các địa phương, ban quản lý dự án, nhà thầu rà soát, tổng hợp lại trữ lượng, chất lượng, công suất các mỏ cát theo tiến độ của từng dự án; tính toán thêm phương án sử dụng cát biển để bù trừ giải quyết rủi ro trong tính toán nguồn cát san lấp.

Tin tức
Đẩy mạnh hợp tác về kinh tế số giữa Tập đoàn Cảng thông tin Trung Quốc-ASEAN với các tập đoàn lớn của Việt Nam

Đẩy mạnh hợp tác về kinh tế số giữa Tập đoàn Cảng thông tin Trung Quốc-ASEAN với các tập đoàn lớn của Việt Nam

(CLO) Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị Tập đoàn Cảng thông tin Trung Quốc-ASEAN đẩy mạnh hợp tác về kinh tế số với các tập đoàn lớn về công nghệ thông tin của Việt Nam; tăng cường hợp tác chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, đào tạo nhân lực công nghệ thông tin.

Tin tức
Chiêm ngưỡng những bức ảnh về Tây Bắc được in trên giấy dó

Chiêm ngưỡng những bức ảnh về Tây Bắc được in trên giấy dó

(CLO) Triển lãm thị giác "Tây Park - Ngàn" sẽ được tổ chức tại Không gian nghệ thuật Area 75 Art & Aution (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) vào ngày 26/11 tới. Sự kiện trưng bày 100 bức chân dung chủ yếu là phụ nữ vùng cao của 6 tỉnh Tây Bắc được nhiếp ảnh gia Nguyễn Thanh Tuấn chụp lại sau quá trình 10 năm đi và trải nghiệm thực tế.

Đời sống văn hóa
Dự báo thời tiết ngày 21/11: Trung Bộ, Nam Bộ có mưa vừa, mưa to

Dự báo thời tiết ngày 21/11: Trung Bộ, Nam Bộ có mưa vừa, mưa to

(CLO) Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn, ngày 21/11, Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An đêm không mưa, ngày nắng. Khu vực từ Hà Tĩnh đến Phú Yên mưa rào, riêng khu vực từ Thừa Thiên Huế đến Bình Định từ đêm 21/11 có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to. Các khu vực khác chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi, ngày nắng.

Tin tức
Bình Luận

Tin khác

Giới trẻ Trung Quốc chi tiền để được trò chuyện trên mạng xã hội

Giới trẻ Trung Quốc chi tiền để được trò chuyện trên mạng xã hội

(CLO) Ở Trung Quốc, giới trẻ ngày càng sử dụng mạng xã hội không chỉ để kết nối với bạn bè mà còn để thuê người lạ để trò chuyện.

Báo chí - Công nghệ
Meta bị phạt gần 800 triệu euro vì 'rao vặt' trên Facebook

Meta bị phạt gần 800 triệu euro vì 'rao vặt' trên Facebook

(CLO) Meta đã bị EU phạt gần 800 triệu euro với cáo buộc cạnh tranh không lành mạnh bằng cách liên kết dịch vụ 'rao vặt' Marketplace với mạng xã hội Facebook.

Báo chí - Công nghệ
TikTok ra mắt nền tảng tạo video AI để thu hút các nhà quảng cáo

TikTok ra mắt nền tảng tạo video AI để thu hút các nhà quảng cáo

(CLO) TikTok hôm thứ Năm công bố rằng nền tảng tạo video AI mang tên Symphony Creative Studios đã có sẵn trên toàn cầu cho tất cả các nhà quảng cáo.

Báo chí - Công nghệ
Mạng xã hội X sắp 'hốt bạc' khi các nhà quảng cáo muốn lấy lòng tỷ phú Elon Musk

Mạng xã hội X sắp 'hốt bạc' khi các nhà quảng cáo muốn lấy lòng tỷ phú Elon Musk

(CLO) Việc tỷ phú Elon Musk ủng hộ ông Donald Trump dự kiến sẽ giúp mạng xã hội X (trước đây là Twitter) khôi phục kinh doanh, khi một số thương hiệu bắt đầu quay lại quảng cáo trên nền tảng này để tranh thủ sự ủng hộ từ chính quyền mới.

Báo chí - Công nghệ
Nhiều tờ báo Pháp kiện mạng xã hội X vì sử dụng nội dung mà không trả tiền

Nhiều tờ báo Pháp kiện mạng xã hội X vì sử dụng nội dung mà không trả tiền

(CLO) Ngày 12/11, các tờ báo lớn của Pháp, bao gồm Le Monde, Le Figaro và Le Parisien, cho biết họ đang có hành động pháp lý chống lại mạng hội X, cáo buộc nền tảng này sử dụng nội dung của họ mà không trả tiền.

Báo chí - Công nghệ
Vương quốc Anh: Quảng cáo Giáng sinh không còn ưu tiên truyền hình, dù khán giả mong muốn

Vương quốc Anh: Quảng cáo Giáng sinh không còn ưu tiên truyền hình, dù khán giả mong muốn

(CLO) Các nhà quảng cáo dự kiến ​​sẽ chi số tiền kỷ lục là 10,5 tỷ bảng cho quảng cáo Giáng sinh tại Vương quốc Anh trong mùa này, song không ưu tiên cho truyền hình truyền thông.

Báo chí - Công nghệ
Các trang tin tức đang hồi sinh báo chí địa phương trên Substack

Các trang tin tức đang hồi sinh báo chí địa phương trên Substack

(CLO) Vào đầu thế kỷ 19, thủ đô London của Vương quốc Anh có hàng chục tờ báo in hàng ngày. Nhưng ngày nay, việc các tờ báo thay đổi định dạng đã đánh dấu sự kết thúc của tin tức địa phương hàng ngày trên báo in.

Báo chí - Công nghệ
The Economist dùng AI dịch video để kết nối với độc giả trẻ toàn cầu

The Economist dùng AI dịch video để kết nối với độc giả trẻ toàn cầu

(CLO) Espresso, ứng dụng tin tức ngắn gọn của The Economist, sử dụng AI để dịch nội dung video sang nhiều ngôn ngữ nhằm tiếp cận đối tượng độc giả trẻ trên toàn cầu.

Báo chí - Công nghệ
Người phụ nữ rao bán đứa con chưa chào đời trên Facebook với giá 'tối thiểu 150 USD'

Người phụ nữ rao bán đứa con chưa chào đời trên Facebook với giá 'tối thiểu 150 USD'

(CLO) Một phụ nữ tại Texas, Mỹ đã bị bắt sau khi các nhà chức trách cho biết cô cố gắng bán đứa con chưa sinh của mình qua Facebook.

Báo chí - Công nghệ
'Bộ tứ' Big Tech dự báo chi 200 tỷ đô la cho AI trong năm 2024

'Bộ tứ' Big Tech dự báo chi 200 tỷ đô la cho AI trong năm 2024

(CLO) Bốn tập đoàn công nghệ lớn (Big Tech) gồm Microsoft, Meta, Amazon và Alphabet tiếp tục tăng mạnh chi tiêu vào trí tuệ nhân tạo (AI) với dự báo tổng mức đầu tư sẽ vượt 200 tỷ đô la trong năm nay và còn tăng thêm trong năm 2025.

Báo chí - Công nghệ